حجت الله تقوی در گفتوگو با خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» در رشت، با اشاره به اینکه این دوره از مذاکرات در شرایط خاصی هم از حیث داخلی و هم از حیث خارجی برگزار شد، گفت: از حیث داخلی مسائل مختلفی در سیاست خارجه وجود داشت و اجماع نظر سران نظام از جمله مقام معظم رهبری و تئوری نرمش قهرمانانه که ایشون فرمودند به نوعی در واقع دست مذاکره کنندگان اصلی رو باز گذاشت تا قدمهای مثبتی را برای حل شدن قضیه هسته ای ایران بردارند.
وی افزود: با رایزنی های گسترده دیپلماتیکی که صورت گرفت در حوزه سیاست خارجه ایران، مذاکرات ژنو در عالی ترین سطح ممکن برگزار شد یعنی پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به علاوه کشور آلمان در سطح وزیر خارجه وارد ژنو شدند و نتیجه ای هم که حاصل شد با عنایت به اینکه بحث تعلیق غنی سازی بیست درصد به عنوان خط قرمز برای اروپایی ها بود و با توجه به موضع جمهوری اسلامی ایران در همین زمینه، به توافقی رسیدند که نتایج و ماحصل آن را در آینده خواهیم دید که هم دارای فرصت ها و هم دارای چالش هایی خواهد بود.
معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر و املش افزود: اساس استراتژی و سیاست خارجه آمریکا موضع دوگانه در برابر جمهوری اسلامی ایران است یعنی آمریکا از یک سو مورد حمایت گسترده ای هست از لابی صهیونیسم و گروه های ذی نفوذ صهیونیست که در خود آمریکا هستند از جمله خود رژیم صهیونیست در واقع اجازه این را به آمریکا نمی دهد که بخواهد مستقل راجع به ایران تصمیم بگیرد.
تقوی گفت: کشوری که مدعی است ابر قدرت دنیا می باشد تحت سیطره صهیونیستی است که شاید علی رغم میل باطنی خودش حرکت می کند، از جنبه دیگر این مسئله بر می گردد به خوی استکباری آمریکا، در بحث مقابله با جمهوری اسلامی ایران در طول سی و چند سال گذشته هیچ گاه نبوده که آمریکا سیاست شفافی را در قبال ایران در پیش بگیرد و همیشه سیاستش همان سیاست هویج و چماق بوده است.
وی گفت: از دوره بعد از دفاع مقدس و خصوصا در دوران جورج بوش و پس از آن در زمان اوباما کاملا مشخص است که سیاست های دو جانبه ای دارند؛ لذا این چیز جدیدی نیست که آمریکا ابتدا حرفی را زده و سپس زیر حرف خودش می زند و عدم پایبندی به حرف و تعهد خودش نشان می دهد که آمریکا کشور تحت فشاری است چه به لحاظ فشار از جانب صهیونیسم و چه به لحاظ عدم توانایی برای تصمیم گیری درست.
استاد دانشگاه های گیلان گفت: عکس این مسئله در کشور عزیز ما حکم فرماست و لذا این مسئله سیاست های یک بام و دو هوا در آمریکا یک امر رایج شده است و همچنان نیز ادامه دارد
تقوی تصریح کرد: حسن نیت ایران برای عدم دستیابی و حتی عدم تمایل به داشتن سلاح هسته ای، مهمترین مسئله ای است که به عنوان برگ برنده در مذاکرات این نتیجه را در پی داشته است که غنی سازی به پنج درصد کاهش پیدا کند از طرفی دیگر نیز نباید قابل برگشت پذیر بودن این مسئله را نادیده گرفت زیرا ایران متعهد نشده است که حتما تعلیق غنی سازی رو ادامه بدهد.
وی ادامه داد: تعهد ایران در قبال تعهد کشور های 1+5 است؛ یعنی آنها هم متعهد شده اند که به سمت کاهش تحریم ها و همینطور شفاف سازی بیشتر پیش بروند و اگر از سمت آنها بدقولی شود ایران احساس کند که مفاد توافق نامه در حال نادیده گرفته شدن است، می تواند مجددا غنی سازی 20 درصد را از سر بگیرد. ضمن اینکه غنی سازی 20 درصدی بحثی تخصصی است و باید توجه داشت که این توانایی در کشور وجود دارد و سانتریفیوژها نیز به تعدد در کشور وجود دارند که بتوانیم غنی سازی را ادامه بدهیم، و ظرف کمتر از بیست و چهار ساعت پس از اینکه بدقولی ها صورت بگیرد ایران می توانند غنی سازی را از پنج درصد به 20 درصد برساند .
معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودسر و املش گفت: این توافق برای غرب و آمریکا یک آزمون است؛ زیرا آنها تا قبل از این مدعی بودند که ایران اصلا اهل مذاکره نیست و از مواضع خود عدول نمی کند. این توافق در راهبرد سیاست خارجی ما یک تاکتیک است و بهترین تعریف برای آن هم طبق فرموده مقام معظم رهبری همان نرمش قهرمانانه می باشد تا طرف مقابل راستی آزمایی شود و هرجا که آنها از تعهدات کوتاهی کردند غنی سازی قابل برگشت است و درباره ای این مسئله اجماع نظر و جود دارد.
تقوی خاطرنشان کرد:اساسا این مسئله که بحث امتیاز دهی انجام شده باشد منتفی است، پیشرفت و توسعه در مسئله هسته ای چیزی نیست که شامل مرور زمان شود، معاهده NPT داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای و در چهار چوب آن غنی سازی را حق مسلم هر کشور دانسته و بر اساس مفاد مختلف خود تصریح کرده است.
وی با بیان اینکه گفته می شود امتیازات در این مذاکره متوازن نیست، گفت: امتیازی داده نشده است و همه اینها بحث آزمون پذیری است اما در قبال آن امتیازاتی اخذ شده است که مهمترین آن همان بازسازی رویکرد مصالحه جویانه جمهوری اسلامی ایران است؛ یعنی اگر هر کشور عضو بدقولی کند این امتیاز برای ایران حفظ می شود که ضمن نشان دادن صلح جویانه بودن فعالیت ها، غنی سازی قبلی خود را از سر بگیرد.
استاد دانشگاههای گیلان گفت: به شخصه معتقدم امتیازی از سمت ایران داده نشده است؛ زیرا اگر داده می شد آنها خوشحال و سرمست می شدند و اینقدر با دید شک و تردید به توافقات نگاه نمی کردند.
تقوی ادامه داد: جنگ کلمات و بازی کلمات که در متن توافقنامه مورد توجه بود نشان دهنده اصرار طرف ایرانی و در مقابل آن بحث خواسته 5+1 برای متعهد شدن ایران برای اجرایی کردن حتمی این توافقات بود اما خوشبختانه در هیچکدام از مفاد این متن قاعده قانونی و تعهدی برای ایران به وجود نیامده است بلکه فقط بر اساس عرف بین المللی یک توافقنامه تنظیم شده است و این مسئله یک پروسه طولانی است که تا 6 ماه یا یک سال آینده این آزمون و راستی آزمایی و نتیجه آن مشخص خواهد شد.