از گرانی کاغذ تا جایزه جلال و حاشیه‌هایش
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ حوزه کتاب در سال 91 با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بود از افزایش سرانه مطالعه در کشور، برپایی نمایشگاه های استانی برای رونق صنعت نشر و ... گرفته تا گرانی کاغذ و لغو مجوز برخی موسسات انتشاراتی از جمله اقدامات مثبت و منفی این حوزه در سال 91 بوده همچنین برگزاری برنامه ها و جشنواره های متعدد اگر چه برای ارتقا حوزه ادبیات صورت می گیرد اما خروجی حاصل از جشنواره ها هنوز با آنچه مد نظر مسوولان و مردم است تاحدودی فاصله دارد.
بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب و حواشی آن
از جمله اتفاقات خوبی که در حوزه کتاب در سال 91 رخ داده برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و افزایش فروش 150 میلیارد تومانی در نمایشگاه کتاب امسال نسبت به سال 90 بود علاوه بر آن برگزاری جوایز کتاب سال و کتاب فصل، بیستمین دوره هفته کتاب و اجرای برنامه های متنوع در سراسر کشور، دوازدهمین کتاب سال شهید غنی پور، دهمین نمایشگاه کتاب یاد یار مهربان، یازدهمین دوره مسابقات صنعت چاپ، دهمین نمایشگاه کتب کاربردی و دانشگاهی، شرکت در شصت و چهارمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت و حضور چشمگیر ایران، برگزاری سومین همایش باران غدیر، بیستمین جشنواره کتابخانه های عمومی و مطالعه مفید برنامه های مهمی بود که در سال 91 در حوزه ادبیات در جهت گسترش کتاب و کتابخوانی و ترویج فرهنگ مطالعه از دیگر اقدامات مثبت در حوزه کتاب در سال 91 بود.
نوسانات بازار ارز و سکه: کاغذ به مثابه طلا
افزایش چشمگیر قیمت سکه و ارز در بازارهای تهران تاثیر خود را بر بازار نشر نیز تاثیر بسیاری گذاشته که نتایج آن در آینده نه چندان دور بیشتر ملموس خواهد بود.
افزایش قیمت ارز در چند ماه اخیر باعث شده که هر بند کاغذ گاهی به دو برابر قیمت پیش برسد و این هم در شرایطی است که کسی مایل به فروش کاغذش باشد، چرا که بسیاری از کاغذ فروشان به خاطر این نوسانات اقتصادی ترجیح می‌دادند وارد هیچگونه معامله‌ای نشوند.
ناشران برای چاپ کتاب‌هایشان ناگزیر از خرید این کاغذ هستند و با توجه به هزینه‌های پخش و توزیع و تبلیغات و حق‌التالیف نویسنده، در نهایت ناشر مجبور می‌شود قیمت کتاب را بسیار بالا‌تر ببرد.
در بعضی از رسانه‌ها هم تیتیری منعکس شد که هر علاقه‌مندی به حوزه کتاب را سخت نگران می‌کرد، تیتری با عنوان ناخوشایند «احتمال حذف کتاب از خریدهای خانواده» موضوعی نیست که هر دوستدار کتاب یا دست‌اندرکاران کتاب به راحتی بتوانند از کنار آن بگذرند یا مثل برخی از موضوعات ناخوشایندی، آن را نادیده بگیرند و فراموش بکنند.
این روزها یک جلد کتاب حدود 200 صفحه‌ای در بازار کتاب ایران حدود 7000 تومان قیمت می‌خورد و به فروش می‌رسد.
نظر کارشناسان در خصوص درباره تناسب قیمت کتاب با درآمد جامعه این است که کتاب به نسبت درآمد جامعه ما کمی گران است. اما استدلال ناشران هم این است که اگر قیمت را بالا نبرند، از آن‌جا که هزینه تولید کتاب بالاست، نمی‌توانند کارشان را ادامه دهند.
نویسندگانی که در سال 92 با ما نیستند
سال 91 عرصه ادبیات چند چهره پیشکسوت و تأثیرگذارش را از دست داد؛ محمود گلاب‌دره‌ای، نویسنده؛ اصغر الهی، نویسنده؛ اصغر حاج حیدری، شاعر؛ حسن احمدی گیوی، نویسنده و ادیب؛ خلیل عمرانی، شاعر؛ سیدامیر محمود انوار، ادیب و نویسنده؛ مرتضی ثاقب فر، پژوهشگر و نوشین دخت نفیسی،پژوهشگر هنر و شاهرخ اورامی، شاعر از جمله هنرمندان و نویسندگانی هستند که دیگر با ما نخواهند بود و رخ در نقاب خاک کشیده‌اند.
از دست دادن چهره‌های پیشکسوت در عرصه نویسندگی و شاعری برای هنردوستان و علاقه‌مندان به هنر بسیار سنگین است و امیدواریم سال جدید را با نویسندگان جوان و پرتوان در عرصه نویسندگان آغاز کنیم.
جایزه جلال و حواشی آن
پنجمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد که در سال 91 برگزار شد را شاید بتوان یکی از پر حاشیه ترین دوره های برگزاری آن دانست به طوری که واکنش بسیاری از شرکت کنندگان را نیز به همراه داشته است.
در این دوره از جایزه جلال در ابتدا کتاب شرح اسم را به عنوان برگزیده انتخاب شد و بعد از مدتی آن را داوران رای خود را تغییر دادند که این امر سر و صدای زیادی را در بین نویسندگان به پا کرد.
حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص برگزیده نداشتن پنجمین دوره جایزه جلال عنوان کرده بود: برخی گمان می‌کنند که این جشنواره هر سال باید اثر برگزیده داشته باشد، در حالی که این طور نیست و برخی از آثار، تنها شایسته تقدیر شناخته شده‌اند.
محسن پرویز در خصوص این دوره از جایزه جلال به خبرنگار ما گفته بود: در ابتدای این جایزه آقای سرشار که یکی از اعضای هیئت علمی جایزه بود از تغییر داوران در بخش پژوهش اعلام بی اطلاعی کرد.
سخنگوی انجمن قلم ایران در خصوص انتخاب کتاب «شرح اسم» افزود: این کتاب را مطالعه نکرده ام و نمی توانم به آن امتیاز بدهیم.
پرویز ادامه داد: به هر حال ما به نظر داورانی که هیئت علمی جایزه جلال آنها را انتخاب کرده است، تاسی می کنیم.
این چند اتفاق گذر کوتاهی بود بر آنچه در عرصه ادبیات در سال 91 رخ داد امیدواریم که این عرصه بسیار مهم در سال جدید کمتر دچار فراز و نشیب های کاذب شود.