به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، راضیه تجار در نوزدهمین نشست عصر تجربه که عصر روز گذشته در بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد, گفت: عشق به نوشتن باید در وجود یک فرد نهادینه شود معمولا کسانی که دراین زمینه گام بر می دارند یک پری درونی دارند که دوست دارد دراین وادی نفس بکشد, حرف بزند و حرکت کند. گاهی ما پری درون مان را فراموش کرده و اجازه تنفس به آن نمی دهیم. عشق به نوشتن باید دورنی باشد و این همان استعداد است که پرورش آن, ذوق, زمینه سازی و وقت گذاری برای آن مهم بوده و همه اینها می تواند نوشتن را تقویت کند.
وی ادامه داد: از دوران کودکی به نوشتن علاقه داشتم و از سال 64 به واسطه اطلاعیه ای که از سوی حوزه هنری اعلام شده بود فعالیتم را آغاز کردم. تنها چیزی که باعث شد در مقطع زمانی آن روز بنویسم عرق ملی بود و حسی که در درون من شکل گرفت و باعث شد داستانم را با درون مایه جنگ بنویسم. در حال حاضر هم گاهی باید احساس وظیفه کنم تا بنویسم.البته انشایم در مدرسه خوب بود همیشه به خواندن علاقه زیادی داشتم و از دوران کودکی مجلات اطلاعات هفتگی را دنبال می کردم چراکه در آن دوران تعداد کتاب هایی که ویژه کودکان باشد بسیار کم بود.
تجار افزود: این صحیح نیست که برخی می گویند اگر نویسنده ای جنگ را ندیده باشد نمی تواند در آن زمینه بنویسد درحالیکه بسیاری از کتابهایی که درباره جنگ نوشته شده و جهانی شده اند نویسندگانشان جنگ را ندیده بودند.مطالعه, به دست آوردن یک سری اطلاعات و حتی دیدن برخی از فیلم ها می توانند دستاوردی به نویسنده بدهد که در زمینه جنگ بنویسد.
وی با اشاره به اینکه من به تازگی آثاری را دررابطه با شهید بابایی نوشته ام که آواز پرواز نام دارد, گفت: به عنوان مثال می توان به یک سری از مصاحبه های جنگ و خاطرات بعد داستانی داد نسل امروز نباید فکر کند جنگی بوده و تمام شده است با کاووش و جستجو دراین زمینه نویسنده می تواند از زاویه دید خود چیز جدیدی کشف کند که فرد دیگری ندیده باشد.نویسنده سنگ صبور در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: در داستان های کوتاه فرصت شخصیت پردازی آن چنانی وجود ندارد معمولا یک سری تیپ ارائه می شوند که وجوهی از شخصیت را درست می کنند.درحالیکه شخصیت باید روی مخاطب تاثیر بسزایی گذاشته و به نوعی مخاطب با آن همذات پنداری کند.
وی گفت: درواقع نویسنده ای می تواند بگوید موفق است که شخصیت کتاب باور پذیر خلق شده و نیز خواننده ی اثرش ارتباط حسی خوبی با آن برقرار کرده باشد.معمولا هر داستان از یک مضمون و درون مایه برخوردار است ما می توانیم بر اساس آن ها ایده اولیه را طراحی و شخصیت پردازی کنیم. سپس با بهره گیری از سایر عناصر داستانی مضمون و درون مایه اصلی را بنویسیم. البته مضمون اثر باید در طول داستان حل شود و پیامی که از دل داستان به دست می آید در راستای مضمون اصلی باشد.
تجار تصریح کرد: در رمینه ادبیات عاشورایی به خلق اثری درباره حضرت زینب(س) پرداختم که ماه شکیبا نام دارد. البته در خصوص زندگی امام حسین(ع) هم یادداشت هایی دارم که هنوز مغفول مانده است. همچنین یک سری تک داستان هم نوشته ام که یکی از آنها در خصوص جانبازی است که در شب عاشورا شفا می یابد.
وی افزود: در مجلات قبل از انقلاب برخی از تک داستان ها به چاپ می رسید اما بعد از انقلاب انگیزه ای که باعث شد به نوشتن بپردازم جنگ بود, احساس کردم در آن دوران تن وطن زخمی است و با این نگاه به مسیر ادامه دادم. شهدا همیشه برای من قداست ویژه ای داشته اند و البته این حس در حال حاضر از گذشته پر رنگ تر شده است. از این رو به نوعی در خود احساس وظیفه کردم که درباره شهدا بنویسم به همین دلیل کتاب های زیادی در این زمینه دارم.
تجار در همین زمینه افزود: معتقدم قدم برداشتن دراین راستا نیازمند یک نوع صداقت قلبی و باور درونی است درواقع اگر کسی باور نداشته باشد نباید به این سمت قدم بردارد. بانوی برف و آتش آخرین اثری است که دراین زمینه نوشته ام. این کتاب داستان زندگی بانویی است که پدرش جانباز است و همسرش هم جانباز که در نهایت شهید می شود. وی مراتبی را طی می کند و استاد دانشگاه می شود.
نویسنده نرگس ها ادامه داد: زمانی می گفتند با آمدن تلویزیون رمان مرده است. اما معتقدم اینگونه نیست و هرکدام از هنرها جای خودشان را دارند. البته شتاب زدگی, پیچیدگی ها, دغدغه ها و فشارهای امروز قابل توجه است و شاهد بمباران اطلاعات در عصر حاضر هستیم اما من فکر می کنم باز هم کسانی هستند که دوستداران ادبیات باشند برخی از آنها به صورت سلیقه ای نگاه می کنند و فقط می خواهند با خواندن یک کتاب تفریح کنند برخی دیگر سعی می کنند نگاه تخصصی تری داشته باشند, با تامل بیشتر بخوانند و به سراغ کتاب هایی بروند که آنها را به فکر فرو ببرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: تجربه و گذر زمان در ارائه یک اثر خوب بسیار مهم است. اکثر نویسندگان اول از داستان کوتاه شروع کرده و با بدست آوردن تجربه سپس به خلق رمان و کارهای بلند روی می آورند.
