به گزارش خبرنگار بین الملل «خبرگزاری دانشجو» ؛ و به نقل از روزنامه گاردین، این روزنامه انگلیسی امروز (چهارشنبه) در تحلیلی نوشت: ایران در آستانه انعقاد توافق هسته ای با قدرتهای جهان تا پایان ژوئن که نوید دهنده گشایش جدیدی در روابط این کشور با آمریکا است، مجبور می شود هدف خود برای توسعه دامنه نفوذش در خاورمیانه را با انتظارات آمریکا مبنی بر تعدیل این هدف در صورت حصول یک توافق هسته ای، تطبیق دهد.
بر اساس این تحلیل چنین چالشی یک معضل جدی برای ایران است. تهران انتظار دارد در نتیجه توافقی که به لغو تحریم های بین المللی می انجامد ، نفوذ منطقه ای اش گسترش یابد. در عین حال این کشور از دولت سوریه، حوثی های شیعه یمنی و شیعیان عراق و لبنان حمایت می کند. این امر ایران را مقابل متحدان منطقه ای آمریکا، عربستان سعودی و ایران، قرار می دهد.
گزارش می‌افزاید:از نظر تهران اگر منافع منطقه ای اش از طریق کمک به متحدانش تامین نشود، برای آن مذاکره با آمریکا از موضع قدرت دشوارتر است. پیامدهای این امر روشن است: هدف ایران لغو رژیم تحریم ها ضمن حفظ قدرت نفوذ خود در منطقه است.
همچنین اگر ایران در پی تامین کامل منافع خود است، آمریکا نیز باید از مشوق و فشار به روش درستی برای ترغیب تهران به اتخاذ یک سیاست منطقه ای متعادل استفاده نماید. پیشنهاد مشوق های بیش از حد برای تهران در زمان انعقاد یک توافق هسته ای از طریق افزایش سرمایه گذاری و تجارت می تواند توجه آمریکا را از هدف وسیع تر مهار سیاست خارجی ایران منحرف سازد.
تحریک تهران با مهار متحدان منطقه ای اش یا از طریق تاکتیکهای مخرب جهت نابودی زیرساختارهای هسته ای اش نتیجه نخواهد داد. ایران با متحدان منطقه ای کمتر با بدون یک برنامه هسته ای پیشرفته ممکن است ضعیف تر بنظر برسد اما معلوم نیست از جسارت و ستیزه جویی آن در منطقه کاسته شود.
یک توافق هسته ای خوب باید برخی گزینه های کنونی مورد بحث را در برداشته باشد، از جمله به ایران اجازه حفظ یک ظرفیت غنی سازی محدود تا سطح پنج درصد و یک برنامه متعادل تحقیق و توسعه هسته ای را بدهد. در این توافق همچنین می توان محدودیتهایی در مورد نسل جدید سانتریفیوژهای پیشرفته ساخت ایران اعمال کرد.
به گفته علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، این کشور حاضر است این گزینه ها را بررسی کند.
فریدون عباسی رئیس سابق ای ئی اُ نیز تایید کرده است اگر تامین اورانیوم با غنای بیست درصد مورد نیاز ایران - برای مصارف پزشکی- از خارج تضمین شود، ایران اشتیاقی به تولید اورانیوم با غنای بالاتر ندارد.
ایران ممکن است تاسیسات زیرزمینی مستحکم غنی سازی در فوردو را تعطیل نکند یا راکتور هسته ای در نیروگاه آب سنگین در اراک را برنچیند، اما تلویحا از احتمال کاهش ظرفیت غنی سازی در فوردو تا سطح تحقیقاتی، و به گفته عباسی، تغییر میزان تولید آب سنگین سخن گفته است بطوریکه بازگشت به سطوح کنونی تولید پنج سال یا بیشتر زمان خواهد برد.
تضعیف توانایی گریز به سمت تولید تسلیحاتی هسته ای و طولانی تر شدن زمان گریز به یکسال یا بیشتر که هم اکنون در مذاکرات بین ایران و قدرتهای جهان مورد بحث است، و یک رژیم قوی پادمان و بازرسی شاید بتواند ابعاد هسته ای احتمالی برنامه موشکهای بالستیک ایران را بی نتیجه سازد.
این گزارش می‌افزاید: یک راهبرد آبرومندانه خروج هسته ای همچنین برای ایران امکان کسب درآمد از طریق اقلام محدود شده را پس از حصول توافق میسر می سازد.تهران میلیونها دلار صرف توسعه زیرساختارهای هسته ای اش کرده است و، به گفته حسن فیروزآبادی رئیس ستاد مشترک ارتش ایران، قصد دارد اقلام غیرقابل استفاده را بفروشد.
بر این اساس تحریم ها علیه ایران باید بطور مرحله ای برچیده شود. ایران در ابتدا با این ایده مخالف بود اما گزارشها حاکی از آن است که طی دور آخر مذاکرات که در ماه مارس در لوزان برگزار شد، در اصل با آن موافقت کرد.
این امر می تواند ایران را به محدود کردن کمکهای مالی خود به متحدانش ترغیب نماید که، گرچه در مقایسه با پول یا تسلیحاتی که عربستان سعودی برای مقابله با نفوذ ایران در کشورهای عربی توزیع می کند ناچیز است، نگرانی هایی را در مورد قدرت ایران موجب شده است.
با یک توافق هسته ای متوازن، تهران می تواند با مشارکت در طرح های صلح منطقه ای به درک مشترک نسبت به اهداف و نقش آن در آینده کمک کند. رفتار دردسرساز ایران را باید مد نظر داشت اما همچنین باید به قابلیت آن به عنوان بخشی از راه حل منازعات منطقه ای توجه داشت.
در مقابل، می توان با کاهش هر چه بیشتر تحریم ها و تحریکات عربستان سعودی یا اسرائیل یا نگرانی های ناشی از اصرار آمریکا بر مطرح بودن گزینه نظامی یا تهدیدهای کنگره به عدول از یک توافق هسته ای، به ایران پاداش داد.
به منظور دوام یک توافقنامه، آمریکا و متحدانش باید این مسئله را درک کنند که مداخلات منطقه ای ایران به کرات پاسخ به تهدیدهای امنیتی از جانب نیروهایی مانند گروه «دولت اسلامی» در عراق، القاعده در عراق و یمن و مجموعه ای از گروههای مسلح در حال جنگ در سوریه علاوه بر نگرانیهای آن از طرح های سعودی، اسرائیل و آمریکا برای مهار آن است.
اگر منافع امنیتی ایران نادیده گرفته شود، تهران حتی در صورت وجود یک توافق هسته ای به هر شیوه ای که بخواهد در منطقه مداخله خواهد کرد. هرچه این تهدیدهای امنیتی کمتر شود، این احتمال که ایران در معاملات منطقه ای اش و در تعهد به یک توافق هسته ای درازمدت همچنان یک بازیگر منطقی باقی بماند، قوت می گیرد.
ارسال نظرات