برنامه کاندیداها برای رونق کشاورزی چیست؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ مهمترین مطالبه رهبر انقلاب (مدظله) از بخش کشاورزی که در قانون اساسی ایران بدان اشاره و جایگاه ویژه در سیاست های کلی کشور دارد، تأمین امنیت غذایی کشور است. بنا به تعریف، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که همه مردم در تمام اوقات دارای دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای خود باشند. تاریخ نشان می‌دهد که کشورهای قدرتمند در بیش‌تر موارد از مواد غذایی به عنوان حربه‌ای سیاسی علیه کشورهای جهان سوم بهره گرفته‌اند. در این گزارش نظرات نامزدهای ریاست جمهوری در حوزه کشاورزی از مهرماه 1391 تا 10 اردیبهشت 1392 به ترتیب حروف الفبا بررسی می‌شود.

مهمترین مطالبه رهبر انقلاب (مدظله) از بخش کشاورزی که در قانون اساسی ایران بدان اشاره و جایگاه ویژه در سیاست های کلی کشور دارد، تأمین امنیت غذایی کشور است. بنا به تعریف، امنیت غذایی وقتی وجود دارد که همه مردم در تمام اوقات دارای دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی برای تامین نیازهای خود باشند. تاریخ نشان می‌دهد که کشورهای قدرتمند در بیش‌تر موارد از مواد غذایی به عنوان حربه‌ای سیاسی علیه کشورهای جهان سوم بهره گرفته‌اند. تجربه کشورهای کم‌تر توسعه یافته حاکی از این است که وابستگی‌ به واردات مواد غذایی از کشورهای توسعه یافته‌ باعث ضربه‌پذیری سیاسی‌شان شده و امنیت ملی‌شان همواره از این محل در معرض تهدید بوده است.

شرح بیشتر این مساله را می‌توانید در اینجا ببینید.

در این گزارش نظرات نامزدهای ریاست جمهوری در حوزه کشاورزی از مهرماه 1391 تا 10  اردیبهشت 1392 به ترتیب حروف الفبا بررسی می‌شود.

الهام (یک موضع)

چکیده: الهام در اظهار نظری  استقلال اقتصادی را یک مولفه اقتصاد مقاومتی دانسته و تاکید کرد: « فعالیت های کشاورزی، صنعتی و… باید تا حد خودکفایی ادامه داشته باشد.»

جمع‌بندی: الهام با خودکفایی در حوزه کشاورزی موافق است. وی جزییات بیشتری از برنامه خود برای تحقق خودکفایی ارایه نکرده است.

پورمحمدی (یک موضع)

چکیده: پورمحمدی در اظهارنظری گفت:« اینکه بخواهیم در تولید کشاورزی و تولید صنعتی، صرفا به اتکای خودمان و تولید داخل همه مسائل را حل کنیم امکانپذیر نیست… نها نکته مهم برای تولید داخل در امنیت غذایی است، آنهم نه در هر رشته‌ای، بلکه در دو یا سه کالای اساسی که در مواقعی می‌تواند برای ما مشکل ساز شود. آنهم نه اینکه فقط ما را تحریم کنند، ممکن است حتی تولید در دنیا پایین بیاید.».

جمع‌بندی:‌پورمحمدی بر تامین امنیت غذایی تاکید داشته و خودکفایی در دو یا سه محصول اساسی را لازم می‌داند. وی درباره سایر مسایل همچون خرده مالکی اظهارنظری نکرده است.

رضایی (4 موضع)

چکیده: رضایی کشاورزی را یکی از حوزه‌های مورد توجه خود بیان کرده و تاکید کرده «برنامه من برای شکوفایی اقتصاد کشاورزی استفاده از یارانه سبز است که با اختصاص یارانه‌هایی به تجهیز و مکانیزاسیون کشاورزی و دامداری‌ها صورت خواهد گرفت» .وی در اظهارنظر دیگری طرح خود را برای توسعه کشاورزی تشریح کرده و می‌گوید:« به منظور بررسی و رفع مشکلات کشاورزی در استان‌ها، 10 شهرک کشاورزی در 10 استان ایجاد می‌کنم… این شهرک‌ها دارای دانشکده، پژوهشکده، آزمایشگاه اصلاح بذر، خاک و دام، سردخانه، صنایع کشاورزی انواع پزشکی‌های کشاورزی و تجهیزات کشاورزی است» و درباره اختصاص یارانه سبز توضیح می‌دهد:« این یارانه به هشت گروه از افراد تعلق می‌گیرد، دسته اول کسانی هستند که کشاورزی را از شکل سنتی خارج و به صورت مدرنیزه انجام می‌دهند». رضایی بر ایجاد صنایع تبدیلی نیز تاکید دارد. وی در صحبت دیگری بر یارانه سبز تاکید دوباره و آن را شرح داده است. در آخرین اظهارنظر رضایی کشاورزی را مهم‌ترین گام در حل مشکل بیکاری دانسته است.

