به گزارش خبرنگار «خبرگزری دانشجو» از مشهد، محمد علی انصاری امروز در همایش اندیشههای آسمانی در تالار ابن هیثم دانشگاه فرهنگیان مشهد در خصوص عواملی که موجبات تقوا را در بر دارد از نگاه امام رضا(ع) پرداخت و گفت: عقل انسان با عبادت افزایش پیدا میکند و عقل از نگاه امام رضا(ع) در ایجاد تقوا دارای اهمیت بسیاری است.
وی ادامه داد: ادب نکته مهم دیگری است که امام هشتم(ع)در خصوص ایجاد تقوا در فرد بر آن تاکید دارند و در اهتمام به ادب باید گفت این ادب است که انسان را به قرب الهی میرساند.
این مفسر قرآن کریم افزود: امام رضا (ع) میفرمایند ادب دارای زحمت است و در هر چیزی وجود دارد؛ اما اگر تمرین کنید میتوانید آداب هر کاری را بیاموزید.
از بزرگترین رازهای زندگی باز کردن دهان به اندازه فهم است
انصاری از بزرگترین رازها در زندگی انسان را باز کردن دهان به اندازه فهم دانست و متذکر شد: از دیگر عوامل زیاد کننده تقوا از دیدگاه امام رضا(ع) دوری از تکلف عقل است به این معنا که ما ادای عقلا و عرفا را در نیاوریم.
این شارح نهج البلاغه متذکر شد: تواضع و قدرشناسی نکته مهم دیگری است که در بالا بردن تقوا تاثیر گذار است و در اهمیت تواضع همین بس که خداوند ابلیس را به دلیل تکبر و دوری از تواضع از بهشت راند.
وی با بیان این نکته که ابلیس در برابر درخواست خداوند گفت «من برترم از انسان»، تصریح کرد: منیت در هر کجا که وارد شود شناخت خداوند و حقیقت دیگر امکان پذیر نخواهد بود.
انصاری گفت: خداوند در برابر سرکشی شیطان به او فرمود «فخرج» به این معنا که «بیرون شو از بهشت» و این بدترین کلمهای بود که در برابر رفتار تکبر آمیز شیطان از سوی خداوند به کار رفت.
تواضع از نشانههای خداشناسی است
این مفسر قرآن ادامه داد: البته تواضع دارای درجاتی است که از نشانههای آن خداشناسی میباشد، اگر کسی دارای تواضع باشد، ادعای دروغ نمیکند.
این مفسر قرآن با بیان این نکته که ما باید نسبت به ادعای خواجه کرمانی نسبت به حضرت یوسف(ع) دادخواست بدهیم، گفت: باید علیه خواجه کرمانی که حضرت یوسف(ع) را نسبت به پدر خود بی ادب خطاب کرده است، دادخواست بدهیم؛ زیرا خواجه کرمانی بر علیه حضرت یوسف(ع) حرفی را زده است که حقیقت ندارد و اشتباه است.
انصاری ادامه داد: حضرت یوسف(ع) در هنگام دیدن پدر و مادر خود آنان را بر تخت نشاند و در مقابل آنها زانو زد و در این هنگام بود که پدر و مادر و برادران وی در برابر او سجده کردند که این حرکت حضرت یوسف(ع) نشان از تواضع وی دارد.
جامع ترین منشور اخلاقی شرح نامه 31 نهج البلاغه است
این استاد حوزه و دانشگاه عمل به رفتاری که در مورد خود نمیپسندیم را از دیگر عومل دور شدن انسان از تقوا بر اساس فرمایشان امام رضا(ع) دانست و متذکر شد: متاسفانه ما عادت داریم رفتاری را که دوست نداریم در مورد ما، دیگران به کار بگیرند در خصوص دیگران انجام دهیم.
انصاری جامعترین متن تربیتی و منشور اخلاقی را شرح نامه 31 نهج البلاغه از قول امام علی(ع) به فرزندشان امام حسن(ع) دانست و گفت: من در شرح این نامه که طولانیترین نامه امام علی(ع) در نهج الابلاغه است، هزار و 100 صفحه نوشتهام.
این محقق و پژوهشگر آثار قرآنی با اشاره به فرمایشات امام علی(ع) به فرزند خود امام حسن(ع) در این نامه بیان داشت: مولا علی(ع) به فرزند خود در این نامه میفرمایند «نفس خود را در برابر دیگران میزان قرار بده» یعنی انسان باید بر این اساس با دیگران رفتار کند.
پاسخ خوبی دادن به رفتار بد دیگران کار سنگینی است
این مفسر قران کریم با بیان این نکته که بر اساس آسیب شناسی اخلاقی عنوان شده از سوی امام رضا(ع) در صورتی که کسی به تو بدی کند باید پاسخ وی را با خوبی بدهی، گفت: این حرف بسیار سنگینی است و هر کسی توان عمل به آن را ندارد.
این معلم و استاد دانشگاه با اشاره به ابیات خواجه عبدالله انصاری در خصوص دادن پاسخ بدی به خوبی تصریح کرد: خواجه انصاری می گوید« بدی را بدی کردن خر کاری است، خوبی را بدی کردن سگ ساری است، بدی را خوبی کردن کار خواجه انصاری است».
وی کاظم الغیض بودن را از دیگر صفات رساندن انسان به تقوا از دیدگاه امام رضا(ع) دانست و متذکر شد: کاظم الغیض بودن بسیار دارای اهمیت است، در زبان عربی به بستن سر مشک آبی که پر میشود کضم میگویند.
کاظمین غیض در سرحد خشم مانع از سرریز شدن خود شوند
انصاری افزود: کاظمین غیض باید باید بتوانند در زمانی که غیض آنها به سرحد میرسد و مانند آتشی بر بالای غضب قرار میگیرد مانع از سرریز شدن خشم خود شوند.
این استاد حوزه و دانشگاه آخرین نکته در فرمایشات امام علی بن موسی الرضا(ع) «عاف ان الناس» دانست و گفت: قصاص به معنای پیگیری جرم تا رساندن آن به سرانجام است؛ اما در صورتی که شما جرم را دنبال نکنید عفو به میان میآید.
این محقق و پژوهشگر علوم قرآنی عفو از یکدیگر را دارای اهمیت دانست و تصریح کرد: در زندگی اجتماعی نمیتوانیم کلوخ انداز را با سنگ پاداش دهیم.
هیچ رابطهای بدون داشتن تغافل ادامه پیدا نخواهد کرد
این استاد دانشگاه با اشاره به مشکلات زندگی زناشویی، تصریح کرد: دو سوم پیمانه معاشرت میان انسانها در روابط فی ما بین بر تغافل استور است و تغافل به معنای گذشتن از یکدیگر است.
انصاری ادامه داد: اگر زن و مرد پس از ازدواج بر اساس تغافل با یکدیگر رفتار کنند، دچار مشکلات اخلاقی و عاطفی زندگی نخواهند شد؛ در غیر این صورت در نبود تغافل هر رابطهای با مشکل روبه رو خواهد شد.
وی در پایان با بیان این نکته که امام رضا(ع) دستیابی به هر کدام از نکات عنوان شده را مصداق احسان دانستند، گفت: امام هشتم (ع) در ابتدای بیان راههای رسیدن به تقوا فرمودند« عوامل زیر موجبات بالا بردن تقوا است» و در انتها میفرمایند «اگر به این عوامل دست پیدا کنید به احسان رسیده و احسان اصل تقوا است».