به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، چند روز پیش چند نفر که خود را «حامیان محیط زیست» نامیده بودند، در اعتراض به ساخت یک مجموعه فرهنگی در شهرک اکباتان با برگزاری تجمعی در محل ساخت این مجموعه اقدام به تخریب و آسیب رساندن به اموال این مجتمع فرهنگی کردند.
براساس این گزارش به نظر می‌رسد این جمع با تحریک حدود سه نفر از افراد معلوم الحال که به دنبال منافع شخصی خود هستند و با این برداشت اشتباه که ساختمان در حال ساخت فعلی مربوط به یک مجتمع تجاری است دست به این اقدام زده‌اند.
این در حالی است که براساس اطلاع رسانی‌های قبلی مسئولین مجموعه فرهنگی شهرک اکباتان و نصب بنر اطلاع رسانی به این نکته تاکید شده بود که: «ساختمان دارالقرآن و مجموعه فرهنگی جهت امور فرهنگی و مذهبی توسط جوانان شهرک و با هزینه مردمی و به صورت کاملا قانونی، برای استفاده عموم احداث می‌شود و به هیچ عنوان تجاری نمی‌باشد»
تجمع اعتراضی و دست زدن به اعمال خشونت آمیز در کشور ما و سایر کشورهای جهان پدیده جدیدی نیست. این که برای هر موضوعی، چه بزرگ و پیچیده و با ابعاد ملی و بین المللی چه با اهداف کوچک و محلی عده ای دور هم جمع شوند و دست به اعتراض بزنند چه در کشورهای پیشرفته ای چون فرانسه (که سردمدار تجمعات اعتراضی است) و چه در کشورهای کوچک و جهان سوم وجود دارد.
در تقسیم بندی حقوق شهروندی، چند حق برای مردم در نظر گرفته شده است. حقوق مدنی، اجتماعی و سیاسی از آن حقوقی است که بدون تضمین آن، نمی توان قائل به وجود مفهوم "شهروندی" شد.
در یکی از شقوق این حقوق، یعنی حقوق اجتماعی شهروندان، در کنار حق تشکیل سازمان، انجمن و سندیکا برای تجمیع، بیان و برآورده‌سازی مطالبات اجتماعی، حق برخورداری از بهداشت عمومی و ... به مردم این حق داده شده که به طور آزادانه برای اعتراضات خود تجمع مسالمت آمیز برگزار کنند...
اما از طرف دیگر، در مطالعات جامعه شناسی، به گروهی که در نتیجه مجاورت مکانی بین عده ای و در ارتباط با یک محرک واحد شکل می گیرد انبوه خلق یا جماعت گفته می شود.
این انبوه یک گروه اجتماعی نیست و ویژگی های آن، آن را از یک گروه متفاوت می کند. خاصیت انبوه خلق، انتقال سریع هیجانات افراد به یکدیگر است. اسکندری، جامعه شناس در این باره می گوید: "انبوه خلق به دلیل یک حادثه خاص ایجاد می شود. در این توده، مردم بر اساس یک هدف دور هم جمع می شوند و مانند دانه های گندم یک خرمن هستند. خودشان با یکدیگر هیچ ارتباطی ندارند."
این کارشناس جامعه شناسی ویژگی این انبوه را انتقال هیجانات افراد به یکدیگر برمی شمرد و می گوید: "در جامعه شناسی نظریه به نام نظریه سرایت روانی مطرح است. این نظریه می گوید که وقتی موضوعی واقع می شود، عده ای در کنار هم قرار می گیرند و تشکیل اجتماع اعتراضی می دهند. در این انبوه، روحیه اعتراضی به بقیه سرایت می کند."
اسکندری اضافه می کند: " در کشورهای جهان سوم این قضیه به شدت رشد دارد. این که مردم در یک انبوه بدون این که بدانند جماعت برای چه تشکیل شده و در جریان مسئله اصلی باشند در تجمع شرکت کنند در این کشورها بیشتر به چشم می خورد."
این استاد جامعه شناسی معتقد است در این اعتراضات خود موضوع اولویت ندارد و صرفا به خاطر تخلیه روانی این اتفاقات صورت می گیرد و شخصیت افراد تحت تاثیر شدید احساسات و هیجانات قرار می گیرد. در انبوه خلق احساسات آن قدر با سرعت منتقل می شود که افراد فرصت پیدا نمی کنند درباره کاری که انجام می دهند فکر کنند.
جامعه شناسان، علت پدیده رفتار انبوه خلق را اول احساس قدرت و شکست ناپذیری و سپس تقلید و سرایت و تلقین پذیری می دانند که جنبش ها و اعتراضات در طول تاریخ همگی بر پایه این نظریه قابل تحلیل است.
البته در جوامع پیشرفته، حاکمیت لازم می داند که چنین سوپاپ های اطمینانی را برای تخلیه هیجانات و احساسات مردم به صورت خودآگاه و کنترل شده ایجاد کند.
در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، تجمعات اغلب به خشونت کشیده می شوند. قرایی مقدم، جامعه شناس با اشاره به اینکه در تجمعات اغلب خواسته اصلی گم می شود، گفت: یکی از ویژگی های جماعات این است که در آن اغلب خواسته اصلی گم شده و برخی افراد در آن به دلیل اینکه در این جماعات ترس از شناخته شدن وجود ندارد جسارتی بیشتر پیدا می کنند و دست به اقداماتی دیگر و حتی خشونت می زنند.
قرایی مقدم خاطرنشان می کند: متأسفانه از این جماعات گاهاً سوء استفاده های دیگری نیز انجام می شود و همیشه در این میان افرادی هستند که از آب گل آلود می خواهند ماهی بگیرند و مردم ما باید آگاه باشند چرا که ممکن است در برخی از این جماعات دامی برای آنها گسترده شده باشد و از وجود آنها قصد سوء استفاده داشته باشند که باید با عقل و منطق از انجام دخالت های بیجا خودداری کنند.
با یک مقایسه کوچک بین تجمعات اعتراضی برگزار شده مسالمت آمیز با غیرمسالمت آمیز که در نوع دوم آن تخریب و توهین و آسیب رساندن مادی و معنوی صورت می گیرد، می توانیم به این نتیجه برسیم که بین اعتراض واقعی و اعتراضی که امروز مرسوم شده مرزی باریک وجود دارد که نباید آن را درنوردید.
ارسال نظرات