رصد پاییزه حوزه نفت و گاز- قسمت اول
به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، سیاست های کلی که در حوزه های مختلف از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده‌اند را می توان نقشه راهی برای مقابله با دشمن در عرصه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، علمی و سیاسی به حساب آورد که هر یک از اجزای نظام اسلامی باید وظیفه خود را برای تحقق آن‌ها انجام دهند. از آنجایی که تجربه نشان داده است در صورت عدم پیگیری نحوه ی اجرایی شدن این سیاست ها، این موضوع رفته رفته از اولویت اذهان نخبگان و تصمیم گیران و مسئولین خارج می شود، لذا پایگاه خبری- تحلیلی عیارآنلاین در قالب سلسله گزارش هایی با عنوان «رصد عیار»، با تکیه بر ظرفیت دانشی نخبگانی خود و با رصد و پایش اظهارات، تصمیمات و عملکرد مسئولین، فعالیت آن ها را به منظور ارزیابی در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهد.
نفت
رصد تحولات چند ماه اخیر در حوزه نفت و گاز، نشان از طرح موضوعات جدیدی در این حوزه دارد؛ موضوعاتی چون احداث ۸ پالایشگاه سیراف در عسلویه، فروش نفت در بورس و مزایده گازهای همراه. اما به نظر می رسد انگیزه عملیاتی برای تحقق این پیشنهادات در بدنه وزارت نفت وجود ندارد. در کنار این موارد، تحولات دیگری نیز در این حوزه به وقوع پیوسته است. بخش اول این گزارش، تحولات مربوط به تولید و صادرات نفت و گاز را بررسی می کند.
کاهش شدید قیمت نفت و دیپلماسی ضعیف وزیر
توطئه امریکا و همکاری عربستان از طریق افزایش عرضه نفت باعث شد که قیمت نفت در چند ماه اخیر شیب نزولی بگیرد و از حدود ۱۰۰ دلار به حدود ۵۵ دلار در هر بشکه برسد. وزارت نفت در این زمینه نتوانست از ظرفیت بالقوده دیپلماتیک خود برای خنثی سازی این توطئه استفاده کند. اوایل آذر ماه، وزیر نفت برای شرکت در اجلاس اوپک به وین رفت. با اینکه پیشنهاد ایران در این اجلاس، کاهش سقف تولید اوپک به منظور افزایش قیمت نفت بود، اما در پایان اجلاس مذکور اعلام شد که اوپک سطح تولید روزانه خود را تغییر نمی دهد.
موضوع کاهش قیمت نفت، باعث شد که بودجه سال ۹۴ کشور بر مبنای نفت ۷۲ دلاری بسته شود. این در حالیست که بر اساس پیش بینی ها، متوسط قیمت نفت در سال آینده کمتر از این مقدار خواهد بود. لذا مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی، قیمت منطقی نفت را در بودجه ۹۴، ۶۰ دلار اعلام کرد.
رشد اندک صادرات نفت ایران
افزایش ظرفیت تولید نفت، یکی از برنامه های عملیاتی وزارت نفت برای اجرای سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی و برنامه های دولت برای خروج غیر تورمی از رکود بوده است. بر این اساس، وزارت نفت می بایست تولید نفت خام از میادین غرب کارون را به ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد، این در حالیست که تا پایان مهر ماه، این رقم به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسید. در همین راستا، وزیر نفت، اوایل دی ماه، به منظور تسریع در بهره برداری از میادین مشترک، دستور انتقال تجهیزات حفاری از میادین مستقل به میادین مشرک را داد.
در آخرین گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا که اواخر آذر ماه منتشر شد، میزان تولید روزانه نفت ایران در دو ماه آخر سال ۲۰۱۴ میلادی، همانند ۱۰ ماه پیش از آن در رقم ۲٫۸ میلیون بشکه در روز ثابت ماند، همچنین مجموع تولید روزانه نفت خام و میعانات گازی ۳٫۴ میلیون بشکه در روز رسید.
همچنین بنابر آمار آژانس بین المللی انرژی، میزان صادرات نفت خام ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی به طور متوسط ۱٫۱ میلیون بشکه و صادرات میعانات گازی ۱۹۰ هزار بشکه بود که نسبت به سال گذشته رشد اندکی داشته است. اما مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران بر اساس قانون بودجه ۹۳ می بایست به ۱٫۴ میلیون بشکه در روز می رسید. بر این اساس، وزیر نفت در ابتدای مهر ماه، گروهی را مأمور ساماندهی فروش نفت کرد. با این وجود، فروش نفت ایران رشد چندانی نکرد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرح سؤال از وزیر نفت را در دستور کار قرار دادند. مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت در مورد فروش نفت در شرایط تحریم، گفته است: «پول نفت قبل از تحویل محموله در نوبت‌های مختلفی به صورت ۵ ، ۱۵ و ۸۰ درصد دریافت می شود، ولی به جز ۵ درصد اولیه، درصد قسط‌های بعدی می تواند با توافق طرفین تغییر کند.»
