کجای این خودروسازی در تفکر اقتصاد مقاومتی جای دارد؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ با نگاهی به تعریف های رهبر معظم انقلاب از اقتصاد مقاومتی و تفسیر کارشناسان و مدیران ارشد کشور می توان به خوبی دریافت که اقتصاد مقاومتی بالابردن بهره وری در جهت تولید داخلی، حمایت از آن و در نتیجه واکسینه شدن از فشارهای و تحریم های بین المللی است. تمامی این اقدامات به کیفت بهتر محصولات داخلی، تولید داخلی کالاهای خارجی و در نهایت افزایش اشتغال و توسعه صنعتی مبتنی بر تولید ملی بالا، خواهد انجامید.

دراین میان صنعت به عنوان نیروی محرک و جلو برنده اقتصاد، نقش بسیار روشن تر و بارزتری در اقتصاد مقاومتی دارد چرا که تکنولوژی در این بخش از اهمیت دو چندانی برخوردار است و می توان تجلی اقتصاد مقاومتی را در آن دید. این تکنولوژی است که می تواند برای یک کالا ارزش افزوده ایجاد کند و آن را ارزشمند تر نماید. بخش صنعت پتانسیل بسیار بالایی برای شکوفایی اقتصاد مقاومتی دارد به این معنا که می توان در این بخش بسیار زودتر به نتیجه رسید به عنوان نمونه صنعت در قیاس با کشاورزی سریعتر می تواند به تولید کالا منجر شود.

در این بین صنعت خودرو در ایران از اهمیت دو چندانی برخوردار است یک به دلیل اینکه اشتغال بالایی در این حوزه وجود دارد و افراد زیادی به صورت مستقیم و غیر مستقیم با این صنعت در ارتباط هستند و دیگری به دلیل اینکه یکی از بزرگترین صنایع کشور است که نقش بارزی در تولید ملی دارد. شاید مهمتر از این دو مورد، نقش تکنولوژی در این حوزه است. واین تکنولوژی است که ارزش افزوده ایجاد می کند و سبب می شود تولید ملی رونق گیرد و در برابر تولیدات خارجی چیزی برای گفتن داشته باشد.

حال به بررسی اجمالی صنعت خودرو در کشور و نحوه ارتباط آن با اقتصاد مقاومتی می پردازیم.

در اقتصاد مقاومتی تکیه اصلی بر توان داخلی است، بدین معنا که بدون کمک خارجی و بدون بهره گیری از تکنولوژی خارجی در آن صنعت بتوانیم تقاضای داخلی را پاسخگو باشیم. و یا اگر همانند یکسال گذشته با تحریم های بین المللی مواجه شدیم تولید در صنعت مورد نظر با اختلال مواجه نشود امری که متاسفانه هم اکنون رخ داده است.

بنابراین تعریف اقتصاد مقاومتی در صنعت خودرو به این معنیست که تلاش برای افزایش بهره وری چنان بالا باشد که نیازی به واردات قطعات خودرو برای سرهم کردن آن در ایران نباشد و خود بتوانیم مشابه همان خودرو را با همان کیفیت در داخل تولید کنیم. در آن صورت است که فشارهای بین المللی و قطع همکاری از سوی خودروسازی های خارجی نخواهد توانست این چنین آشفته بازاری در صنعت خودرویی کشور ایجاد کند.

نگاهی به قیمت های سال گذشته خودروها نشان می دهد که صنعت خودروسازی در واکسینه کردن خود در برابر فشارهای بین المللی و محدود شدن استفاده از تکنولوژی روز ناتوان بوده است و نتواسته است به روند سابق خود در امر تولید خودرو و ثابت نگه داشتن قیمت آن موفق باشد. البته تا حدودی پذیرفتنی است که تحریم ها بر این صنعت تاثیر گذار باشد اما متاسفانه به هیچ وجه نتوانسته است حتی اندکی مقاومتی از خود نشان دهد. قیمت ها و میزان تولید گویای این امر است.

کارشناسان معتقداند: باید در حوزه خودرو سازی نگاه اقتصاد مقاومتی نهادینه شود. موضوعی که در گفتار مطرح اما در عمل تاکنون محقق نشده است. یکی از دلایل شیب تند قیمت ها، ناشی از عدم نگاه به اقتصاد مقاومتی است.

در این میان زمزمه های تولید 206 ایرانی گویای این است که مدیران خودرویی کشور اگر بخواهند می توانندجمله «ما می توانیم» را به نحوه درست عملی کنند اما متاسفانه نمی خواهند. شاید دلیل عمده آن انحصار در این صنعت باشد. اطمینان از اینکه در هر صورت مردم ناچارند قیمت ها و محصولات ما را بپذیرند سبب شده است هیچ تلاشی از سوی مدیران خودرویی برای اصلاح امور و حرکت به سوی اقتصاد مقاومتی صورت نگیرد.

