تند یا کند راه رفتن که نشد انتقاد؛ خدا عقل سالم بدهد

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری روز شنبه و در هفتمین جشنواره بین المللی فارابی با تاکید بر اینکه توسعه علم با مداخله دولت محقق نمی‌شود، اظهار داشت: باید مسیر گفت و شنود توام با دلسوزی در دانشگاه‌ها پیرامون مسایل کشور نهادینه شود زیرا برای ادامه راه، توسعه و پایداری انقلاب به کمک علوم انسانی نیازمندیم.

روحانی با بیان اینکه علوم انسانی و علوم اسلامی متکفل شناخت بهتر راه و رسالت انسان و دریافت و فهم سنت‌های الهی است، گفت: باید سنت‌های الهی را برای تحول، انسجام و وحدت بشناسیم.

رییس جمهوری با طرح این پرسش که چه کسی باید به ما بگوید بهترین راه برای ایجاد وحدت در ایران زمین چیست؟ تصریح کرد: هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود شعار گاهی برای تذکر و یافتن راه لازم است اما ما باید بدنبال راهکار باشیم و ارایه راهکار وقتی منجر به حل مشکلات جامعه می‌شود که علمی باشد و از سوی عالمان و دانشمندان ارایه شده باشد.

روحانی ضرورت زانو زدن سیاسیون و مسئولان در برابر اندیشمندان به منظور هدایت جامعه در مسیر صحیح را خاطرنشان ساخت و گفت: سیاستمدار چون قدرت در اختیارش است و گاهی ثروت و منزلت را هم در دست دارد ممکن است با ارزش گذاری و مداخله در زمینه علم سوء استفاده کند اما واقعیت این است که سیاستمداران تنها باید زمینه را تسهیل کنند و در برخی امور مهم حداکثر نظارت گر باشند و کار را به اندیشمندان واگذار نمایند وگرنه مداخله دولت و سیاسیون در علم هم باعث ضرر حکومت و هم باعث ضرر دانشمند و علم می‌شود.

رییس جمهور با انتقاد از فهم نادرست از مفهوم بومی و اسلامی کردن علوم اجتماعی و انسانی پرسید: آیا در زمینه علوم انسانی دنیا هیچ آورده و دستاوردی ندارد؟ مقصود بومی و اسلامی کردن علوم انسانی این نیست که غیر از این بوم و سرزمین دانش مربوط به انسان و اجتماع در سرزمین دیگر نیست.

روحانی سپس یادآور شد: در گذشته دور برای شناخت علوم اسلامی از ایران و سایر سرزمین‌های اسلامی همه به کشور همسایه و شهر نجف می‌رفتند تا آنکه حوزه علمیه قم توسط مرحوم حائری تاسیس شد و رونق گرفت وگرنه همواره نجف در هزار سال گذشته ملجا علاقمندان علوم اسلامی بود.

رییس جمهور همچنین با رد این نظریه که علوم انسانی فقط در سرزمین‌های اسلامی محقق شده است، گفت: ابن خلدون یکی از متفکران اسلامی است که در تقسیمات جغرافیایی امروز متعلق به یک کشور اروپایی است. واقعیت این است که حکمت، دانش و علم مرز نمی‌شناسد و در اسلام و سخن پیامبر اسلام (ص) توصیه شده است که باید به دنبال علم رفت زیرا علم گمشده ماست.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی طلب علم در هر مکان و در هر کشور را ضروری خواند و با تاکید مجدد بر اینکه مداخله دولت در علم مضر است، تاکید کرد: اگر دانشگاه‌ها استقلال علمی نداشته باشند و در آن‌ها امر و نهی باشد پیشرفت و توسعه بدست نخواهد آمد.

روحانی افزود: در علم دورباش و کورباش نداریم. علم محیطی آزاد می‌خواهد، یعنی همه دانشجویان، اساتید و محققان در راه علم اگر سخنی و حرفی دارند بیان و اعلام کنند و ما حق نداریم به آن‌ها بگوییم چرا این حرف را زدی و اگر این کار را کردیم یعنی راه ما غلط است.

رییس جمهوری گفت: نمی‌شود دنیای علم را با سوءظن نگاه کرد و دانشگاه را با نگاه منفی اداره کرد. ممکن است کسی تخلفی بکند برخورد کنیم اما سوء ظن غیر جرم است. متاسفانه ما به همه سوءظن داریم و چقدر بد است که می‌نویسند این آقا هم نماز می‌خواند واقعا شرم آور است، در صورتیکه باید در یک کشور اسلامی این باور را داشته باشیم که هر مسلمانی نماز می‌خواند و آن طرفش استثناست. همانطور که امام (ره) گفت اگر کسی را دیدید یک رکعت نماز خواند او نماز خوان است.

روحانی که سخنانش با تشویق حاضران در سالن شهید بهشتی همراه بود، با تاکید بر اینکه این دولت در زمینه علم و دانشگاه از روز اول به دانشگاه و استاد وعده‌هایی داده و با تمام قدرت سر وعده‌های خود خواهد ایستاد، اظهار داشت: ما برای پیشرفت علمی نیاز به استقلال و آزادی دانشگاه‌ها داریم که در شعار انقلاب «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» تجلی یافته است. ما نیاز به گفت‌و‌گو با یکدیگر داریم.

