علی دینی ترکمانی، اقتصاددان برجسته و عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، با اشاره به اینکه اقتصاد ایران در گرو مشکلات فراوانی است که دولتها را مجبور به بستن چنین بودجههایی میکند، گفت: خب به هر حال واقعیت اقتصاد ایران همین هست که یک چیزی حدود 60 درصد بودجه دولت به درآمدهای نفتی وابسته است.
وی اضافه کرد: اگر این درآمد نفتی محقق نشود طبیعی است که کسری بودجه پیش میآید و در این صورت اولین جایی که تاثیر خود را نشان خواهد داد، پروژههای سرمایهگذاری عمرانی است که با مشکل روبرو شده و دچار رکود و توقف میشوند.
دینی ادامه داد: اینکه درآمدهای نفتی پیشبینی شده بر مبنای قیمت بازار جهانی 100 دلار و 1.5 میلیون بشکه نفت امکان تحقق دارد یا نه، به اتفاقاتی که در عرصه سیاست خارجی ممکن است رخ دهد، برمیگردد.
این کارشناس اقتصادی افزود: به نظر من قیمت نفت خیلی بالا گرفته نشده است و اگر قدرتهای 1+5 اجازه صادرات بیشتر را بدهند، میتوان امیدوار بود حول و حوش این 60 میلیارد دلاری که لحاظ شده است، تامین شود.
وی خاطرنشان کرد: در غیر این صورت با محقق نشدن درآمدهای نفتی به مشکل بر خواهیم خورد؛ چرا که امکان جایگزینی درآمدهای مالیاتی وجود ندارد و اگر دولت تلاش کند از طریق اعمال مالیات فشار زیادی را وارد کند، رکود تشدید شده و کسری پیش میآید و در نتیجه آن پروژههای سرمایهگذاری دچار مشکل خواهد شد.
دینی در ادامه صحبتهای خود به معایب و مزایای لایحه بودجه 93 اشاره کرد و گفت: این لایحه با توجه به شرایط اقتصادی که در آن قرار داریم و با فشارهای شدید ناشی از تحریم، بسته شده است و به هر حال اگر کسری هم پیش بیاید، ناشی از افت 50 درصدی صادرات نفت خواهد بود.
وی در ادامه اظهار داشت: دولت سعی کرده بودجه را مقداری انقباضی ببندد که چارهای جز این نیز نداشته است.
این اقتصاددان به بیان معنای بودجه انقباضی پرداخت و بیان کرد: بودجه انقباضی بدین معناست که میزان رشد بودجه اسمی نسبت به تورم کمتر است، بنابراین این رشد بودجه واقعی منفی میباشد که این البته یک مزیت خواهد بود.
دینی حسن دیگر بودجه 93 را زمان بندی آن خواند و افزود: حسن دیگر بودجه 93 این است که از نظر زمان بندی، اجرایی میباشد و سعی شده بر طبق قانون عمل شود. این بودجه بعد از سالها بموقع به مجلس داده شد و مجلس نیز فرصت کافی داشت تا به صورت کامل آن را بررسی کرده و در زمان مناسب تصویب کند که این یک اتفاق مهم میباشد که بعد از چند سال رخ داده است.
وی ادامه داد: معایبی هم اگر در این بودجه هست، همانند همین وابستگی به درآمدهای نفتی که اشاره شد، ناشی از مشکلات ساختاری است که وجود دارد و نیاز به یک زمان میان مدت و بلند مدت دارد.
دینی ترکمانی در پاسخ به این سوال که دلیل کاهش فروش نفت با توجه به کم شدن تحریمها چیست، گفت: ما بخشی از بازارهایمان را از دست دادهایم و بازار نفت نیز به نحوی است که فوراً رقبای ما جایگزین میشوند، این گونه نیست که مشتری منتظر بماند و یا نیازهایش را از جای دیگری تامین کند. احتمالاً ما مجبور به یک بازاریابی مجدد میشویم، شاید این کار تاثیر مثبتی داشته باشد.