عدم برنامه‌ريزي مشكل هميشگي جشنواره‌ها

به گزارش خبرنگار فرهنگي «خبرگزاري دانشجو»، حضور كشورهاي آلمان، بلاروس، گرجستان، كره جنوبي، ايتاليا، افغانستان، تركيه و هند در كنار برگزاري كارگاه‌هاي مختلف توسط گروه هايي از كشورهاي فرانسه، ايتاليا و آلمان در بيرجند، تبريز، بروجرد و تهران نويد يك رويداد مهم هنري را در كشور ما مي‌دهد و انتظارات را از چهاردهمين جشنواره عروسكي تهران- مبارك بالا مي برد.

بخش بين الملل اين جشنواره همانند بخش بين الملل جشنواره فجر با آثار ضعيفي از كشورهاي مختلف مواجه بود.

انتخاب آثار تنها براساس تكنيك اجرايي و بدون در نظر گرفتن مخاطب، كيفيت مطلوب و همچنين برقراري ارتباط مناسب باعث شد تا مخاطبان تئاتر هيچ گونه لذتي را در بخش بين الملل جشنواره چهاردهم نبردند، البته بايد اجراهاي كشورهاي كره جنوبي و بلاروس را از اجراهاي موفق و هنرمندانه اين جشنواره دانست.

ديالوگ محور بودن نمايش‌هاي بخش بين الملل و همينطور اجراي ويژه گروه كودك در سالن‌هاي بزرگسال، باعث خروج تماشاگران از سالن‌ها شد.

بخش بين الملل جشنواره‌هاي تئاتر هميشه به خاطر خاص بودن از بخش‌هاي مهم جشنواره بوده و داراي اهميت ويژه‌اي است كه تعامل فرهنگي به معناي واقعي كلمه نيز در اين بخش شكل مي گيرد.

مخاطب ايراني به طور مستقيم در برابر آثار فرهنگي و هنري خارج قرار مي گيرد و به تجزيه و تحليل آن مي‌پردازد و مخاطب و اجراگر به طور مستقيم و زنده از طريق كدها و نمادهاي روي صحنه در حال ارتباط هستند و زبان به عنوان مهمترين وسيله ارتباطي به حاشيه رانده مي‌شود و تصوير و داستان جايگزين آن خواهد شد؛ حال با دانستن چنين امري انتظار مي‌رود كه در هر دوره به خاص بودن بخش بين الملل و همچنين اهميت ويژه اين بخش توجه بيشتري نشان داده شود.

مهمترين مسئله در انتخاب آثار خارجي، سليقه هيئت داوران است كه اغلب به صورت كارشناسانه نيست و بيشتر جنبه فردي در آن دخيل است.

 

نبود تكنيك خاص و يا شيوه نو در اجرا باعث انتخاب آثار در اين دوره بوده و اين در حالي است كه مخاطب طي 10 دقيقه اول در سالن جذابيت تكنيك يا نوآوري برايش از بين مي‌رود؛ چرا كه فلسفه و تحليل نمايش است كه جذابيت را براي تماشاگران به وجود مي‌آورد.

مورد ديگري كه در اين دوره در نظر گرفته نشد مخاطب چرخشي جشنواره‌ها است، در واقع بخش اعظم مخاطبين همان شركت كنندگان در جشنواره مي‌باشند كه خودشان از تماشاگران خاص به حساب مي‌آيند.

 

براي نشستن در سالن و ادامه ديدن نمايش بايدجذابيت اجرايي لازم در آثار وجود داشته باشد؛ به طور مثال گروه بلاروس دو متن از دو نويسنده معروف روسي را انتخاب كرده بودند كه البته به دليل ناشناخته بودن داستان‌ها برقراري ارتباط براي مخاطب ايراني دشوار بود.

 

همچنين اجراهاي مشابه از گروه‌هاي خارجي يكي ديگر از نقطه ضعف‌هاي اين دوره به حساب مي‌آيد.

انتخاب آثار خارجي با متون شناخته شده و تصويري محور بودن، داراي خلاقيت و نوآوري يا زيبايي هنري داشتن، دكورهاي كم حجم نمايش جذاب و آموزنده بودن براي مخاطب از ويژگي‌هاي مهمي است كه هيئت داوران جهت انتخاب به آن توجه مي‌كنند.

نكته ديگر مطلع بودن از جشنواره‌هاي مشابه در كشور و حضور مهمانان خارجي در جشنواره‌هاست كه ما در جشنواره 14 عروسكي كه بيشتر توجه آن به تئاتر عروسكي بزرگسال مي‌باشد، شاهد حضور چهار اثر مربوط به كودك و نوجوان از كشورهاي اروپايي بوديم.

در هر صورت بايد توجه داشت جشنواره محلي است براي تعامل و تبادل كالاهاي فرهنگي ميان هنرمندان و مخاطبان آنها و حال هر چه قدر كالا و هنرمند شاخص‌تر باشند، اين تعامل به نحو احسن اتفاق خواهد افتاد.

به طور معمول در جشنواره‌هاي برون مرزي جدول گروه‌هاي خارجي شش ماه قبل از جشنواره بسته مي‌شود و در طول اين مدت ستاد اجرايي با گروه دعوت شده در ارتباط است كه اين رويداد با توجه به سابقه 30 ساله برگزاري جشنواره‌ها در ايران همچنان با عدم برنامه ريزي صحيح مواجه است.

اميدواريم در جشنواره‌هاي بزرگ كشورمان شاهد حضور گروه‌هاي بزرگ از كشورهاي مختلف باشيم.