بسیاری از مردم با دیابت و پیش‌دیابت (دیابت نهان) زندگی می‌کنند. در این مقاله با عوامل ابتلا به این بیماری آشنا شده و سپس با راههای پیشگیری و کاهش عوارض آن آشنا خواهید شد.
اهمیت انسولین
بدن ما برای استفاده از گلوکوز (قند) به عنوان انرژی نیاز به انسولین دارد. انسولین هورمونی است که میزان گلوکوز خون را کنترل می‌کند. این هورمون زمانی که میزان گلوکوز خون رو به افزایش است، به وسیلۀ پانکراس ترشح می‌شود.
حدود نود درصد مبتلایان به دیابت را مبتلایان به دیابت نوع 2 تشکیل می‌دهند
دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن است. این بیماری زمانی روی می‌دهد که بدن نتواند به شکل مناسب از انسولینی که تولید می‌کند استفاده کند یا اینکه نتواند انسولین کافی تولید کند. این امر باعث می‌شود که قند به جای استفاده شدن برای تولید انرژی، در خون جمع شود. میزان بالای گلوکوز در خون می‌تواند موجب آسیب به ارگانها، رگهای خونی و اعصاب شود.
پیش‌دیابت چیست؟
پیش‌دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح گلوکوز خون بالاتر از حد نرمال باشد، اما به اندازۀ کافی بالا نباشد که بتوان آن را دیابت نوع 2 دانست. در این مرحله اگر گامهایی برای مدیریت گلوکوز خون خود بردارید می‌توانید از ابتلا به دیابت نوع 2 پیشگیری کرده یا حداقل آن را به تاخیر بیاندازید.
عوامل خطر کلی
عوامل خطر کلی در ابتلا به دیابت نوع 2 عبارتند از:
- سابقۀ خانوادگی ابتلا به دیابت (مثلاً پدر و مادر یا برادر و خواهر مبتلا به دیابت)
- سن 40 سال به بالا
- سابقۀ ابتلا به پیش‌دیابت
- اضافه وزن (به خصوص در حالتی که اضافه وزن بیشتر در اطراف شکم نمود دارد)
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا یا میزان بالای سایر چربی‌ها در خون
- مصرف داروهای گروه گلوکوکورتیکوید (از قبیل کوریستول، کورتیسون، پریدنیسون)
- دیابت حاملگی (نوعی موقت از دیابت که در طول دوران بارداری اتفاق می‌افتد)
- به دنیا آوردن بچه‌ای با وزن بیش از چهار کیلو
برخی از گروههای قومی در معرض خطر بیشتری هستند
افرادی که نَسَب آفریقایی، آسیایی، اسپانیایی یا آسیای جنوبی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.
سایر مشکلات سلامتی می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند
چنانچه به یکی یا بیشتر از بیماری‌های زیر مبتلا باشید، خطر ابتلایتان به دیابت بیشتر می‌شود:
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- آکانتوزیس نیگریکانس (نوعی بیماری پوستی که در غالب نواحی تیره در پوست نمود پیدا می‌کند)
- اختلالات روانی (نظیر اسکیزوفرنی، افسردگی، اختلال دوقطبی)
- اختلالات انسدادی حین خواب
برخی از افراد عوارض را نشان نمی‌دهند
هر چند بسیاری از افراد مبتلا به دیابت 2 عوارضی نشان نمی‌دهند، برخی نشانه‌ها و عوارض هستند که باید حواستان را به آنها جمع کنید؛ از قبیل: تشنگی غیرمعمول، تکرر ادرار، تغییر در وزن، خستگی، بینایی مات، کندی در ترمیم زخم، احساس خوابرفتگی یا بی‌حسی در دست و پا، و عدم نعوظ یا ناتوانی در حفظ آن. اگر هر یک از نشانه‌ها را در خود دیدید، با پزشکتان مشورت کنید.
