به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، پنجمین قسمت سری جدید برنامه «کارنامه» پنجشنبه، 4 مهر از شبکه 4 سیما به روی آنتن رفت.
در این برنامه جعفر شیرعلی نیا درباره خلاء های موجود در حوزه تاریخ نگاری جنگ گفت: تاریخ 100 ساله اخیر کشور همزمان با دوران مشروطه است؛ در آن ایام مردم سعی می کردند که تغییراتی را در نوع زندگی خود به وجود آورند که تاریخ پرتنش و پرجادبه ای را شامل می شود. زمانی که به تاریخ دوران دفاع مقدس می رسیم این تنش و جذابیت بشتر می شود.
وی در همین زمینه افزود: تجربه هایی که در دوران هشت سال دفاع مقدس نهفته بود و همچنین جوهره ای که انسان های آن دوران داشتند به جذابیت های تاریخی افزوده بود و همین مسئله باعث شد تا من از حوزه فیزیک وارد حوزه دایره المعارف نگاری شوم.
نویسنده «هشت سال اینگونه گذشت» در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه وضعیت دایره المعارف نویسی در ایران چگونه است، اظهار داشت: ما در حوزه تاریخ جنگ کار چندانی نکرده ایم؛ البته در مجموعه پژوهشگاه دفاع مقدس فعالیت هایی انجام شده که منجر به چاپ 2 جلد کتاب در حوزه تاریخ جنگ شده است و قرار است 8 جلد دیگر نیز در این زمینه به چاپ برسد.
شیرعلی نیا در همین زمینه با بیان اینکه با این حال سازمان ها و نهادهای دیگر در حوزه تاریخ جنگ کاری انجام نداده اند، ادامه داد: در سفری که به دیگر کشورها داشتیم، دیدیم که دایره المعارف ها بر اساس مدخل زمانی نگاشته شده است؛ البته دایره المعارفی که ما آن را نوشتیم نیز بر اساس مدخل زمانی است و علاوه بر رعایت کردن زمان، به صورت مصور نوشته شده است.
وی گفت: در مسائل اجتماعی نیز که کارهای بزرگی صورت گرفته می بینیم که در آن کار در برخی جاها با مشکل روبه رو است؛ در حوزه دفاع مقدس نیز همین مسئله صدق می کند، یعنی تا به حال کارهای بزرگی صورت گرفته ولی دارای ایراداتی است که باید حل شود.
نویسنده «هشت سال اینگونه گذشت» افزود: ما در حوزه دفاع مقدس دایره مخاطبان بسته ای داریم؛ در حالی که باید این دایره گسترده تر شود. برخی از نویسندگان ما، نویسنده خاطرات جنگ هستند که این حوزه مخاطبان زیادی دارد، ولی در حوزه تاریخ نگاری جنگ متاسفانه مخاطبان مان محدود هستند؛ به نظرم من این حوزه هم می تواند مخاطبان زیادی داشته باشد. ما باید نگاه مخاطبان عام و خاص خود را به افق جدیدی برسانیم. زمانی که سطح عمومی در یک موضوع بالا رود، طبیعتا مخاطبان نیز باید سطح عمومی خود را افزایش دهند و ما باید این کار را در حوزه تاریخ نگاری جنگ انجام دهیم. البته نیست.
شیرعلی نیا اظهار داشت: کتاب «دایره المعارف مصور تاریخ جنگ» تنها به 3 روز آخر نمایشگاه کتاب رسید و بعد از آن نیز برای انجام کارهای صحافی مدتی به چاپ نرسید، با این حال استقبال زیادی از این کتاب شد به گونه ای که در عرض 3 ماه چاپ اول آن تمام شده است. خوشبختانه طیف مختلفی از مخاطبان از این کتاب استقبال کردند.
وی با بیان اینکه ما تجربه کمی در حوزه دایره المعارف مصور داریم، اظهار داشت: بیشتر دایره المعارف های مصور مربوط به کتاب های ترجمه ای حوزه کودک و نوجوان هستند و همین مسئله باعث شد تا ما دایره المعارفی را تولید کنیم که در واقع چند وجهی است، یعنی هم می توان از آن به صورت مکتوب استفاده کرد و هم به صورت مصور.
