وجه رجحان فعالیت های جهادی بر فعالیت های داوطلبانه

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، این فعالیت ها به لحاظ تنوع طیف بسیار گسترده‌ای را از فعالیت های عمرانی تا امور مشاوره ای در بر می‌گیرد. مجموعه امور داوطلبانه صرفنظر از نوع فعالیتشان عموماً با انگیزه کمک به دیگران می‌باشد. فعالیت داوطلبانه با میل و اراد‌ه‌ی اشخاص به صورت خودجوش صورت می‌گیرد و تمایلات شخصی، اصل بنیادین هر فعالیت داوطلبانه است. این معیار باعث متمایز شدن فعالیت‌های داوطلبانة اصیل از فعالیت‌هایی که جبر خارجی باعث انجام آنها است می‌شود.

گرچه واژه‌ی «کار داوطلبانه» به هرگونه فعالیت در زمینه‌های متفاوتی از قبیل درمان و سلامت، هنر، فرهنگ و سرگرمی، خدمات اجتماعی، ورزش، آموزش، محیط زیست و …اطلاق می‌گردد که در ازای انجام آن، دستمزدی از کارفرما دریافت نشود؛ با این حال معمول است سازمانی که فعالیت داوطلبانه برای آن انجام شده یا از طریق آن سازمان دهی می‌شود، مخارج قانونی تحمیل شده بر فرد را هنگام اجرای فعالیت داوطلبانه جبران کند.

سود و نفع فعالیت داوطلبانه به شخص دیگری غیر از داوطلب (یعنی فرد کمک جو) می‌رسد و همچنین فعالیت داوطلبانه نباید الزاماً مداوم، مستمر و طولانی مدت تلقی شود ، چنانچه بسیاری فعالیت‌هایی که در مقیاس محدود و یا کوتاه مدت صورت می‌گیرند نیز داوطلبانه محسوب می‌شوند.

البته مزایای فرعی دیگری نیز برای این فعالیت همچون امکان کسب تجربه و مهارت های جدید، فراهم شدن زمینه‌ای برای یافتن علاقه فرد در انتخاب شغل اصلی، آشنایی و بهره مندی کم هزینه از  تجارب و راهنمایی متخصصین را می‌توان برشمرد.

در ایران نیز از سالیان دور به دلایل و اشکال مختلف، کار داوطلبانه به شکل گروهی و یا فردی مرسوم بوده است. سنت احسان، تعاون و آیین جوانمردی را می‌توان یکی از مهمترین، شناخته شده ترین و گسترده ترین اشکال فعالیت‌های داوطلبانه یاری رسان در گذشته ایران زمین برشمرد. رشته این فعالیت‌های داوطلبانه امروزه  به شکل سازمان یافته تر در قالب نیروهای داوطلب آتش نشان، هلال احمر و نیروهای جهادی ادامه یافته است.

یکی از موثرترین جریانات فعالیت‌های داوطلبانه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی (ره) و با بسیج نیروهای متعهد و مومن برای رفع محرومیت‌ها با عنوان جهاد سازندگی آغاز شد و پس از تطورات گوناگون و با تاکیدات مقام معظم رهبری با عنوان کلی فعالیت های جهادی ادامه یافت.

فعالیت‌های جهادی علاوه بر داشتن مشابهت بسیار با فعالیت‌های داوطلبانه‌ی مرسوم، به دلیل بهره‌مندی از آموزه های اصیل اسلامی که تصویر متفاوتی از انسان و هدف داری دنیا عرضه می‌کند، دارای وجه رجحان و تمایزی نسبت به آنها است.

رجوع به این فرموده امام علی (ع) که «در راه خدا با دستتان جهاد کنید، اگر نتوانستید به وسیله ی زبان و گفتار جهاد کنید، و اگر قدرت وتوان نداشتید پس با دلهایتان جهاد کنید»، بیان کننده‌ی این نکته است که تنها و تنها انگیزه فعالیت‌های جهادی کسب رضایت خداوند است و می‌توان این انگیزه و نیت را مهمترین وجه فارق فعالیت های داوطلبی و فعالیت های جهادی بر‌شمرد.

در روایات اسلامی گفته شده که نیّت جان عمل است. از دیدگاه اسلام اگر فرد کارهای عبادی و غیر عبادی خود را با نیت نزدیک شدن به خداوند انجام دهد، تمام زندگی‌اش در راستای یک هدف و آن لقای الهی و وصول به محبوب عالم سامان دهی می‌شود، از این طریق به تمامی آرزوهای انسانی و الهی خود خواهد رسید و در غیر این صورت تمام زندگی او از مسیر صحیح خود خارج خواهد شد و به گمراهی و هلاکت خواهد افتاد.

این اخلاص در انگیزه و نیت الهی علاوه بر هدایت فرد و جامعه در مسیر اقدامات اجتماعی، می‌تواند در میزان اراده‌ی فرد و استمرار حرکت‌های جهادی در زمان‌ها، مکان‌ها و موقعیت‌های سخت و دشوار نیز موثر واقع شده و در نتیجه سرعت حرکت کشتی جامعه انسانی را به سوی رفع محرومیت ها و سعادت الهی افزایش دهد.