نویسنده کشورمان درخصوص صحبت هایی که حجت الاسلام و المسلمین قرائتی درباره تاریخ و ادبیات کشور داشته اند, ابراز داشت: من به آقای قرائتی ارادت زیادی دارم و همیشه به این فکر کرده ام که ایشان به عنوان یک استاد چگونه توانسته در طول این سال ها تعدادی بالایی از مخاطبین را جذب کند. البته من صحبت های ایشان را دراین راستا نشنیده ام اما با دید بازی که از ایشان سراغ دارم فکر نمی کنم بخواهند بگویند که به ادبیات و تایخی نیاز نداریم چراکه قصه های قرآنی زیادی داریم که درباره اش پردازش شده است. مثال هایی که ایشان همیشه به کار می برند به نوعی تکمیل کننده صحبت هایشان است. البته یکی از غالب های داستانی حکایت است که آقای قرائتی از آن استفاده می کنند. در واقع به نوعی این امر در فطرت بشر وجود دارد و خداوند متعال هم در قران مجید از قصه استفاده می کند تا در جان مخاطبینش بنشیند.
وی در خصوص نحوه شخصیت پردازی در یک اثر بیان کرد: جلال آل احمد و دولت آبادی از جمله نویسندگانی بودند که برای خلق یک اثر به قهوه خانه ها می رفتند و با مردم بومی ارتباط برقرار می کردند به عنوان مثال یک نویسنده متبحر در غرب دوسال تحقیق می کند و 6ماه می نویسند درحالیکه ما برعکس آن را در کشورمان شاهد هستیم درواقع معتقدم تحقیق, مراوده سینه به سینه با افرادی که می خواهیم شخصیت کتابمان باشند, خواندن نمایشنامه و کتاب های خوب در این راستا به نوعی به ما آموزش می دهند. بنابراین سن, طبقه اجتماعی, طبقه فرهنگی, تحصیلات و جنسیت و موقعیتی که شخصیت درآن قرار دارد از جمله مواردی هستند که در خلق یک اثر باید مورد توجه قرار گیرند.
تجار ادامه داد: من کارم را با داستان های عام و کوتاه شروع کردم و در ابتدا بیشتر داستان هایم کوتاه بود. اولین کار بلندم کوچه اقاقیا است که به مرور کارهای بلند دیگری هم نوشتم. اما بیشتر احساس کردم نویسندگان از موضوع دفاع مقدس رد شده و در این وادی کم ورود پیدا کرده اند درحالیکه خاطرات می تواند دستمایه داستان های محض و رمان های عظیم شود. البته در دهه اخیر شاهد فعالیت هایی دراین زمینه از سوی انتشارات سوره مهر بوده ایم.
نویسنده سنگ صبور با بیان اینکه یکی از آروزهایم این است که درباره زندگی نامه امام(ره) بنویسم اما کار سنگینی است, تصریح کرد: به حد بعضاعت خودم تا بحال درباره زندگینامه حضرت زینب(س) نوشته ام البته درباره امام(ره) هم خاطراتی از کسانی را که به محضر ایشان رفته اند جمع آوری کرده ام اما به صورت داستان بلند ننوشته ام بنظرم نویسنده ای که می خواهد دراین زمینه بنویسد باید زمان زیادی را اختصاص دهد البته رندگی نامه امام(ره) بسیار روشن است اما دارای ابعاد مختلفی است و شاید نزدیک شدن به شخصیت های این چنینی یک مقدار دشوار باشد.در سینما فرزند صبح در خصوص زندگی ایشان ساخته شد اما تا آنجایی که من می دانم آن اثر به بن بست رسید.به هرحال معتقدم به یک فاصله زمانی نیاز است علاوه بر اینکه باید از زوایای مختلف نگاه شود و البته کار سنگینی است.
تجار در ادامه اظهار داشت: در مجموع باید گفت موارد مختلفی باید در کنار هم بنشینند تا جهان داستانی را که خلق شده برای مخاطب باور پذیر کند. من در زمینه های مختلف کتاب نوشته ام اما آنقدر در زمینه دفاع مقدس کم کار شده که همه فکر می کنند من فقط در زمینه دفاع مقدس کار کرده ام. باید دید دراین زمینه چه غفلت هایی از سوی نویسندگان و دولتمردان فرهنگی صورت گرفته است؟شاید به این بر می گرددکه نویسنده ای باید 4سال منتظر بماند که نوبت به چاپ کتابش برسد. درواقع تمامی این مسائل باعث می شود نویسنده چندشغله باشد و مشکلاتش را خودش حل کند.
نویسنده کشورمان در خصوص انتخاب عنوان مناسب برای کتاب گفت: در واقع عنوان کتاب نباید دور از مضمون و درون مایه داستان باشد البته نباید به گونه ای هم باشد که داستان را لو بدهد. اگرچه این روز ها عناوین تک کلمه ای زیاد مورد قبول نیست اما بازهم شاهد هستیم برخی از عناوین با همین رویکرد انتخاب می شوند.
تجار در پایان خاطرنشان کرد: خواندن شعر و تربیت ذوق در نویسندگی مهم است. باید سعی کنیم خوراک خوبی به خودمان بدهیم و غذایی به روح دهیم که جا افتاده باشد.