فکر نمی کنیم که مسؤولان سعودی تا این حد احمق باشند که این تعداد از اعدامها را به این گستردگی در یک روز آن هم در ابتدای سال جدید انجام دهند ... و این اعدامها بدون فکر کردن به همه پیامدهای آن و پیش بینی واکنشهای خشمگینانه در منطقه و دنیا و اتخاذ تدابیر احتیاطی لازم صورت نگرفته است.
بدون شک اهداف مشخصی در پس پرده این اقدام غافلگیر کننده عربستان سعودی وجود دارد، و باید توجه داشت که سیاستهای این کشور طی ماههای اخیر متزلزل و شتابزده بوده است.
کسی که تصمیم به اجرای اعدام گرفت، به دنبال ارسال پیامی تحریک آمیز به دشمنان در داخل و خارج عربستان بود، تا بحران طایفهای در منطقه را شدت ببخشد و به اقدامات تحریک آمیز بین شیعیان و اهل تسنن دامن بزند.
تصادفی نیست که این اعدام گروهی پس از اقدام شاهزاده محمد بن سلمان – جانشین ولیعهد و نخستین تصمیم گیرنده در خاندان حاکم- در اعلام تأسیس ائتلاف نظامی، امنیتی و سیاسی متشکل از 34 کشور، و چند روز بعد از تشکیل شورای همکاری راهبردی ترکیه و عربستان صورت گرفت .. زیرا اجرای این حکمهای اعدام که بعضی از آنها 10 سال و بعضی هم 2 سال قبل صادر شد می توانست چند ماه و یا چند سال دیگر به تأخیر بیفتد.
اوضاع داخلی عربستان – هم در بین اعضای خاندان حاکم و هم در سطح جامعه - به ویژه در سایۀ دخالت این کشور در یمن، و از بین رفتن درآمدها در جنگ و تلاش برای خرید حمایت دولتهای دیگر و کسری بودجه ناآرام است.
من شخصا به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم تماسهایی را با بعضی اعضای خاندان حاکم در عربستان داشتهام. آنان از مخالفت خود با دست داشتن عربستان در جنگ یمن، و هزینه های بی سابقه مالی و نظامی در جنگ سوریه و دشمنی با قدرتهای بزرگ مثل روسیه و وجود نوعی نارضایتی در روابط با آمریکا، نگران هستند. بعضی عربستانیها نیز که از نخبگان این کشور به شمار میآیند، در جلسات خصوصی همین نگرانی ها را مطرح کردهاند.
اغراق نیست اگر بگوییم که هدف تصمیم گیرندگان سعودی از این اعدامها، ارسال پیام تهدید و هشدار به اکثریت اهل تسنن و اقلیت شیعیان در داخل عربستان است؛ به این معنا که مشت آهنین سعودی هیچ کسی را که به صورت مسالمت آمیز و یا نظامی با آل سعود مخالفت کند، به حال خود نخواهد گذاشت؛ و تکرار رویدادهای تونس، قاهره و یا صنعا امکان پذیر نیست.
تظاهرات در مناطق مختلف در اعتراض به اعدام شیخ نمر، و تهدید به انتقام از سوی دولتها، احزاب، سازمانها و جریانها متحول شده و از کنترل خارج خواهند شد؛ به ویژه که این اعدامها پس از فاجعه منا در موسم حج صورت گرفت .. هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که در روزهای نزدیک آینده چه اتفاق غافلگیر کنندهای روی خواهد داد.