چه عواملی در رویت ماه دخیل هستند؟/ چرا همه مراجع بر دیده شدن ماه تاکید دارند؟

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، حجت الاسلام سید صادق علوی امروز در نشست «بررسی تخصصی نجومی و فقهی ثبوت اول ماه و تبیین نظر مراجع و پاسخ به شبهات» که در دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، با اشاره به اینکه فاصله زمانی بین دو مقارنه ۲۹ روز و ۱۲ساعت و ۴۴ دقیقه و سه ثانیه می‌باشد، گفت: پس از مقارنه به لحاظ تئوری تا مدتی هلال شکل نمی‌گیرد و علت آن بین منجمین اختلافی است.

وی با اشاره به اینکه برخی عنوان می‌کنند سایه کوه‌های لبه ماه و برخی زمین تاب را از جمله علل این امر می‌دانند، تصریح کرد: پس از رسیدن به یک حدی به لحاظ تئوری هلال شکل می‌گیرد و رویت ماه یک یا دو روز پس از مقارنه صورت می‌گیرد.

چرا همه مراجع بر دیده شدن ماه تاکید دارند؟

کارشناس پاسخگویی به مسائل شرعی با بیان این مطلب که با طرح این پرسش که چرا همه مراجع بر دیده شدن ماه تاکید دارند، تصریح کرد: ملاک شرعی برای ثبوت اول ماه قمری، وجود ماه یا حتی امکان تشکیل هلال نیست بلکه اول ماه زمانی است که ماه به حدی رسیده باشد که قابل رویت باشد.

حجت الاسلام علوی ضمن تاکید با این‌که لحظه اول ماه زمانی است که پس از مقارنه، ماه به حدی رسیده باشد که ماه قابل رویت باشد و این اول ماه شرعی است، بیان داشت: رویت ماه را از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح به عنوان تقویم استفاده می‌شود. همچنین رویت ماه تقویم غالب اغوام بوده است و علاوه بر این استفاده از ماه قبل از بعثت نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.

وی ادامه داد: واضح‌ترین تقطیع که با سواد و بی‌سواد، شهری و روستایی می‌توانند از آن استفاده کنند، تقطیع ایام با ماه‌های قمری است که بر خلاف ماه‌های شمسی بسیار آسان می‌باشد.

کارشناس پاسخگویی به مسائل شرعی عوامل قالب در قابل رویت بودن ماه را سن ماه، ارتفاع، ضخامت بخش میانی ماه، جدایی زاویه‌ای با خورشید، مدت مکث ماه بعد از غروب خورشید و تاریکی زمینه آسمان برشمرد و در رابطه با علت اختلاف در زمینه رویت ماه در بین مراجع بیان کرد: ثبوت و یا عدم ثبوت رویت ماه به وسیله ابزار بزرگنمایی مانند تلسکوپ یکی از این دلایل است. به طوری که برخی مراجع مانند رهبر معظم انقلاب عنوان می‌کنند رویت ماه با ابزاری مانند تلسکوپ صحیح و برخی مراجع مانند امام راحل رویت با چشم عادی را می‌پذیرند.

حجت الاسلام علوی تاکید کرد: در این امر هر مرجعی برای خود دلیل شرعی دارد؛ بنابراین باید به نظرات آنان احترام گذاشت و مکلفین هر مرجع باید مطابق با نظر مرجع خود عمل کند.

وی در ادامه به مسئله هم افق بودن اشاره و بیان کرد: هم افق بودن به این معناست که در دو شهر و یا کشور که رویت ماه در آنان ملازمه دارد چنانچه یک شهر ماه را رویت کرد آن شهر و یا کشور دوم نیز می‌تواند به این برداشت اکتفا کند.

کارشناس پاسخگویی به مسائل شرعی با اشاره به این‌که این نظر که چنانچه ماه در شرق دیده شود به طور حتم برای غرب نیز قابل رویت خواهد بود نادرست است، با طرح این پرسش که چرا در رابطه با دیده شدن یا نشدن ماه اظهار نظر می‌کنند؟، گفت: به دلیل راحتی کار مکلفین است که مراجع وارد این مسئله شده و نظر می‌دهند و مکلفین به دلیل اطمینانی که به مرجع خود دارند به آن عمل می‌کنند.

حجت الاسلام علوی در پایان بیان داشت: نظر مقام معظم رهبری در رابطه با اتحاد افق با نظر امام راحل تفاوتی ندارد.