گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ ایران با دارا بودن ذخایر معدنی بسیار و متنوع از پتانسیل لازم برای تولید مواد اولیه صنایع زیر بنایی و مولد حداقل در خاورمیانه برخوردار است . این قابلیت به ویژه طی سالهای اخیر که بحران های ناشی از تحریم و کاهش قیمت نفت دامنگیر کشورمان شده است بیش از پیش نمود پیدا کرده و توجه دولتمردان را به خود جلب کرده است . اما آنچه که تا کنون مغفول مانده، کم توجهی و عدم حمایت لازم از فعالان این بخش مهم اقتصادی کشور است .
بر اساس آمار های موجود تا پایان سال ۱۳۹۲ تعداد ۵۴۴۵ معدن فعال با حدود ۶۷ نوع ماده معدنی در کشور درحال بهره برداري بودند .
اما در بين معادن مختلف، معادن سنگ آهن، با ۱۸ هزار و ۵۱۰ نفر بيشترين تعداد شاغلان را دارند .
روند توليد سنگ آهن در ايران صعودي و متوسط رشد ساليانه آن ۱۳ درصد بوده که اين نرخ رشد در بلندمدت از نرخ رشد متوسط بخش معدن كشور كه ۱۱ درصد بوده، بيشتر است.
ميزان صادرات سنگ آهن تا سال ۱۳۹۲ رشد زيادي پيدا كرد و به ۲۳/۶ ميليون تن در سال رسيد.
اما با کاهش روز افزون قیمت جهانی سنگ آهن که از اواخر سال ۹۲ آغاز شد ميزان صادرات سنگ آهن كاهش شديدي پيدا كرد و به حدود ۱۵ ميليون تن در سال ۱۳۹۳ رسيد؛ به اين معني كه نسبت به سال ۹۲ ، ۳۶ درصد كاهش داشت.
از طرفی تصویب دریافت بهره مالکانه و حقوق دولتی از معادن کوچک و بزرک ، عرصه را بر فعالیت های معدنکاران سخت تر کرد . در این شرایط تعدادی از معادن کوچک که قادر به ادامه فعالیت نبودند به حالت تعطیل و یا نیمه تعطیل درآمدند.
و گروهی به هر نحو ممکن توانستند خود را تا پایان سال حفظ کنند . بار دیگر با آغاز سال ۹۴ و افزایش بهای حامل های انرژی و سوخت فشار مضاعفی به صنعت معدن داری ایران واردشد و درحالی که قیمت جهانی سنگ آهن همچنان روبه کاهش و به یک سوم سال ۹۲ رسیده هزینه تولید نیز افزایش پیدا کرده است . حال زمزمه تعطیلی بخشی دیگر از معادن به گوش می رسد . چرا که در شرایط فعلی ادامه فعالیت امکان پذیر نیست و نکته مهم است اینکه هیچ سرمایه گذاری حاضر به ریسک در این صنعت نیست .
مهدی کرباسیان رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن (ایمیدرو) اواخر سال گذشته پیش‌بینی کرد صادرات سنگ آهن در سال جاری(۱۳۹۴) ۴۰ درصد کاهش یابد و بدنبال این کاهش ۹۰ درصد معادن سنگ آهنی که در اختیار بخش خصوصی است تعطیل شود، همانطور که سال گذشته ۴۰ درصد از معادن کوچک در بخش سنگآهن به دلیل وجود بحران‌های پیش آمده تعطیل شدند.
بسیاری از تحلیلگران بازار فلزات و فعالان بخش معدن بر این باورند که این روند نزولی همچنان ادامه دارد و در شرایط فعلی حمایت از معادن و صنایع معدنی امری لازم و ضروری است در غیر این صورت باقی مانده معادن نیز تعطیل و هزاران کارگر و فعال معدنی از کار بیکار می شوند .
سید محمود سیدی مدیر امور مالی و اقتصادی شرکت چادرملو بزرگترین تولید کننده کنسانتره سنگ آهن کشور در گفت و گویی، علاوه بر فشارهای ناشی از تحریم ها اقتصادی ، مستهلک شدن ماشین آلات و تجهیزات استخراج و فرآوری ، افزایش هزینه های انرژی و حمل و نقل ، عدم پرداخت دیون و مطالبات شرکت از سوی شرکت های فولاد سازی بزرگ کشور ، ضرورت پرداخت حق انتفاع به دولت و رکود در فعالیت های عمرانی کشور را از دیگر مشکلات موجود و دلایل رکود در شرکت های فولادی و معدنی عنوان کرد .
سیدی تاثیر پذیری مجتمع معدنی چادرملو از بحران کنونی معادن را امری طبیعی دانست و گفت: ما هم بحران زده هستیم چرا که ارکان اقتصادی یک کشور در یک فرآیند وابسته، با یکدیگر مرتبط هستند. اصطلاح دمینو در اقتصاد همین منظور را می رسا ند ، یعنی اجزای تشکیل دهنده یک ساختار اقتصادی آنچنان به هم مرتبط هستند که با سقوط یکی، دیگری نیز به زمین می خورد .
مدیر مالی و اقتصادی چادرملو در عین حال گفت : چادرملو در سال های اخیر برای پیش گیری از آسیب دیدگی کمتر در این شرایط بحرانی ، تلاش کرد با سرمایه گذاری در بخش های مکمل صنعت فولاد تا حدودی خود را از تاثیرات سریع مصون نگهدارد و خوشبختانه تا این لحظه با تمام مشکلات و فشارهای فزاینده توانسته ایم مجموعه را حفظ و از بیکاری حداقل ۷ هزار نفر جلو گیری نمائیم. هر چند ظرفیت این مجموعه عظیم هم تا حدی تاب تحمل دارد .
وی اظهار امیدواری کرد امضای توافقنامه هسته ای ۵+۱ در وین، روزنه ای برای خروج از بحران معادن و صنایع معدنی کشور، باشد .