فرز‌های الماسه دندانپزشکی تولید شد؛ خودکفایی در حوزه ابزار‌های پزشکی دقیق

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از ستاد نانو، این شرکت دانش بنیان علاوه بر تولید این ابزارها، خدمات پوشش‌دهی نانوساختار سخت و فرآیند‌های سختکاری سطحی تحت پلاسما را نیز ارائه می‌دهد. ظرفیت فعلی تولید روزانه ۳۰۰۰ عدد فرز بوده که امکان افزایش تا ۱۰ هزار عدد در روز را دارد. با وجود مزیت‌های فنی و اقتصادی، توسعه این فناوری و گسترش تولید، نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش مواد اولیه، تجهیزات و بازاریابی است.

در حوزه تجهیزات پزشکی و صنعتی، دقت، دوام و کیفیت ابزار، به صورت مستقیم بر نتیجه کار تأثیر می‌گذارد. یکی از ابزار‌های کلیدی در دندانپزشکی و جراحی گوش، حلق و بینی، فرز‌های الماسه هستند که برای برش و سایش دقیق بافت‌های سخت و سطوح صنعتی به کار می‌روند. چالش بزرگ این ابزارها، حفظ عملکرد در طول زمان و مقاومت در برابر سایش شدید است. در این میان، فناوری‌های پوشش‌دهی سطح، به‌ویژه PACVD (رسوب‌دهی شیمیایی فیزیکی از فاز بخار تحت پلاسما)، تحولی اساسی ایجاد کرده‌اند. این فناوری با استفاده از پلاسما و رسوب‌دهی لایه‌های نانوساختار سخت روی سطح ابزار، سختی، مقاومت به سایش و طول عمر آنها را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

علاوه بر بهبود کیفیت، این فناوری امکان تولید داخلی ابزار‌هایی را فراهم کرده که پیش‌تر وابسته به واردات بودند. با توجه به مصرف سالانه میلیون‌ها فرز در کشور و هزینه بالای واردات، توسعه و بومی‌سازی فناوری PACVD نه‌تنها از منظر اقتصادی و خودکفایی، بلکه از نظر ارتقای کیفیت خدمات درمانی و صنعتی ضروری است. شرکت الماس تک آریا البرز با ترکیب تجربه تولید ابزار دقیق و بهره‌گیری از این فناوری، توانسته نمونه‌ای موفق از همگرایی علم و صنعت ارائه دهد.

شرکت دانش‌بنیان الماس تک آریا البرز فعالیت خود را از اواخر سال ۱۳۹۶ با هدف تولید فرز‌های الماسه دندانپزشکی آغاز کرد؛ محصولاتی که از ملزومات پرمصرف و حیاتی در حوزه دندانپزشکی محسوب می‌شوند و پیش از این وابستگی قابل توجهی به واردات داشتند. پس از موفقیت اولیه در این زمینه، سبد محصولات شرکت با اضافه شدن فرز‌های جراحی ENT و ابزار‌های ساینده مورد استفاده در فرآیند هونینگ (Honing) گسترش یافت. از سال ۱۳۹۸، با توجه به تجربه تیم در فرآیند PACVD (رسوب‌دهی شیمیایی فیزیکی از فاز بخار تحت پلاسما)، تصمیم بر توسعه حوزه فعالیت و ساخت یک کوره پلاسما صنعتی گرفته شد.

این فناوری پیشرفته، امکان پوشش‌دهی انواع پوشش‌های سخت نانوساختار و اجرای فرآیند‌های سختکاری سطحی تحت پلاسما مانند نیتراسیون، کربوراسیون و بورونایزینگ را فراهم می‌کند. یکی از کاربرد‌های کلیدی این دستگاه، ایجاد پوشش‌های سخت بر روی فرز‌های دندانپزشکی و ENT تولیدی شرکت است که به طور مستقیم باعث افزایش عمر و بهبود عملکرد آنها می‌شود.

الماس تک آریا البرز تاکنون موفق به اخذ سه مجوز دانش‌بنیانی مهم شده است که شامل تولید ابزار‌های ساینده کامپوزیتی نیکل/الماس، ساخت دستگاه PACVD و ایجاد انواع پوشش‌های نانوساختار به روش PACVD می‌شود. این موفقیت‌ها نشان‌دهنده توان فنی و نوآوری شرکت در طراحی و تولید محصولات و تجهیزات پیشرفته با تکیه بر دانش بومی است.

بر اساس برآوردها، مصرف سالانه فرز‌های دندانپزشکی در ایران حدود ۴ میلیون عدد است. ظرفیت فعلی تولید شرکت ۳۰۰۰ عدد فرز در روز است که با توسعه خطوط تولید، امکان افزایش آن به ۶۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ عدد در روز در بازه زمانی کوتاه تا بلندمدت وجود دارد. مزیت رقابتی اصلی محصولات شرکت، قیمت پایین‌تر نسبت به نمونه‌های خارجی همراه با کیفیت مطلوب است که باعث شده بازار داخلی، رویکرد مثبتی نسبت به تولیدات آن نشان دهد.

الماس تک آریا البرز قصد دارد علاوه بر افزایش سهم بازار داخلی، در آینده وارد بازار‌های صادراتی نیز شود. با توجه به کیفیت محصولات و استفاده از فناوری‌های روز، این شرکت می‌تواند جایگاه رقابتی خود را در منطقه تقویت کند و به یکی از تأمین‌کنندگان اصلی ابزار‌های پزشکی و صنعتی با پوشش نانوساختار تبدیل شود. این مسیر توسعه، علاوه بر ایجاد اشتغال و کاهش وابستگی به واردات، می‌تواند به رشد صنعت تجهیزات پزشکی ایران کمک کرده و الگویی موفق از تجاری‌سازی فناوری در کشور ارائه دهد.