در بخش گفت و گوی تلفنی این برنامه بهروز اثباتی، دبیر دومین جشنواره جایزه ادبی شهید آوینی گفت: ما کتاب های مربوط به این جایزه را در 3 زبان اصلی جمع آوری می کنیم و موضوع اصلی این جایزه مقاومت با نگاه به بیداری اسلامی است. در واقع آثار این دوره نگاهی به مقاومت در بیداری اسلامی، مقاومت در برابر تهاجم فرهنگی و .... دارد.
وی درباره گروه های داوری این دوره از جایزه شهید آوینی گفت: گروه های داوری ما کاملا مجزا از یکدیگر هستند، یعنی گروه داوران نوجوانان و بزرگسالان را در نظر گرفته ایم.
دبیر دومین جشنواره جایزه ادبی شهید آوینی درباره وضعیت دایره المعارف نویسی در ایران ادامه داد: گام هایی در این حوزه برداشته شده ولی چون این کار، فرآیند بسیار پیچیده ای است باید اذعان کنیم که حوزه دایره المعارفی در جامعه ایرانی و اسلامی دچار ضعف است و ما هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم.
اثباتی با بیان اینکه در موضوع دایره المعارف نویسی در حوزه دفاع مقدس به معنای خاص و در حوزه مقاومت گام های اولیه برداشته شده است، اضافه کرد: با این حال باید حمایت های معنوی و مادی از این موضوع انجام شود و متاسفانه محققان و مسئولان حمایت کمی از این موضوع می کنند.
در ادامه شیرعلی نیا درباره کتاب «دایره المعارف مصور تاریخ جنگ» گفت: این کتاب در 10 فصل نوشته شده که 2 فصل ابتدایی آن مقدمات به وجود آمدن جنگ و آغاز جنگ را شامل می شود، از فصل دوم تا نهم کتاب نیز سال به سال جنگی را شامل می شود، یعنی از شهریور آولین سال جنگ تا شهریور سال آخر جنگ.
وی درباره عکس های موجود در این کتاب افزود: همه عکس های موجود در این کتاب دارای شناسنامه هستند؛ یعنی مخاطب می تواند بفهمد که این عکس ها در کجا و توسط چه کسی گرفته شده است؛ علاوه بر عکس ها برای این کتاب نزدیک به 20 مصاحبه اختصاصی از کارشناسان و فعالان جنگ گرفته شده و 10 مصاحبه آرشیوی نیز در آن به کار برده شده است.
نویسنده «هشت سال اینگونه گذشت» ادامه داد: «دایره المعارف مصور تاریخ جنگ» جزو معدود کتاب هایی است که نویسنده اش دغدغه سازمانی نداشته است و جزو نویسندگان غیردولتی و غیرسپاهی بوده است.
شیرعلی نیا با اشاره به صحبت های بهروز اثباتی گفت: وی از حمایت های مادی و معنوی صحبت کرد ولی به نظرم نویسندگان دفاع مقدس نیاز به حمایت مادی ندارند بلکه باید از آنها حمایت شود تا بتوانند از عکس ها و فیلم های آرشیوی به راحتی استفاده کنند. اگر حمایت ها هدفمند نشوند، قطعا هیچ فایده ای برای نویسندگان نخواهد داشت.
وی در پایان خاطر نشان کرد: خوشحالم که کار بر روی «دایره المعارف مصور تاریخ جنگ» را به بدون حمایت دولتی و تنها با کمک و همراهی یک ناشر خصوصی انجام دادم.
گفتنی است، در این مراسم کتاب «ستاره های نبرد هوایی» به مخاطبان معرفی شد.
لازم به ذکر است، برنامه «کارنامه» پنجشنبه هر هفته از ساعت 21 تا 22 به روی آنتن شبکه 4 سیما می رود.