هوش مصنوعی در مدار ملی؛ از تشکیل ستاد و ایجاد سند تا آموزش نسل آینده
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هوش مصنوعی دیگر تنها مفهومی مربوط به آینده نیست؛ این فناوری امروز در همه ابعاد زندگی ما حضور دارد؛ از جست‌وجوی ساده در اینترنت گرفته تا خدمات بانکی، سلامت، آموزش و حتی سرگرمی. سرعت رشد و نفوذ آن به حدی است که نمی‌توان جامعه فردا را بدون شناخت و به‌کارگیری هوش مصنوعی تصور کرد.
با چنین نگاهی، یکی از دغدغه‌های اصلی کشور‌ها تربیت نسلی است که نه‌تنها مصرف‌کننده این فناوری باشد، بلکه توانایی خلق و توسعه آن را نیز داشته باشد. نسل آینده باید یاد بگیرد چگونه از داده‌ها بینش بسازد، الگوریتم‌ها را طراحی کند و در مواجهه با چالش‌های پیچیده، راه‌حل‌های هوشمندانه ارائه دهد.
در همین راستا، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش و پلتفرم جونیورا، طرحی ملی را آغاز کرده است. این طرح با عنوان ایران دیجیتال، فرصتی کم‌نظیر را فراهم می‌کند تا یک میلیون دانش‌آموز کشور به‌صورت رایگان با مفاهیم و مهارت‌های کلیدی هوش مصنوعی آشنا شوند.
هدف اصلی این طرح نه صرفاً آموزش تکنیک‌ها، بلکه پرورش ذهن‌های خلاق و کارآفرین است؛ نسلی که بتواند در آینده به‌عنوان طراح و سازنده فناوری‌های نوین، کشور را در مسیر توسعه علمی و اقتصادی یاری کند.
عبدالحسن بهرامی، رئیس مرکز راهبری ستاد‌های توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، با تشریح اقدامات اخیر در حوزه هوش مصنوعی، از شکل‌گیری ستاد ملی هوش مصنوعی و آغاز برنامه‌های گسترده آموزشی و اجرایی در کشور خبر داد.
تشکیل ستاد هوش مصنوعی و تقسیم کار ملی
بهرامی با اشاره به ابلاغ سند ملی هوش مصنوعی» گفت: «به محض ابلاغ سند، ما در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان درصدد تشکیل ستاد هوش مصنوعی برآمدیم. دبیرخانه ستاد نیز با ابلاغ معاون اول رئیس‌جمهور آغاز به کار کرده است.
او افزود: «در دومین جلسه ستاد به ریاست دکتر عارف، تقسیم کار ملی ارائه خواهد شد تا هر دستگاه اجرایی نقشه راه اختصاصی خود را برای دستیابی به اهداف سند هوش مصنوعی تدوین کند. این تقسیم کار زمینه حضور و نقش‌آفرینی مؤثر دستگاه‌های اجرایی را در تحقق برنامه‌های ملی فراهم خواهد ساخت.»
بسترسازی برای شرکت‌های دانش‌بنیان
به گفته رئیس مرکز راهبری ستاد‌های توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، یکی از محور‌های کلیدی این برنامه‌ها، ایجاد بازار و محیطی مناسب برای فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش مصنوعی است. بهرامی تأکید کرد: «شرکت‌های نوآور باید بتوانند در مسیر کاربردی‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی نقش‌آفرینی کنند و ما به‌دنبال فراهم کردن این شرایط هستیم.
آموزش یک میلیون دانش‌آموز
بهرامی یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ملی را آموزش یک میلیون دانش‌آموز در حوزه هوش مصنوعی عنوان کرد و توضیح داد: «از ابتدای اجرای این طرح در بهار ۱۴۰۴ تاکنون حدود ۳۶۰ هزار دانش‌آموز ثبت‌نام کرده‌اند و نزدیک به ۳۷ هزار نفر به‌طور فعال در حال گذراندن دوره‌ها هستند. این آموزش‌ها تا تابستان ۱۴۰۵ ادامه خواهد داشت.»
به گفته او، سرفصل‌های این آموزش‌ها شامل الگوریتم‌های هوش مصنوعی، کار با داده، یادگیری با و بدون نظارت، خوشه‌بندی، طبقه‌بندی، شبکه‌های عصبی، بینایی ماشین و پردازش زبان طبیعی است. این دوره‌ها به‌صورت آنلاین و بر بستر پلتفرم بومی دانش‌بنیان ارائه می‌شود و تاکنون بیش از ۲۵۰ هزار تمرین توسط دانش‌آموزان با موفقیت حل شده است.
ثبت‌نام رایگان و دسترسی عمومی
رئیس مرکز راهبری ستاد‌های توسعه اقتصاد دانش‌بنیان با دعوت از همه دانش‌آموزان برای حضور در این برنامه گفت: «ثبت‌نام در این دوره‌ها کاملاً رایگان است و علاقه‌مندان می‌توانند با ارسال عدد ۱ به سرشماره ۲۰۰۰۰۳۰۵۰ یا از طریق پایگاه اینترنتی irandigital.ir اقدام کنند.
به نظر می‌رسد با اجرای «تقسیم کار ملی»، آموزش گسترده نسل جوان و ایجاد بستر برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، ایران در حال ورود به مرحله‌ای تازه در زیست‌بوم هوش مصنوعی است؛ مرحله‌ای که اگر با تداوم حمایت‌های ساختاری و اقتصادی همراه باشد، می‌تواند علاوه بر تربیت نیروی انسانی متخصص، به توسعه بازار‌های نوین فناوری و ارتقای جایگاه کشور در عرصه بین‌المللی منجر شود.