خانه‌نشینی فارغ‌التحصیلان زیر سایه اشتغال بازنشستگان/ چرا بازنشستگان به بازار کار بازگشتند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛  آمار منتشر شده از نرخ بیکاری از سوی مرکز آمار نشان می‌دهد که در سال گذشته نرخ بیکاری مجموعا به 10.6 درصد رسیده‌ که نرخ رشد 0.2 درصدی را نسبت به سال 1392 دارد.

بر اساس این آمار،‌تعداد بیکاران 10 ساله و بیشتر کشور به بیش از دو میلیون و 500 هزار نفر طی سال قبل رسیده‌ است که از این میزان، تعداد بیکاران مرد بیش از یک میلیون و 700 هزار نفر و تعداد بیکاران زن معادل 750 هزار نفر است.

 طبق این گزارش، نرخ بیکاری در مردان طی سال قبل با رشد 0.2 درصدی به 8.8 درصد و نرخ بیکاری در زنان با کاهش 0.1 درصدی به 19.7 درصد رسیده‌ است. همچنین از نرخ بیکاری شهری در سال گذشته در مقایسه با سال 1392 نیز 0.2 درصد کاسته شده و به 11.6 درصد رسیده است. نرخ بیکاری در نقاط روستایی نیز با افزایش 0.9 درصدی، رقم 7.9 درصد را نشان می‌دهد.

خط نمودار نرخ میزان مشارکت اقتصادی از سال 1390 نواسان چندانی را نشان نمی‌دهد، اما خط نرخ بیکاری با نواسانات بالایی همراه است؛ به این ترتیب که از سال 1391 به 1392 شیب کاهشی زیادی را داشته‌ است در حالیکه بین سال 1392 و سال گذشته این خط با شیب ملایمی رو به افزایش رفته‌ است.

حال آماری دیگر. نگاهی به آمارهای ارائه شده از سوی وزارت کار درباره اشتغال بازنشستگان نشان می دهد براساس آخرین سرشماری رسمی کشور، ۹۰۰ هزار نفر بازنشسته پس از طی دوران اشتغال ۳۰ ساله خود و بازنشستگی، دوباره برای کار به فعالیت های اقتصادی برگشته‌اند که از این تعداد بیش از ۷۸۸ هزار نفر مرد و ۱۱۱ هزار نفر نیز زن هستند.

موضوعی که علاوه بر آنکه نشان از وضعیت نامناسب اقتصادی کشور دارد، شرایط بدی را نیز برای جمعیت آماده به کار ایجاد کرده و می کند.

در حال حاضر، ۹۳.۷ درصد از بازنشستگان و افراد بالای ۶۵ سالی که به کار برگشته اند، در بخش خصوصی فعالیت داشته و  حدود ۱۱ هزار نفر در مشاغل قانونگذاری فعالیت دارند و مقامات عالی رتبه و مدیران را تشکیل می دهند.

دغدغه تامین معیشت، عدم تناسب دخل و خرج به دلیل تغییرات زندگی، افزایش هزینه ها، پایین بودن حقوق بازنشستگی، عدم وجود نظام جامع تامین اجتماعی، نواقص سازمان های بازنشستگی و همچنین میل به حضور در اجتماع و انتقال تجربه و هزار و یک دلیل دیگر عواملی هستند که ۹۰۰ هزار بازنشسته را به بازار کار برگردانده و آنها را در یک رقابت جدی با جوانان جویای شغل قرار داده است.

این شرایط اقتصادی درکنار تجربیات ارزنده ای که این قشر از جامعه دارند از جمله عواملی است که منجر شده اخیرا سازمانهای مختلف بدون در نظر گرفتن پتانسیل و توانایی نیروهای جوان، نسبت به بکارگیری مجدد نیروهای بازنشسته اقدام کنند.

یکی از پیامدهای این مسئله تضاد میان نسل جوان و سالمند در زمینه اشتغال است. سالمندان به دلیل شرایط نامطلوب اقتصادی ناچار به حضور در بازار کار هستند و از سویی جوانان، سالمندان را به چشم اشغال کنندگان فرصت‌های شغلی خواهند دید که این امر تبعات اجتماعی، روانی و فرهنگی برای جامعه به همراه خواهد داشت.

کارجویان جوان می گویند ادامه اشتغال به کار سالمندان با توجه به مزایایی که اشتغال آنها می تواند برای کارفرمایان به همراه داشته باشد باعث ایجاد نوعی رقابت تقریبا نابرابر بین آنها برای کسب یک موقعیت شغلی شده است.

