«ققنوس»؛ ترکیب غرور و پاسخ درباره صنعت موشکی ایران

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، «ققنوس» به کارگردانی فرشاد یحیایی مستندی است که به قدرت و پیشرفت صنعت موشکی ایران در شرایط دشوار جنگ و تحریم‌ها می‌پردازد.

این مستند، با استفاده از آرشیو‌های تصویری و گفت‌و‌گو با فرماندهان و متخصصان، تلاش دارد نشان دهد چگونه ایران در سایه فشار‌های سنگین، توانسته به فناوری موشکی بالستیک و دقت نقطه زنی دست یابد و وارد عرصه فناوری فضایی شود. یکی از امتیازات مهم «ققنوس» این است که برای اولین بار تصاویر منتشر نشده از شهید حاجی‌زاده و جنگ ۱۲ روزه را به تصویر کشیده است.

با وجود آنکه «ققنوس» مستندی تاریخی و در پی ارائه یک روایت مشخص است، اما نگاه تکنیکی نیز به موضوع دارد تا نه فقط جنبه‌های تاریخی بپردازد، بلکه وجوه انسانی و معنوی پشت این پیشرفت‌ها را از نظر فنی و تکنیکی هویدا شود.

موضوع اصلی مستند، پیشرفت‌های موشکی ایران است که از دل جنگ و تحریم‌های سخت بیرون آمده است. از این رو مجاهدت‌های شهید حسن طهرانی مقدم و شهید امیرعلی حاجی‌زاده به عنوان نماد‌های این مسیر، جایگاه ویژه‌ای در روایت دارد.

همچنین بازنمایی روند توسعه موشک‌های بالستیک، پیشرفت دقت نقطه زنی و ورود به عرصه فناوری فضایی، موضوعات جذابی برای علاقمندان به تاریخ و فناوری دفاعی است.

مستند با اخبار شبکه‌های معاند که به نقد قدرت موشکی ایران می‌پردازند شروع می‌شود؛ رسانه‌هایی که تلاش می‌کنند توان دفاعی ایران را زیر سوال ببرند و برداشت‌های نادرست خود را القا کنند تا بگویند ایران در پی جنگ‌افروزی است! این زاویه نگاه، انتخاب هوشمندانه‌ای است که مخاطب را سریع وارد فضای بحران و چالش می‌کند و نفس اهمیت صنعت موشکی و کاربرد دفاعی آن در برابر متجاوزان آشکار می‌شود. «ققنوس» سپس با استفاده از آرشیو‌های تصویری جنگ ایران و عراق و گفت‌و‌گو با فرماندهان به مرور جزئیات تکنولوژیکی می‌پردازد و اهمیت این صنعت در نجات کشور را به یاد می‌آورد.

از نظر محتوایی، مستند بیشتر بر تصاویر آرشیوی و مصاحبه‌های تخصصی تکیه دارد و صدای راوی (فرشید تربتی‌نژاد) فضای جدی و تخصصی اثر را تقویت می‌کند.

یکی از بخش‌های کلیدی مستند، عملیات «لیله القدر» است که نشان دهنده قدرت نقطه زنی موشک‌های ایران در مقابله با گروه‌های تروریستی مانند داعش است. این ترکیب آرشیو و مصاحبه به مستند وزن تاریخی و اصالت می‌بخشد.

به دلیل آنکه زمان ساخت مستند بعد از جنگ تحمیلی اخیر بوده است از این رو نسبت به گذشته در تولید با مشکلات امنیتی، طبقه بندی اطلاعات و سخت گیری‌های متعددی مواجه بوده است که به نظر می‌رسد تیم سازنده با دقت و همکاری توانسته از آنها عبور کند. این موضوع نشان می‌دهد که «ققنوس» محصول تلاش فشرده، شبانه روزی و هماهنگی‌های فراوان است.

استفاده از نام «ققنوس» برای توصیف چرخه تولد و بازسازی فرماندهان و پیشرفت‌های نظامی، یک نکته قابل توجه است که فرشاد یحیایی تلاش کرده تا به آن معنا و عمق بیشتری بدهد. این رویکرد نمادین، جنبه‌ای فراتر از گزارش صرف تاریخی و تکنولوژیک به مستند داده و آن را به حوزه تجربه انسانی و اراده جمعی پیوند زده است.

همچنین می‌توان گفت این مستند در زمان مناسبی ساخته و پخش شده و توانسته بازخورد‌های مثبت در جامعه ایجاد کند، چراکه امروز سوالات زیادی درباره چگونگی پیشرفت‌های نظامی و موشکی ایران در شرایط تحریم و خاصه پس از جنگ تحمیلی رژیم صهیونی وجود دارد. وانگهی، سازندگان در پی تشریح چرایی لزوم دستیابی ایران به صنعت موشکی هستند و مستند وجه اقناعی نیز دارد.

«ققنوس» به خوبی پیام پایداری، آینده نگری و اراده فرماندهان و متخصصان ایرانی را منتقل می‌کند و روایت آن بیش از آنکه جنبه انتقادی داشته باشد، بر جنبه‌های امید بخش و موفقیت آمیز تاکید دارد؛ لذا این مستند می‌تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات باشد و باعث آگاهی بخشی مخاطبان عمومی در زمینه‌های تخصصی و کمتر شناخته شده در این حوزه شود.

یادآور می‌شود «ققنوس» به کارگردانی فرشاد یحیایی و تهیه کنندگی ناصر نادری محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که همزمان با روز صنعت دفاعی روی آنتن شبکه یک سیما رفت.