سینمای مهرجویی در «هفت» منهدم شد

به گزارش گروه فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»؛ برنامه سینمایی «هفت» شب گذشته 31 خرداد به طرح مسایلی چون اقتصاد در سینمای ایران با حضور سید جمال ساداتیان و غلامرضا موسوی و همچنین نقد و بررسی فیلم سینمایی "چه خوبه که برگشتی" با حضور خسرو نقیبی و رضا درستکار به عنوان کارشناسان برنامه پرداخت. همچنین گفت و گو با حسین زندباف و قربان محمدپور تهیه کننده و کارگردان فیلم سینمایی «زبان مادری» بخش بعدی برنامه شب گذشته بود.

نیاز سینمای ایران به هوای تازه

در ابتدای برنامه محمود گبرلو سردبیر و مجری برنامه با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری و برگزیده شدن دکتر روحانی به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم عنوان کرد: آسیب شناسی رمز موفقیت هر عملی است و با آسیب شناسی می توانیم راهکار مناسبی برای مشکلات بیابیم. حتماً همه اهالی سینمای ایران دست همدلی خود را به سوی دکتر روحانی و تیمش دراز می کند تا با مشارکت همه صنوف بتوانیم روزهای خوبی را برای سینمای ایران رقم بزنیم.

وی افزود: خوب است توجه ویژه به سینما داشته باشیم و بتوانیم از همه ظرفیت های آن استفاده کنیم. در واقع سینمای ایران نیاز به هوای تازه دارد و امیدوارم این هوای تازه به سینما تزریق شود.

نظرسنجی برنامه به طرح این سوال اختصاص داشت که کدام یک از آثار اکران شده اخیر داریوش مهرجویی را می پسندید، که در پایان برنامه از میان گزینه های «مهمان مامان»، «نارنجی پوش»، «طهران، تهران» و «چه خوبه که برگشتی» گزینه یک بیشترین رای را از آن خود کرد.

رویدادهای سینمایی هفته، تازه های اکران و گزارش تولید فیلم سینمایی «ملبورن» به کارگردانی نیما جاویدی از دیگر بخش های برنامه شب گذشته بود. در ادامه نقد فیلم سینمایی "چه خوبه که برگشتی" بدون حضور داریوش مهرجویی کارگردان فیلم برگزار شد. در این بخش خسرو نقیبی و رضا درستکار به عنوان کارشناس و منتقد در برنامه حضور داشتند.

«چه خوبه که برگشتی» انهدام سینمای مهرجویی است

در ابتدای این بحث درستکار با اشاره به اینکه جایگاه مهرجویی در سینمای ایران جایگاه بسیار بالایی است عنوان کرد: مهرجویی را باید در دفعات حضورش در سینما تعریف کرد و به اعتبار فیلم هایی که ساخته جایگاهش را در نظر گرفت. جایگاه مهرجویی غیرقابل انکار است. وی آنقدر با آثاری که ساخته در سینمای ایران تاثیرگذار بوده که با ساخت این فیلم آخر نمی توان در مورد او نظر داد.

وی ادامه داد: شاید شاخص ترین فیلمی که مهرجویی در طول دهه گذشته و با حال و هوای جدیدش ساخته "مهمان مامان" باشد. این سینما سینمای کمی گرا است که به دنبال جذب مخاطب می رود و رفته رفته جایگاه خودش را هم از دست خواهد داد. «چه خوبه که برگشتی» انهدام سینمای مهرجویی است. در این فیلم به کل همه چیز را از دست می دهیم. با تمام احترامی که برای سینمای این کارگردان قائل هستم دیگر ردی از مهرجویی در این فیلم نمی بینیم و با اثری با ساختار و شاکله ای ضعیف روبرو هستیم.

درستکار یادآور شد: این فیلم ساختمان قوی و محکمی ندارد و اصلاً در خدمت درام نیست. در این اثر حتی شاهد یک قاب بندی درست نیز نیستیم. اگر فیلم را با "اجاره نشین ها" مقایسه کنیم به ضعف های فیلم بیشتر پی خواهیم برد.

خسرو نقیبی در ادامه این بحث عنوان کرد: مهرجویی از آغاز دهه 80 ساختاری آسان تر برای کارهایش انتخاب کرده که من خیلی جاهایش را دوست ندارم و به نظرم این آزمون و خطا بیشتر به سمت خطا پیش رفته است.  مهرجویی به سمت سینمایی از جنس هجو حرکت کرده و به ابزورد گرایش پیدا کرده است. بهترین کارهای مهرجویی آثار اقتباسی او بوده اند که می توان از «سارا»، «پری» و «گاو» نام برد.

