خودروسازان نقدینگی را بهانه می‌کنند/ سرانجام ناخوشایند انحصار در تولید

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ مشکلات خودروسازان ایرانی هر روز شکل تازه به خود می گیرد از کاهش تولید گرفته تا افزیش قیمت محصولاتشان برای جبران نقدینگی. چند ماه گذشته خودروسازهای داخلی از کمبود نقدینگی و کم شدن تسهیلات بانکی گله دارند و علت اصلی کاهش تولید خود را این موضوع می دانند.  حال با وجود اینکه خودروسازان ایرانی خودروهای خود را پیش فروش می کنند چرا باید مشکل نقدینگی داشته باشند. حتی با وجود پیش فروش خودرو، همواره آن را با تاخیر بیش از یک ماه در اختیار خریداران قرار می دهند. اما آیا واقعا خودروسازان مشکل نقدینگی دارند؟

در همین ارتباط چندی پیش محمد سلیمانی وزیر سابق ارتباطات و فن‌آوري و عضو فعلي كميسيون صنايع و معادن مجلس نهم گفت: قطع پرداخت تسهيلات بانكي اولين بهانه خودروسازان براي كاهش توليد خودرو است و خودروسازان مي‌گويند تسهيلات بانكي پرداختي به صنعت خودروسازي از سال گذشته قطع شده است و بدين ترتيب چنين نتيجه‌گيري مي‌كنند كه چون تسهيلات هزار ميليارد تومان بانكي پرداخت نشده است بنابراين برخي خطوط توليد بايد متوقف شود.

اما از يك سو قيمت خودرو در ايران نسبت به ساير كشورها بالاست و هميشه متقاضي خريد خودرو وجود دارد، از سوي ديگر خودروسازان قبل از تحويل خودرو به مشتريان، پول آن را تمام و كمال دريافت مي‌كنند اين دو مسئله ظرفيت بالقوه و بالفعل نقدينگي در حساب خودروسازان است پس سوال اينجاست كه چه عاملي موجب وابستگي شديد صنعت خودروسازي كشور به تسهيلات بانكي است؟ چرا واحدهاي صنعتي در اين سطح و با قدمت چند دهه ساله اين چنين به تسهيلات بانكي وابسته اند كه اگر قطع شود يك باره توليد خودرو چند ده درصد كاهش مي‌يابد؟

 

اين عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس، خواستار ارائه پاسخ قانع‌كننده‌اي از سوي خودروسازان كشور در اين زمينه شد و افزود: افكار عمومي وابستگي شديد به تسهيلات بانكي را به راحتي نمي‌پذيرد، مردم بر اين باورند وقتي پول خودرو را چند ماه قبل از تحويل به حساب سايپا يا ايران‌خودرو واريز كرده و خودروهاي ثبت‌نامي و حتي خودروهاي فروش فوري را با تاخير زماني بيش از 45 روز تحويل مي‌گيرند، چطور مي‌شود كه اين دو شركت بزرگ باز به تسهيلات بانكي وابستگي شديد دارند؟ تاكيد مي‌كنم درخواست هزار ميليارد توماني تسهيلات بانكي از سوي خودروسازان، غيرطبيعي است.

این اظهار نظر وزیر سابق با مشاهده تجربی مردم نیز تطابق دارد و خریداران محصولات ایران خودرو و سایپا همواره از تاخیر این دو خودروساز بزرگ در تحویل خودروهایشان گلایه مندند.

از سویی دیگر خودروسازان داخلی یکی از دیگر از دلایل کاهش تولید خود را افزایش هزینه ها عنوان می کنند. اما اگر کیفیت خودروهای داخلی نیز همانند خودروهای خارجی بود و هر ساله نیز به کیفیت آنها افزوده می شد این افزایش هزینه ها منطقی بود اما متاسفانه در ایران کیفیت خودروها نسبت به سال قبل بهتر نشده و در برخی موارد کاهش کیفیت نیز داشته اند. بنابراین باز هم هیچ توجیهی برای کاهش تولید و یا افزایش قیمت ها برای مردم قابل قبول نیست.

نکته مهتر، مشکلات ناشی از افزایش قیمت خودروهای داخلی است چرا که در این صورت علاوه بر مردم، خودروسازان نیز در نهایت متحمل ضرر می شوند. افزایش قیمت از یک سو سبب کاهش تقاضا می شود و از سوی دیگر مصرف کنندگان را به خرید خودروهای وارداتی ترغیب می کند و قاعدتا ترجیح می دهند با همان پول یک خودرو خارجی خریداری کنند که از لحاظ کیفیت، امکانات و امنیت به مراتب بهتر از خودروهای تولیدی داخل است.

هشدارهای کارشناسان در چند سال گذشته نسبت به انحصار در صنعت خودروسازی در نهایت به وقوع پیوست و در نهایت به ضرر خودروسازان تمام شد. انحصار تولید خودرو سبب شده است که هیچ کدام از خودروسازان برای تغییر و تحول در نوع خودروهای تولیدی خود تمایل و اشتیاقی نداشته باشند چرا که به بازار اطمینان داشتند و به این نتیجه رسیده بودند که مصرف کنندگان چاره ای جزء خرید از آنها ندارند. به همین دلیل هیچ گاه به دنبال افزایش کیفیت و ارتقا سطح ایمنی و امکانات خودروها نبودند. اما گویا مردم نیز دیگر به هر قیمتی حاضر نیستند سوار بر خودروهایی شوند که از جنبه های گوناگون بی کیفیت هستند.

 

کارشناسان معتقدند صنایع خودروسازي كشور پس از چند دهه فعاليت بايد به گونه‌اي عمل مي‌كردند كه اكنون به جاي وابستگي به تسهيلات بانكي خود چند بانك مي‌داشتند و به ساير صنايع و مشتريان‌شان تسهيلات پرداخت مي‌كردند.

با ادامه این روند مشخص می شود که ساختار مديريتي و اجرايي صنعت خودروسازي كشور معيوب است و چالش‌هاي صنعت خودروسازي به خوبي نشان مي‌دهد زيربناهاي اين صنعت نياز به ترميم و اصلاح اساسي دارد.

کارشناسان تغيير نگاه مديران صنعت خودروسازي را يك ضرورت و عامل شكوفايي محصولات خودرويي كشور می دانند و معتقدند اگر ديد مديران خودرويي كشور به استفاده از فناوري‌هاي دانشگاهي و پژوهشي تغيير كند، صنعت خودروسازي كشور هم خوب خواهد فروخت و هم در بازارهاي رقابتي بين‌الملل نيز موفق خواهد شد.