فروش نفت در بورس، منتظر تصمیم جدی مسئولین
ایجاد تنوع در شیوه فروش نفت ایران از مواردی است که در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از راهکارهای تحقق این مهم، عرضه نفت در بورس است. در همین راستا، وزیر نفت اوایل مهر ماه از عرضه روزانه صد هزار بشکه نفت در بورس انرژی تا آخر مهر خبر داد. بنا بر اظهارات زنگنه، این عرضه قرار بود به صورت ریالی، با هدف صادرات و بر مبنای ارز مبادله ای صورت گیرد؛ اما اواخر مهر ماه، علی کاردر، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران در این خصوص گفت: « قصد ما این است که بدون تعجیل کار پخته‌ای انجام دهیم.» و اواخر آبان را برای اولین عرضه نفت خام صادراتی در بورس مناسب دانست. ماه آبان هم از نیمه گذشت، ولی وعده وزیر نفت محقق نشد. سریال تعویق زمان عرضه نفت صادراتی با اعلام هفته اول آذر ادامه پیدا کرد. اما این وعده وزیر نفت همچنان تحقق نیافته است و قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت هم که پیشتر از فراهم نبودن سازوکار فروش نفت در بورس سخن گفته بود، اواخر آذر ماه گفت: « برای عرضه نفت در بورس مجموعه‌ای از مشکلات قانونی و مغایرت با بودجه سال ١٣٩٣ وجود دارد که در حال برطرف شدن است.» با توجه به اینکه فروش نفت در بورس می تواند زمینه ساز فروش ریالی و توسعه صادرات نفت کشور شود، نیاز به توجه جدی بدنه وزارت نفت، نه به عنوان شیوه ای در کنار سایر شیوه های فروش نفت، بلکه به عنوان یک شیوه خاص و نجات بخش دارد.
وعده افزایش ۱۰۰ میلیون مترمکعبی تولید گاز پارس جنوبی در سال ۹۳ محقق خواهد شد؟
اوایل آبان ماه در جلسه شورای اقتصاد مصوب شد که سرمایه گذاری برای تکمیل فازهای ۱۱ تا ۲۴ پارس جنوبی از محل فروش میعانات گازی همین فازها تأمین شود. وزارت نفت، توسعه فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ را در اولویت برداشت گاز از پارس جنوبی قرار داده است و در همین راستا، وزیر نفت در آذر ماه بازدیدی از روند پیشرفت این فازها داشت. مسئولین وزارت نفت وعده افزایش ۱۰۰ میلیون متر مکعبی تولید گاز را تا پیش از زمستان ۹۳ داده بودند، اما پس از مدتی، نیمه زمستان را موعد تحقق این وعده دانستند. با وجود افزایش تولید گاز از این میدان مشترک، تحقق این وعده وزارت نفت در هاله ای از ابهام است.
تلاش برای توسعه روابط گازی در منطقه
با توجه به اینکه در قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان، ابتدای سال ۲۰۱۵ برای آغاز این طرح قید شده است، در چند ماه اخیر، دیدارهای دو جانبه ای میان مسئولین دو کشور انجام شده است. (اینجا ، اینجا ، اینجا و اینجا) با اینکه وزیر اقتصاد و دارایی پاکستان از تصویب احداث ۷۰۰ کیلومتر از این خط لوله در خاک پاکستان خبر داد، اما هیچ اقدم عملی در این زمینه انجام نشد. و دولت پاکستان اجرای این قرارداد را منوط به رفع تحریمها دانست. از سوی دیگر، پیشنهاد دیگری توسط پاکستان مبنی بر واردات گاز مایع از ایران مطرح شده است. مقامات پاکستانی اعلام کردند که ایران از جریمه ماهانه ۲۰۰ میلیون دلاری پاکستان چشم پوشی کرده است، اما مسئولین کشورمان این موضوع را تکذیب کردند.
پاییز سال گذشته، دولت ترکیه شکایتی را از ایران به دادگاه لاهه برد که بر مبنای آن مدعی شده بود که ایران در صادرات گاز خود به این کشور، کم فروشی و گران فروشی کرده است؛ اما با گذشت حدود یک سال از این موضوع، ادعای کم فروشی گاز از سوی ایران به ترکیه رد شد. اما شکایت دوم ترکیه مربوط به گران فروشی گاز توسط ایران بود که هنوز تحت بررسی است.
مذاکرات گازی ایران و ترکمنستان در اواسط آبان ماه با سفر چند ساعته وزیر نفت به عشق آباد آغاز شد. مهم ترین محور مذاکرات زنگنه در ترکمنستان، توافق بر سر حجم واردات گاز طبیعی از این کشور همسایه برای زمستان سال جاری بود که با انجام توافق های کلی، پیش بینی می شود برای زمستان سال جاری حجم واردات گاز طبیعی ایران از این کشور کاهش نیابد. بر این اساس، با توجه به اینکه باید سالیانه مبلغی حدود ۳ میلیارد دلار به دولت ترکمنستان پرداخت کنیم، طرفین توافق کردند تا ۵۰ درصد این مبلغ کالا و خدمات پرداخته شود.
همچنین هفته پایانی مهرماه، وزیر انرژی و منابع طبیعی ارمنستان به تهران سفر کرد و تمایل خود را برای افزایش واردات گاز از ایران به شرط اطمینان بخشی ایران از با ثبات بودن توان صادرات گاز خود در زمستان ابراز داشت.
منبع: عیارآنلاین
ارسال نظرات