وی ادامه داد: فیلم «چه خوبه که برگشتی» اصلاً ادامه مسیر قبلی مهرجویی نیست. اتفاقاً این بار همه خمیرمایه در خدمت یک بستر مناسب قرار گرفته و قصه ای که گلی ترقی بر اساس داستان گوگول نوشته متریال لازم را در اختیار مهرجویی قرار داده است. شوخی های فیلم به ابزورد نزدیک هستند که بین شوخی های روشنفکری و عامه پسند در نوسانند. قاب بندی های فیلم نیز به درستی رعایت شده است. مطمئناً حواس مهرجویی به جاهایی بوده که ما فکرش را هم نمی کنیم چون همه می دانیم او اصول را به درستی می شناسد.

درستکار در جواب عنوان کرد: هر جا ما نمی توانیم مقصودمان را بیان کنیم می گوییم فیلم ابزورد است در حالی که شلختگی و از هم پاشیدگی در این فیلم موج می زند و این ربطی به ابزورد ندارد. قرار نیست برای نشان دادن از هم پاشیدگی قشری از طبقه متوسط فیلم را هم از هم گسیخته بسازیم. این کار از لحاظ ساختاری حتی از فیلم "الماس 33" اولین فیلم مهرجویی هم ضعیف تر است.

نقیبی در پایان این بخش عنوان کرد: من منافاتی با ایده «دم را غنیمت است» که این روزها مهرجویی آن را به کار می برد و همچنین تفکر ابزورد نمی بینم. در فیلم همه نشانه های کمدی وجود دارد و قرار است مخاطب از دیدن این شخصیت ها و روابط شان بخندد. این فیلم را نباید در راستای آثار دهه 80 مهرجویی دید بلکه  باید این کار را به عنوان یک  کمدی ابزورد و فارغ از اینکه داریوش مهرجویی آن را ساخته تماشا کرد.

گفتگو با قربان محمدپور کارگردان و حسین زندباف تهیه کننده فیلم سینمایی «زبان مادری» که به تازگی به اکران سینماها درآمده است بخش بعدی برنامه شب گذشته بود.

زندباف در ابتدای صحبت هایش با اشاره به سابقه تهیه کنندگی و کارگردانی اش در سینما گفت: من حدود 30 فیلم سینمایی تهیه کردم و آخرین فیلمی که به عنوان تهیه کننده ساختم "شب های روشن" بود که خیلی آن را دوست دارم بعد از 10 سال تصمیم گرفتم با محمدپور همکاری کنم چون "زبان مادری" موضوع  نویی دارد و پشتوانه بسیار قوی پشت این کار قرار داشت.

«زبان مادری» معضلات امروز جامعه رامطرح می کند

محمدپور نیز درباره فیلمش توضیح داد: متاسفانه مشکل سینمای ایران این است که ما نمی توانیم مخاطب را به درون سینما بکشانیم. عملاً شاید اگر ما یک سوپراستار در این فیلم داشتیم این کار فروش بیشتری داشت. علاقمند بودم مثلاً پرویز پرستویی نقش پدر را در این کار بازی کند و پرستویی به دو زبان فارسی و عربی در فیلم صحبت کند. اما ما نیاز به بازیگرانی داشتیم که بتوانند به دو زبان مسلط باشند بنابراین نمی شد فیلم را دوبله کرد پس تصمیم گرفتم از بازیگران خارجی استفاده کنم.

وی ادامه داد: من در طول 10 سال گذشته فیلمنامه های زیادی که مربوط به سینمای بدنه بودند مثل "خروس جنگی" و "زن ها فرشته اند" را نوشته ام اما در مورد "زبان مادری" هیچ نگاهی به سینمای تجاری نداشتم و بیشتر می خواستم مشکلات امروز جامعه را مطرح کنم چون در جامعه امروز، ما زبان یکدیگر را نمی فهمیم و همین مساله باعث بروز معضلات مختلف می شود.

در پایان این بخش زندباف درباره کمیته ساماندهی صنوف سینمایی توضیح داد: معتقدم که همه بچه های سینما در سرنوشت کشور نه تنها تاثیرگذار بلکه تعیین کننده هستند. همه اهالی سینما وظیفه بسیار سنگین فرهنگی بر دوش دارند ما نیز در کمیته ساماندهی صنوف همه تلاش مان را کردیم که بگوییم قوانین را دوست داشته باشند و قوانین برای این است که اهالی سینما امنیت پیدا کنند.

وی افزود: وظیفه بچه های سینما بسیار سنگین است و باید کاری کنند که همه قوانین را رعایت کنند اما متاسفانه اتفاقات خانه سینما و تعطیلی آن برخی را بسیار عصبانی کرد و به همین دلیل حاضر نشدند که صنف شان را به ثبت برسانند.

 دیدار با بهمن زرین پور هنرمند پیشکسوت کارگردانی، بازیگری و نویسندگی بخش بعدی برنامه شب گذشته بود. میزگرد اقتصاد در سینمای ایران از  تولید تا پخش با حضور سید جمال ساداتیان و غلامرضا موسوی آیتم پایانی برنامه هفت شب گذشته بود.
 