جمع‌بندی:‌رضایی تنها نامزدی است که جزییات خوبی از برنامه خود برای کشاورزی ارایه کرده است. او به اختصاص یارانه برای کشاورزی معتقد است و تاکید دارد که یارانه‌ سبز را برای مصارف مشخص یا به عبارتی به صورت غیرنقدی به کشاورز می‌دهد. او به حلقه‌های دیگر زنجیره نیز توجه داشته و صنایع تبدیلی را نیز مورد حمایت قرار می‌دهد. رضایی اشتغال‌زایی کشاورزی را قابل توجه می‌داند. رضایی به راهبرد خود و اینکه به خودکفایی اعتقاد دارد یا خوداتکایی اشاره‌ای نداشته و اولویت‌های محصولات کشاورزی را نیز مشخص نکرده. وی همچنین به مسایل همچون خرده مالکی در کشاورزی و غیراقتصادی بودن آن اشاره‌ای نداشته و لذا برنامه او برای برطرف کردن آنها مشخص نیست.

روحانی (یک موضع)

چکیده: روحانی با اینکه باید به امنیت غذایی توجه ویژه‌ای داشته باشیم تاکید دارد: «اگر قرار است در آینده با جمعیت 150 میلیونی مواجه باشیم، باید از امروز برای امنیت غذایی آنها برنامه‌ریزی کنیم». وی تاکید کرده «هرچند در بحث تحریم معمولاً موضوع «غذا» مستثنی می‌شود ولی ما باید خود را برای شرایط سخت نیز آماده کنیم و از این‌ رو باید کسانی که در راستای افزایش تولید داخلی تلاش می‌کنند مورد حمایت و تشویق قرار گیرند. الگوی مصرف مواد غذایی نیز یک عنصر تعیین‌کننده است و دولت باید در این راستا، هم برای تولید و توزیع مواد غذایی و هم برای صنایع غذایی کشور برنامه‌ریزی مناسب داشته باشد.» روحانی می‌گوید:« در اسناد فرادستی نظام به بحث خودکفایی و تولید داخلی تأکید شده ولی در هر صورت باید چه از طریق تولید داخلی و چه با برنامه‌ریزی از خارج باید برای امنیت غذایی کشور برنامه‌ریزی شود».

جمع‌بندی: روحانی معتقد به خودکفایی است و تامین امنیت غذایی را امری لازم می‌داند. وی بر نقش الگوی مصرف نیز در امنیت غذایی توجه داشته و وظیفه دولت را حمایت از افزایش تولید داخل بیان می‌کند. روحانی هرچند به اهمیت امنیت غذایی اشراف داشته اما اشاره‌ای به راهبرد افزایش تولید داخل و نیز نحوه مواجه با مسایل کشاورزی همچون خرده‌مالکی، اقتصادی نبودن و … نکرده است.

عارف (یک موضع)

چکیده: عارف تاکید دارد:« اعتقاد دارم در کشور باید اولویت اول بخش کشاورزی باشد چون میخواهیم مستقل بمانیم تا زمانیکه گندم و کالاهای اساسی را از خارج وارد می کنیم شعار استقلال شعار تو خالی و پوچی است.» وی با تاکید بر اینکه مهمترین مساله بخش کشاورزی مدیریت و آب است،گفت:«هیچ راهی جز روش نوین آبیاری را نمی‌توان دنبال کرد. عدم استفاده از فن آوری‌های نوین مهمترین چالش امروز کشور ماست».

جمع‌بندی: عارف کشاورزی را اولویت کشور و آن را لازمه استقلال می‌داند. وی دو مساله مدیریت و آب را مسایل اصلی کشاورزی دانسته و راه حل آن را دراستفاده از فناوری‌های نوین می‌داند. عارف به مسایل دیگر چون خرده مالکی و اقتصادی نبودن کشاورزی اشاره نکرده و نیز نقش دولت برای حمایت از کشاورزی را مشخص نکرده است.

فلاحیان (یک موضع)

چکیده: فلاحیان در صحبتی گفت «ما بیشتر به دنبال آن هستیم که از طریق کمکهای فنی و نوع کشت و آبیاری به کشاورزان رسیدگی کنیم تا بتوانند برداشت خوبی در سال داشته باشند».

جمع‌بندی: فلاحیان به نحوه غیرنقدی حمایت از کشاورزان اشاره کرده و هدف را برداشت خوب دانسته است. وی اشاره‌ای به سایر مسایل بخش کشاورزی چون خرده‌مالکی و راهبرد خود مبنی بر خودکفایی یا خوداتکایی را نیز تعیین نکرده است.
 

