محمدرضا درهشیری عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر در گفتوگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با تاکید بر نقش نهادهای نظارتی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، اظهار کرد: زمانی که اقتصاد مقاومتی را تعریف و شاخص سازی کردیم، اگر نتوانیم بر طبق نقشه راه ترسیم شده حرکت نماییم، نقش نهادهای نظارتی نمایان میشود.
وی با اشاره به اینکه مسائل و چالشهای اقتصاد مقاومتی را میتوان در سه لایه بررسی کرد و راه حلهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت با موضوع اقتصاد مقاومتی را مورد یاد آوری قرار داد تصریح کرد: لایه اول مبارزه با زمینخواری است که باید نهادهای حاضر نقش خود را ایفا کنند و با فرض وجود نهادها و قوانین باید متوجه باشیم چه ابزارهایی در این زمینه در اختیار داریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر افزود: به عنوان نمونه باید دید برای کنترل تورم، بیکاری و افزایش درآمد مالیاتی چه ابزارهایی در اختیار داریم و در این ساختارها آیا سیاستهای کلی، مالی و گمرکی وجود دارد تا براساس آنها مشکلات را مرتفع کنیم.
درهشیری با بیان اینکه در لایه نخست با مشاهده اشکالات قصد نداریم تا اصلاحات نهادی و ساختاری را انجام دهیم، چرا که باید در موضوع گفتمانی عمیقتر کار کنیم، عنوان کرد: در سیاستهای بسیاری از دولتها که نگاه کوتاه مدت دارند تعاریفی مبتنی بر لایه نخست وجود دارد؛ به عنوان نمونه اینکه قیمت انرژی را بالا ببریم یا نرخ مالیات را تغییر دهیم، همیشه مطرح بوده و این موضوع در ارقام بودجه نیز هم همینطور است.
وی با اشاره به لایه دوم که «اصلاح ساختارها و نهادها» است، ادامه داد: در این لایه به عنوان نمونه در نظام مالی و پولی کشور، نظامات گمرکی و سایر ساختارهای اقتصادی را باید اصلاح کنیم.
درهشیری با تاکید بر اینکه در لایه دوم میتوانیم یک سری قوانین دست و پا گیر را حذف و قوانین کارآمد را جایگزین کنیم، گفت: لایه دوم که بحث نهادها و ساختارها است در واقع برگرفته از یک ضمیر انگارهای یا گفتمانی است که در جامعه متولد میشود که این گفتمان بسیار با اهمیت است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر با اشاره به اینکه در لایه دوم چالشها ابزار اساسی، نوآوری نهادی است عنوان کرد: باید دید که چقدر قدرت داریم تا این دغدغهها را با نوآوری در نهادسازی و نظامسازی تغییر دهیم و بتوانیم مسأله را حل کنیم.
وی با بیان اینکه امنیت اقلام راهبردی و اساسی از تأکیدات مقام معظم رهبری است و در درجه نخست اهمیت غذا و دارو قرار دارد، با ذکر مثالی در خصوص عدم توجه به بحث اقلام اساسی گفت: امروز ۹۵ درصد روغن مصرفی خانوارها وارداتی است و خیلی از کارخانجات روغن نباتی کشور بخش روغن کشی خود را تعطیل و روغن خام وارد، بستهبندی و با نام داخلی عرضه میکنند.
دره شیری با طرح این پرسش که چرا نتوانستهایم این مسأله را حل کنیم و چرا خیلی از کارخانجات روغن نباتی تمایل دارند روغن خام وارد کنند، گفت: یکی از دلایل واردات روغن خام به واسطه نرخ ارزی است که برای اقلام و کالاهای اساسی اختصاص میدهیم.
وی با بیان اینکه تا یک زمان طولانی کالاهای اساسی مانند دارو، کنجد سویا، روغن و گندم با ارز ترجیحی و نرخ ۱۲۲۶ تومان به صورت ارزان دست مصرف کننده میرسید، ادامه داد: تزریق این اجناس با نرخ ارزان باعث شده بود که تولید این اقلام شکل نگیرد و خیلی از کارخانجات مواد غذایی بسیاری از مواد اولیه خودشان مانند روغن خام، شکر خام و شیرخشک را از خارج کشور با نرخ ارزان وارد کنند.
درهشیری با بیان اینکه واردات کالاهای اساسی باعث شد تا تولید دانههای روغنی، چغندر قند و مواد اولیه در بخش کشاورزی متوقف و به صورت وارداتی به کارخانجات برود، خاطرنشان کرد: دلیل این موضوع وجود ارز ترجیحی ارزان بود و گفتمانی حاکم بود که برای حمایت از مصرف کننده در نهادسازی ارز ترجیحی داده میشد و این موضوع از جایی نشأت میگرفت که کالای اساسی باید از مصرف کننده حمایت کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر با اشاره به «انگارهها و گفتمانهای غالب بین نخبگان و جامعه» به عنوان لایه سوم، گفت: گفتمانهای بازدارنده مانند حمایت کالاهای اساسی از مصرف کننده باید به حاشیه برود و باید گفتمان قوی تری را جایگزین کنیم که به تولید توجه بیشتری داشته باشد.
وی افزود: در اینجا باید خوداتکایی و خوداکتفایی کشور درباره آن محصول تقویت شود و به آن سمت و سو برویم.
دره شیری با اشاره به اهمیت و نقش مدیریت جهادی در پیاده سازی و اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، عنوان کرد: مدیریت جهادی از مطالبات جدی مقام معظم رهبری است. علمی، پر قدرت، با برنامه و مجاهدانه کار کردن از محورهای سخنان مقام معظم رهبری بوده که با این موضوعات میتوانیم روی مسائل مختلف عمیق فکر کنیم و نگاه کوتاه مدت نداشته باشیم.
وی با تأکید بر گفتمانهای بازدارنده در پایان خاطر نشان کرد: در اقتصاد مقاومتی باید دید که استوانههای بازدارنده چیست در حوزههای کالاهای اساسی، شرکتهای دانش بنیان، تأمین اجتماعی، خصوصی سازی و مردم محوری گفتمانهای بازدارنده وجود دارد؛ رسانهها، هم باید در سطح نخبگان گفتمان سازی کنند و هم در سطح عموم این کار را انجام دهند.