گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی*؛ دوران جنگ سرد و نزاع تمام عیار شوروی و آمریکا در صفحات تاریخ در حال ورق خوردن بود که پس از دستور سری سازمان سیا مبنی بر مسلح کردن مجاهدین افغانی علیه شوروی، در اقدامی متقابل شوروی نیز افغانستان را به صحنه جنگ خونین میان طرفداران خود با مجاهدین افغانی تبدیل کرد. با بالا گرفتن هزینه های جنگ از سمت هردو به اصطلاح ابرقدرت آنروزها و بالارفتن تردیدهای افکارعمومی نسبت به نیات پشت پرده این دو سمت ماجرا طی قراردادی مقرر شد هردو کشور از عرصه سیاسی افغانستان خارج شده و تحولات افغانستان را از دو رصد کرده و میدان را برای مجاهدین افغانی و مردم افغانستان باز بگذارند! قراردادی که به قرارداد سپتامبر شهرت یافت.
اما دیری نپایید که ایالات متحده آمریکا حضور مجدد خود در افغانستان را کلید زد و اینبار تحت لوای مبارزه با تروریسم وارد خاک افغانستان شد و با هزینه کرد ماهیانه پنج و نیم میلیارد دلار عرصه ای تازه از تحولات میدانی در افغانستان را آغاز کرد. طی سال های حضور آمریکا در افغانستان سطح زیرکشت مواد مخدر ۵۰ درصد افزایش یافت و طالبان هم نه تنها ضعیف تر نشد؛ بلکه قدرتی مضاعف را از خود در میدان تحولات افغانستان به نمایش گذارد و با حمله به مهمترین مراکز تجمع نیروهای امنیتی به همگان ثابت کرد که سیاست های مبارزه با تروریسم! آمریکا پاسخ عینی نداشته و تنها در حد لفاظی های روسای جمهورش باقی مانده است.
اما هدف آمریکا از حضور در افغانستان چه بود؟ آمریکایی ها در حقیقت از رشد روز افزون حضور سیاسی ایران در افغانستان نگران بودند ونه نگران مبارزه با تروریسم! تمامی کدهای دریافتی از افغانستان آن روزها حکایت از اهمیت این کشور در دید استراتژیست های آمریکایی ازنظر ژئوپلیتیک و سوق الجیشی آن دارد. در حقیقت افغانستان کشور حائلی بود برای تحت نظر گرفتن ایران و محدود کردن حوزه تاثیر ایران در منطقه، اساسا تمامی پایگاه های منطقه ای آمریکا پس از حضور مستقیم در افغانستان تاسیس شد و ایران تقریبا در تمامی مرزهای خود حضور مستقیم آمریکا را تجربه کرد. حضور آمریکا در افغانستان باعث روند معکوسی شد که بعدها ناامنی را برای همیشه در افغانستان دائمی کرد و حداقل تا دهه آینده افغانستان روی آرامش را به خود نخواهد دید و این یعنی ناامنی دائمی در مرزهای ایران اسلامی.
سئوالی که پیش می آید این است که افغانستان دیروز چه ارتباطی به حضور مستقیم آمریکا در عراق امروز دارد؟ به این سطور از گزارش نیویورک تایمز توجه کنید:
” باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا با افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق از طریق ایجاد شبکه ای از پایگاه های نظامی و همچنین احتمالاً اعزام صدها نیروی نظامی جدید، موافق است. به گفته مقامات آمریکایی، احتمال دارد مجموعه ای از پایگاه ها برای مشاوران آمریکایی در عراق دایر شود تا این مشاوران از طریق این پایگاه ها به همکاری با نیروهای عراقی و همچنین نیروهای قبایل این کشور بپردازند.”
دستور بازگشایی قرارگاه های عملیاتی آمریکا در عراق چه معنایی می تواند داشته باشد، آیا آمریکا مجددا برای مبارزه تروریسم پا به عرصه میدانی گذاشته است؟
با توجه به شیب تحولات منطقه و حمایت بیش از پیش افکار عمومی از حضور مشاوران ایرانی در صفوف مقابله با تروریسم مجددا شاهد حضور آمریکایی ها برای خارج کردن تحولات از مسیر فعلی هستیم و کار تا بدان جا پیش رفته است که اباما حاضر شده نطق چندی پیش خود در آموزشکده نظامی وست پوینت که اظهار داشته بود:” دیگر در کشوری حضور مستقیم نخواهیم داشت” را نقض کرده و با حضور در رسانه های رسمی این کشور از حضور مجدد خود در منطقه جنوب غربی آسیا خبر بدهد. این گزاره و تغییر موضع در بطن خود حاوی یک هشدار است، آیا حضور مجدد نظامی در عراق، رقم زننده تجربه افغانستان خواهد بود؟
*سعید مهربان- فعال دانشجویی دانشگاه سیستان و بلوچستان
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.