کودکان نیز در معرض خطرند
شیوع دیابت نوع 2 در میان کودکان رو به افزایش است. نشانه‌های این بیماری در کودکان شامل فقدان انرژی، نوشیدن زیاد و زیاد به دستشویی رفتن، و عفونتهای قارچی می‌شود. با این وجود، در بسیاری از کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 هیچ نشانه‌ای از این بیماری دیده نمی‌شود و این بیماری معمولاً زمانی در آنها تشخیص داده می‌شود که به علت مشکلات دیگری که عمدتاً با اضافه وزن مرتبطند به پزشک مراجعه می‌کنند.
بالای چهل سالها
اگر بالای چهل سال دارید، باید حداقل هر سه سال آزمایش دیابت بدهید. اگر عوامل خطر ابتلا به دیابت را دارید، باید بازۀ میان آزمایشهایتان کوتاهتر باشد.
دیابت می‌تواند عوارض جدی داشته باشد
دیابت چنانچه درمان نشود یا به شکل مناسب مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عوارضی چون حملۀ قلبی، سکته، از کار افتادن کلیه، نابینایی، قطع عضو و ناتوانی جنسی شود.
تشخیص زودهنگام مهم است
از عوامل خطر غفلت نکنید. اگر در خطر ابتلا به دیابت باشید، مهم است که حتماً برای دیابت چک‌آپ کنید. هر چه که زودتر دیابت شما تشخیص داده شود، زودتر می‌توانید برای سالم ماندن اقدام کنید؛ چه الان و چه در آینده.
آزمایش دیابت آسان است
دیابت را با استفاده از یک آزمایش خون که میزان گلوکوز خون شما را اندازه بگیرد، می‌توان تشخیص داد.
چگونه خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهیم؟
شما می‌توانید با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، می‌توانید از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرده یا خطر آن را کاهش دهید.
دور کمر خود را بدانید
به طور کلی، دور کمر سالم برای مردان باید زیر 102 سانتیمتر و برای زنان باید زیر 88 سانتیمتر باشد.
فشار خون خود را مدیریت کنید
فشار خون بالا به این معنی است که قلبتان مجبور است برای تلمبه کردن خون به رگهایتان سختتر کار کند. شماره‌های خودتان را بدانید. اگر فشار خونتان بالاتر از 14 روی 9 است، در طبقۀ پرخطر قرار می‌گیرید.
مراقب میزان کلسترل و سایر چربی‌های خونتان باشید
در فواصل منظم آزمایش خون انجام دهید و سعی کنید همواره چربی‌های خونتان را در بازۀ سالم نگاه دارید. دکترتان با توجه به عوامل خطرِ بیماری قلبی و سکته که در شما وجود دارد، بازۀ سالم را برایتان تعیین کند.
خواب
به اندازۀ کافی بخوابید. پژوهش‌ها نشان داده است که ممکن است میان کمبود خواب و مقاومت در برابر انسولین (یعنی عدم واکنش مناسب بدن به انسولین) ارتباط وجود داشته باشد.
به وزن مناسب برسید و آن را حفظ کنید
احتمال ابتلای بزرگسالان چاق به دیابت نوع 2، دو تا چهار برابر بیشتر از دیگران است. با پزشکتان در مورد اینکه وزن مناسب برای شما چقدر است، مشورت کنید.
تکان بخورید
هفته‌ای حداقل 150 دقیقه فعالیت ایروبیک داشته باشید. ترکیبی از ایروبیک و ورزشهای مقاومتی منجر به افزایش سرسختی، قدرت و انعطاف بدن شما می‌شود.
خوراک سالم و رژیم متوازن
خوردن غذاها و میان‌وعده‌های مغذی یکی از مهمترین لطفهایی است که می‌توانید در حق بدنتان انجام دهید. به مقدار زیاد میوه، سبزیجات و فیبر مصرف کنید و همزمان مصرف چربی، نمک، مواد قندی و الکل خود را محدود کنید.
بی‌ام‌آی خود را بدانید
شاخص تودۀ بدنی یا بی‌ام‌آی، سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در اکثر بزرگسالان بین 18 تا 64 سال، بی‌ام‌آیِ 25 یا بالاتر به معنی اضافه وزن است. بی‌ام‌آیِ خود را می‌توانید از طریق تقسیم وزن خود به کیلوگرم به توان دوی قدتان به متر به دست آورید.
ارسال نظرات