رییس جمهور با اشاره به اینکه پیشگامی دانشگاه در انقلاب بواسطه منش شهیدان بهشتی و مطهری بود که هر دو ثمره اساتید بنام حوزه نظیر امام خمینی (ره) بودند، لزوم بهره گیری از شیوه و روش این دو بزرگوار درحوزه علم، انقلاب و اسلام را یاد آور شد و گفت: اینکه دانشگاه پشت سر انقلاب قرار گرفت و دانشگاهیان جانشان را فدا کردند بخاطر این بود که چهره حوزه و دین را از روی چهره شهیدان مطهری و بهشتی شناختند زیرا آن‌ها باب تحقیق و آزاد منشی بودند و خدا نکند یک وقت عکس شود و بابی اشتباهی و حلبی جای آن بنشیند.

رییس جمهوری به اثر بزرگ مرحوم مطهری یعنی «کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران» اشاره کرد و خواستار به عاریت گرفتن این ایده در شرایط کنونی با مفهوم «خدمات متقابل میان علوم اجتماعی و اسلامی در کشور با هرچه در دنیا به علوم انسانی معروف است» شد و افزود: استفاده نکردن و بهره‌مند نشدن از نظرات اساتید و بنام دنیا ظلم است.

روحانی با بیان اینکه نظریات علمی قابل نقد و ابطال است، ادامه داد: علم معنایش همین است زیرا وحی نیست. این در حالی است که حتی در تفسیر وحی و ریزه کاری‌های فقه بحث و تبادل نظر وجود دارد.

رییس جمهوری با تاکید بر اینکه اگر در دانشگاه فضای علمی و گفت گو باشد بهتر می‌توان از اسلام استفاده کرد از حاضران پرسید چرا در علوم انسانی حداقل به لحاظ ظاهری و در ارایه مقالات نسبت به سایر کشور‌ها عقب افتاده‌ایم؟ در حالیکه در رشته‌های دیگر نظیر پزشکی و علوم نوین از دنیای بیرون کم نداریم و پیشرفت ما قابل ملاحظه است.

روحانی گفت: در علوم انسانی هم در تحقیقات بنیادی و هم در تحقیقات کاربردی عقب هستیم. جامعه ما درگیر مشکلاتی نظیرافزایش طلاق و اعتیاد است که باید برای مواجهه با آن راه حل داشت و علوم انسانی باید به کمک بیاید. چه اشکالی در سبک زندگی ما وجود دارد که مقام معظم رهبری تاکید دارند باید مورد مداقه قرار گیرد و چه کسی باید سبک زندگی را تبیین کند؟ از لحاظ کاربردی ما بسیار نیازمندیم و دست ما در نظریه‌ها خالی است.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی با یادآوری برخی مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور گفت: این مسایل در دسته بندی‌های علمی در چارچوب علوم انسانی قرار می‌گیرد و باید از خود بپرسیم چرا ما نمی‌توانیم عقب ماندگی‌هایمان را در این زمینه‌ها جبران کنیم.

روحانی در ادامه با اشاره به اینکه امروز دیپلمات‌های مجرب کشور در مذاکرات از جایگاه حقوقی وسیاسی در برابر مذاکره کنندگان شش کشور دنیا محکم حرف می‌زنند، گفت: این افتخار برای کشور است حالا عده‌ای ایراد می‌گیرند که طرف تند راه رفت یا عینکش چنان بود، باید افتخار کنیم به دیپلمات‌های شجاعمان که من شاهدم نه شب و نه روز دارند و تلاش می‌کنند و شجاعانه حرف می‌زنند.

رییس شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه تشویق ملی تیم مذاکره کننده خیلی موثر است، اظهار داشت: امروز همه دوربین‌ها بر روی آن‌ها که در میدان هستند تمرکز کرده‌اند. آن طرفی‌ها دارند برای تیم‌های خودشان کف می‌زنند اما این طرف معلوم نیست که چه می‌کند و هنگامی که از آنان سوال می‌کنیم می‌گویند که انتقاد چیز خوبی است در حالی که باید بگوییم خدا عقل سالم را به بدن سالم می‌دهد. در حالیکه انتقاد معنایش تخریب و هو کردن نیست بلکه راه بهتر نشان دادن است چراکه نمی‌توان بنام انتقاد و بنام حزب و یا جناح به منافع و مصلحت ملی ضربه زد.

روحانی در ابتدای سخنانش با تبیین ویژگیهای انقلاب اسلامی، نهضت مردم ایران و نقش بنیانگذار انقلاب گفت: این نهضت با وجود مخالفت همه قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها به پیروزی رسید. دراین پیروزی همه مردم و همه اقشار حضور داشتند. اما نقش روحانیت و دانشگاه‌ها ممتاز بود.

دراین مراسم که با حضور محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، حسام الدین آشنا مشاور فرهنگی رییس جمهوری و غلامعلی حداد عادل عضو کمیسیون فرهنگی مجلس برگزار شد، از۳۰ اثر به عنوان اثر برگزیده در بخش‌های مختلف علوم‌انسانی به عنوان اثر بر‌تر تقدیر شد.

همچنین در این آیین تعدادی از اساتید، پیشگامان و سرآمدان حوزه علوم انسانی و اسلامی در حضور رییس جمهوری نظرات و مسایل موجود در این عرصه را مطرح کردند.

در هفتمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم‌انسانی و اسلامی که در سالن شهید بهشتی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد از مقاله‌ها و کتاب‌های برگزیده در حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی تقدیر شد.