ساداتیان: عده ای محدودی معیار سنجش اخلاق در سینما شدند

در ابتدای این بخش موسوی با اشاره به هنر - صنعت بودن سینما در همه جای دنیا عنوان کرد: متاسفانه در ایران وقتی اسم صنعت سینما به میان می آید برخی از دوستان ما دپرس می شوند و می خواهند از این واقعیت فرار کند. وقتی صنعت به میان می آید بحث سرگرمی هم مطرح می شود بنابراین باید تماشاگر ترغیب شود به اینکه بلیت بخرد و به سینما بیاید.

وی ادامه داد: هنر در عین سرگرمی بودن می تواند وجوه هنری  هم داشته باشد که از از جمله می توان به فیلم هایی که توسط حوزه هنری در سال گذشته تحریم شدند اشاره کرد که زمان اکران با استقبال زیادی روبرو شدند. متاسفانه پول نفت را برای ساخت آثاری صرف می کنند که معلوم نیست قرار است چه بگوید و چرا ساخته می شود.

ساداتیان در این باره عنوان کرد: درست است که سینمای ما شرایط مطلوبی ندارد اما در همین شرایط هم برخی فیلم ها توانسته اند جای خود را باز کنند. بعد از انقلاب ما همیشه گفته ایم سینما و هنر می خواهیم اما چارچوب را تعیین نکرده ایم. ا مدام درباره اخلاق حرف می زنیم اما معیار سنجش اخلاق و غیراخلاقی بودن فیلم چند فرد خاص شده اند. باید دید این اخلاق را با چه معیاری تعریف و چه کسی قرار است از اخلاق حرف بزند.

تهیه کننده "برف روی کاج ها"  ادامه داد: وقتی قرار است سینمایی که در اختیار اشاعه فرهنگ باشد توسط چند نفر آدم به سیاست آلوده شود و اجازه نداشته باشد فیلمی که منتخب مردم جشنواره شده اکران کند نمی توان انتظار سینمای مطلوبی را داشت. معتقدم همه چیز با تزریق پول به سینما حل نخواهد شد بلکه  این ملاحظات فردی است که مشکل به وجود می آورد.

موسوی نیز در این باره گفت: در چند سال اخیر از لحاظ اقتصادی مسایلی به وجود آمده که هر مدیری در هر بخشی سر کار بیاید باید یک خرابه را تحویل بگیرد. بنابراین مساله مهم این است که سیاست گذار وجود نداشته باشد. الان به صراحت می توانم بگویم که دیگر بخش خصوصی در سینمای ایران نداریم و همه منتظر نشسته اند که دولت جدید سر کار بیاید و وزیر ارشاد جدید کارها را سامان دهد.

تهیه کننده "بغض" متذکر شد: سیاست زدگی بر مسایل فرهنگی و سینمای ایران سایه افکنده و این مساله باعث قلع و قمع سینما شده است. برخی دوستان خودشان را قیم مردم می دانند. نباید ممیز مسایل شخصی خودش را به جای ممیزی به فیلمی تزریق کند بنابراین باید مشخص شود که وظیفه برخی سیاست گذاری است یا دخالت در کار سینما.

ساداتیان نیز در این باره اظهار کرد: در یکی دو سال اخیر وزارت ارشاد آن قدر فیلمسازان را تحت فشار گذاشت که آثار به فیلم هایی خنثی تبدیل شدند. این محدودیت ها در سال های گذشته هم وجود داشته است اما در مقاطعی آزادی عمل هایی هم وجود داشت. معتقدم که نباید اجازه دهیم افراد مختلف اندیشه و تفکرات شان را به صورت شخصی ارایه دهند چون در این صورت قضاوت مردم دچار نقصان می شود.

دولت خودش را از سینما کنار بکشد

موسوی در بخش دیگری از صحبت هایش متذکر شد: وقتی دولت وارد مسایل صنفی می شود قصدش حل کردن مسایل نیست بلکه بیشتر به اختلافات دامن می زند باید نهادهای مدنی را بخش خصوصی اداره کند چون هر گاه دولت وارد کار شده مشکلات سخت تر شده است و همیشه بده بستان هایی در حل این دعواها بوده و بیشتر منفعت شخصی مطرح می شود تا رسیدگی به حل مشکلات.

ساداتیان در پایان صحبت هایش عنوان کرد: معتقدم سینما باید توسط خود اهالی سینما اداره شود و دولت باید 100 درصد خودش را از سینما کنار بکشد تا این سینما بتواند استقلال خود را باز یابد. اگر سینما می خواهد مستقل باشد باید تولید به دست بخش خصوصی سپرده شود.

گفتگو با مدیران پخش فیلم ها در میانه این بحث پخش شد که در این آیتم افرادی چون علی سرتیپی، امیرحسین علم الهدی، حبیب اسماعیلی، سید ضیاء هاشمی و سعید سعدی درباره مسایل و مشکلات پخش فیلم صحبت کردند.