نمونه ای از نهادینه شدن تفکر اقتصاد مقاومتی در ذهن مدیران خودروسازی اینست که زمانیکه قیمت نهاد های تولید افزایش یابد یکی از راهکار های کنترل آن، مدیریت فرآیند ها است بطوریکه هزینه های سربار و هزینه های فرآیند تولید ضایعات را کاهش داده که در اینصورت اثر گذاری افزایش نهاده ها، در قیمت نهایی تاثیر چندانی نخواهد گذاشت، حال آیا این تفکر در این افراد وجود دارد؟

جای سوال است که خودروی سمند که خودروی ملی ماست چرا در این میان نتوانسته است خود را از گزند تحریم ها حفظ کند. افزایش حدود 10 میلیونی قیمت این خودرو در بازار آزاد کم کاری مدیران خودرویی کشور را به وضوح نشان می دهد. زمزمه های واردات قطعات این خودرو از چین نیز اوج بی توجهی به تولید ملی و به دنبال آن اقتصاد مقاومتی است.

از سویی دیگر اقتصاد مقاومتی تنها به معنای تولید 100 درصد داخلی نیست بلکه در کنار این امر رضایت مشتری نیز ملاک است. بهره‌گیری از توان داخلی، توجه به خلاقیت در تولید و سرمایه‌گذاری در راستای ارج نهادن به طرح‌های نوآورانه و ... همه و همه در این مقوله جای می گیرد. وابستگی چندین ساله به خودروسازی های خارجی نتیجه جز سردرگمی کنونی برای ما نداشته است. افت در تولید، نارضایتی مصرف کننده، افزایش قیمت و مهمتر از آن تهدید شدن اشتغال در این صنعت نتیجه بکار نبردن اقتصاد مقاومتی است. اعتماد بیش از اندازه به خارجی ها در نهایت به ضرر کارخانه های خودروسازی داخلی تمام شد، شاید این مشکلات تلنگری بر مدیران ما باشد که توان متخصصان داخلی را جدی بگیرند و از آن بهره گیرند.

همچنین اقتصاد مقاومتی به معنای ریاضت و کاهش در مصرف نیست بلکه حداکثر استفاده از منابع موجود و کسب رضایتمندی است. حال آیا این رضایت مندی در خودروسازی ایران وجود دارد؟ و آیا مصرف کنندگان احساس امنیت و آرامش را هنگام مصرف کالای مورد نظر دارند؟ با توجه به نظر سنجی ها جواب چندان خوشایند نیست.

از سویی دیگر تولید کنندگان خودرو افزایش قیمت ارز را مهمترین دلیل برای افزایش قیمت ها و افت در تولید عنوان می کنند، این دقیقا همان موضوعی است که در اقتصاد مقاومتی به آن اشاره می شود. چرا باید بالا رفتن قیمت دلار سبب افزایش شدید قیمت خودرو شود. دلیلش جز اینست که چون قطعات به کار رفته دئر خوردوهای ما از خارج وارد می شود. اگر تمامی قطعات در داخل کشور تولید شود آیا باز هم نوسانات شدید وجود خواهد داشت. قطعا جواب منفی است. چرا که اگر تولید خودرو کاملا داخلی باشد نهاده های مورد استفاده در آن از داخل تامین می شود، بنابراین قیمت ارز اثر گذاری بسیار کمتری از وضعیت کنونی خواهد داشت.

یکی دیگر از مباحث مطرح شده در اقتصاد مقاومتی واردات بی رویه است. در سالی که سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شده، و احتیاج داریم که اقتصاد مقاومتی را در آن به کار گیریم مبالغ میلیاردی در اختیار شرکتهای خصوصی واردکننده خودرو قرار می گیرد و به جای اینکه پول مردم در صنعت تولید خودرو سرمایه گذاری شود در جهت واردات خودرو های لوکس گران قیمت هزینه می شود.

رهبر انقلاب نیر بارها به این سیاست نادرست اشاره کرده اند و واردات را آفت تولید داخل عنوان کرده اند اما متاسفانه تا کنون شاهد نبوده ایم که عزمی جدی برای مقابله و کنترل آن از سوی مدیران اجرایی کشور به وجود آید.

در نهایت اینکه اگر خودروسازی کشور همین مسیر را ادامه دهد وتلاش نکند که توان داخلی، تولید داخلی و در نهایت اقتصاد مقاومتی را سر لوحه خود قرار دهد این مشکلات در صنعت خودرویی کشور وجود خواهد داشت. تولید 206 ایرانی این نوید را می دهد که اگر عزم جدی در این راه وجود داشته باشد نتایج درخشانی در آینده ای نه چندان دور نصیب کشور خواهد شد.