قالیباف (یک موضع)

چکیده: قالیباف در اظهار نظری استقلال و بخشی از نیاز کشور از جمله امنیت ملی در گرو اقتصاد کشاورزی دانسته است.

جمع‌بندی: قالیباف به اهمیت کشاورزی اشاره کرده است. وی اشاره‌ای به نحوه حمایت از تولید کشاورزی و مسایل این حوزه نکرده است.

لنکرانی (3 موضع)

چکیده:‌ لنکرانی معتقد است: «به بخش دامداری، توجهی نشده است در حالیکه اغلب مطالعات‌ آمایشی انجام شده نشان می‌دهد یکی از مزیت‌های عمده کشور ما بخش دامپروری است». و «زمانیکه در مورد کشاورزی صحبت می‌کنیم نباید صرفا تولید باشد. خدمات پشتیبانی در کنار تولید باعث می‌شود این محصولات ارزش افزوده پیدا کند.»‌ وی در جای دیگری[دوباره بر تکمیل چرخه کشاورزی تاکید می‌کند. همچنین لنکرانی با تاکید بر اینکه ارزش افزوده باید به جیب کشاورز برود می‌گوید: «در حال حاضر این ارزش‌افزوده به جیب واسطه‌ها و دلال‌ها می‌رود و ما باید به دنبال راهکاری باشیم که این استفاده را تولیدکنندگان ببرند تا در بخش کشاورزی شاهد رشد تولیدات باشیم».

جمع‌بندی: لنکرانی بر تکمیل حلقه‌های کشاورزی تاکید می‌کند و آن را راه‌کار اقتصادی شدن کشاورزی می‌داند. وی با قایل به مقابله با دلالی در کشاورزی است. لنکرانی اشاره‌ای به راهبرد خود (خودکفایی یا خوداتکایی) نکرده و نیز به مسایل دیگر چون خرده‌مالکی،‌ نحوه حمایت دولت اشاره نکرده است.

میرکاظمی (یک موضع)

چکیده:‌میرکاظمی معتقد است «در صورتی که بخواهیم با تجارت از تولیدکننده حمایت کنیم، جفا در حق مصرف‌کننده است و راه درستی در بخش کشاورزی طی نشده است» وی تاکید دارد: «وزارت جهاد کشاورزی به جای تأکید بر به دست گرفتن وظایف تجارت با توجیه حمایت از تولید، باید مدیریت کشت را اجرا کند و به جای حمایت از محصولاتی که مزیت‌دار نیست، به حمایت از محصولات استراتژیک روی آورد».

جمع‌بندی: میرکاظمی حمایت از کشاورزی در مدیریت کشت می‌داند و مخالف هماهنگی سیاست‌های بازرگانی با سیاست‌های تولید در این حوزه است چرا که این هماهنگی را جفا در حق مصرف کننده می‌داند. هرچند با همین منطق وزارت بازرگانی با وزارت صنایع ادغام شدند. وی همچنین راهبرد خود مبنی بر خودکفایی یا خوداتکایی مشخص نکرده است.

هاشمی‌رفسنجانی (2 موضع)

چکیده: هاشمی رفسنجانی در اظهارنظری تاکید کرده «وضع نامطلوب اقتصادی کنونی و درد و رنج صنایع تولیدی و کشاورزی نتیجه تحریم‌ها، سوءمدیریت‌ها و بی‌تدبیری‌هاست» و موانع موجود در سر راه فعالیت صنایع کشور، به‌خصوص صنایع غذایی را  ناهماهنگی و بعضاً عملکرد متضاد سازمان‌های نظارتی و مدیریتی مرتبط با تولید دانسته است. در جای دیگری وی عنوان کرد «به دلیل برخی سوءمدیریت‌ها، آب، خاک، محیط زیست و تولیدات کشاورزی کشور دچار مشکلاتی شده است که تداوم این امر برای آینده و امنیت غذایی کشور مضرّ است».

جمع‌بندی: هاشمی رفسنجانی امنیت غذایی را مهم می‌داند. ریشه وضعیت موجود را در سومدیریت، تحریم و عوامل فنی می‌داند. وی به راه‌کارهای خود برای رفع موانع و تحقق امنیت غذایی اشاره نکرده است.

ولایتی(یک موضع)

چکیده: ولایتی در اظهارنظری گفت «خودکفایی در عرصه کشاورزی به پیشرفت در صنعت تبدیل خواهد شد».

جمع‌بندی: ولایتی قایل به خودکفایی است و آن را عامل پیشرفت سایر صنایع می‌داند. وی به راه‌کارهای خود برای تحقق خودکفایی و مسایل  اصلی حوزه کشاورزی چون خرده مالکی اشاره نکرده است.

سایر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری درباره حوزه کشاورزی اظهارنظری نکرده است.
 

منبع: http://www.ayaronline.ir