به عقیده جوانان جویای کار، بازنشسته ها دست کم این امتیاز را می توانند نسبت به آنها برای کارفرمایان داشته باشند که علاوه بر تجربه کاری، نیازی به بیمه ندارند و ممکن است با حقوق و مزایای کمتری نیز مشغول به کار شوند.

عزت ا... یوسفیان ملاT عضو کمیسیون برنامه، بودجه ومحاسبات مجلس در این خصوص گفت: معضل بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و بی میلی بازار کار نسبت به پذیرش آنها تا حدی پیش رفته است که امروز کشور نه در بخش نیروی کار ساده، بلکه در مورد اشتغال نیروهای تحصیل کرده دچار مشکل است.

نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت باید با ایجاد رونق در واحدها و صنایع تولیدی زمینه اشتغال جوانان بیکار را فراهم کند، گفت: معضل بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و بی میلی بازار کار نسبت به پذیرش آنها تا حدی پیش رفته است که امروز کشور نه در بخش نیروی کار ساده، بلکه در مورد اشتغال نیروهای تحصیل کرده دچار مشکل است.

وی با تاکید بر اینکه بسیاری از بیکاران باید جذب بدنه دولت و صاحب شغل شوند، تصریح کرد: دولت نمی تواند به بهانه اینکه نیروی مازاد دارد بازنشستگان را به کار گیرد وفارق التحصیلان دانشگاهی خانه نشین شوند.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس افزود: اینکه دولت اعلام کرده ما نمی توانیم استخدام کنیم و مازاد نیرو داریم اصلا منطقی و قابل قبول نیست، چرا که به عنوان مثال خانمی که دارای مدرک کارشناسی از رشته های علوم انسانی مانند ادبیات، جغرافیا و .... است غیر از فعالیت در سیستم دولتی کجا می تواند مشغول به کار شود.

یوسفیان ملا با یاداوری اینکه یک دولت بعد از روی کار آمدن 8 سال عمر می کند، گفت: در طول این مدت از سن استخدام بسیاری از افراد تحصیل کرده جویای کار می گذرد و اینکه این افراد فرصت اشتغال به کار را از دست دهند شدنی و قابل قبول نیست.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاکید کرد: مصوب کردیم 25 تا 30 سال فوق العاده، مرخصی ذخیره، پاداش خدمت و تمام مزایا و حقوق بازنشستگان را دولت پرداخت کند برای این بود که یک گروه از نیروها از بدنه دولت خارج شوند تا جا برای سایر افراد جویای کار که شرایط استخدام را دارند باز شود.

یوسفیان ملا با انتقاد از اینکه دولت عکس موضوع فوق دارد عمل می کند، گفت: حتی اگر تعداد بازنشستگانی که در مجموعه دولت مشغول به کار هستند یک نفر باشد این یک مورد هم درست نیست و باید فرصت های شغلی به جوانان جویای کارداده شود.

این نماینده مردم در مجلس نهم در خصوص اینکه راهکار پیشنهادی مجلس و نمایندگان برای رفع معضل بیکاری و ایجاد اشتغال چیست، گفت: در این رابطه باید در کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات  بحث شود چرا که مسئله بیکاری که مهمترین و بزرگترین دغدغه جامعه است باید تعیین تکلیف شود.

یوسفیان ملا تاکید کرد:  دولت باید مشخص کند برای رفع معضل بیکاری چه برنامه ای دارد و می خواهد با این خیل بیکار چه کند.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با یادآوری اینکه دولت تا کنون برای ایجاد اشتغال اقدام موثری نداشته و هیچ اتفاق جدیدی در این حوزه نیافتاده است، تصریح کرد:  اگر دولت مدعی ایجاد اشتغال است ، صریح و روشن آمار و ارقام مربوطه را اعلام کند و بگوید به عنوان مثال در حوزه انتخابیه شما 10 نفر استخدام شده اند،  در حالی که اینچنین نیست و آماری که اعلام می شود اصلا درست نیست.

به گزارش «خبرگزاری دانشجو»، سن فعالیت اقتصادی در ایران بر مبنای استانداردهای شناخته شده آماری ۱۰ تا ۶۵ سال است و معمولا فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی افراد در این سنین شکل می گیرد.