فقط «عقب‌مانده‌ها» فکر می‌کنند جوایز جشنواره‌های جهانی «هنری» است/ فیلم‌های فرهادی نسبتی با انقلاب و اسلام ندارد

جواد شمقدری، رئیس سابق سازمان سینمایی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نخل طلایی که اصغر فرهادی از جشنواره کن برنده شد، گفت: کاملاً مشخص است که جشنواره‌های جهانی با چه اهدافی جایزه می‌دهند. اگر کسی فکر کند این جایزه‌ها صرفاً بر اساس شاخص‌های هنری داده می‌شود عقب‌مانده است. همه جشنواره‌ها برای خودشان خط و مشی دارند و در انتخاب‌هایشان آن را اجرا می‌کنند. در همین جشنواره کن از بین 100 تا فیلم ایرانی فقط یکی، دو مورد را انتخاب می کند، ولی از دید ما سالی هفت، هشت تا فیلم خوب داریم. کن در طول همه این سال‌ها حتی یک فیلم که رنگ و بوی دفاع مقدس و انقلاب داشته باشد، انتخاب نکرده.

او ادامه داد: من یک سال با رئیس جشنواره کن دیدار داشتم. گفتم شما خیلی از ارزش‌های هنری را قربانی می‌کنید. ما فیلم‌های ارزشمندی داریم که به دفاع مقدس می‌پردازد. شما هم زخم خورده جنگ جهانی دوم هستید و می‌فهمید جریان مقاومت یعنی چی. فیلم‌های دفاع مقدسی ما با سوابق تاریخی شما هم‌خوانی دارد. شما این را اصلاً نمی‌بینید. نماینده‌های شما حاضر نیستند حتی یک لحظه آنها را ببینند. درحالیکه این فیلم‌ها هم قابلیت‌های هنری بالایی دارد، هم مخاطبان زیادی. در حالیکه فیلم‌های انتخابی شما مخاطب محدود و سینما تکی دارند و کمتر مورد اقبال مردم هستند.

شمقدری افزود: جشنواره مهمی مثل «کن» یا «برلین» و «ونیز» همه اهداف و رویکردهای سیاسی دارند و آن را به دقت اجرا می‌کنند. ممکن است ما در جشنوراه فجر خودمان به خاطر نگاه آزادمنشانه‌ای که داریم گاهی کوتاه می‌آییم اما آنها اصلا کوتاه نمی‌آیند و دقیق عمل می‌کنند. برای همین بسیاری از فیلم‌ها را از داوری خارج می‌کنند. هیچکس نمی‌بیند اینها با چه مکانیسمی فیلم انتحاب می‌کنند.

رئیس سابق سازمان سینمایی تصریح کرد: البته فیلم‌هایی که در این جشنواره‌ها انتخاب می‌شوند، باید حداقل‌هایی از مسائل هنری را داشته باشند. ما هم کتمان نمی‌کنیم نوع فیلم‌سازی فرهادی واجد ارزش‌های هنری هم هست، اما این معنیش این نیست که فقط به این دلیل انتخاب شده است.

شمقدری در خصوص تحلیل «ورایتی» که توجه «کن» به فیلم جدید فرهادی را از نشانه‌های پسابرجام در سینمای ایران خوانده، گفت: خود این بیان این حرف یعنی رویکرد سیاسی بر جشنواره «کن» حاکم است. این بهترین شاهد مثال است. با این تحلیل یعنی جایزه‌ای که به فرهادی داده‌اند، ربطی به سینما ندارد. در واقع غرب فکر می‌کند پس از برجام ایران به آمریکا نزدیک شده، پس این جایزه را به فرهادی بدهیم.

او ادامه داد: فیلم‌های فرهادی نسبتی با انقلاب و اسلام ندارد. باز خدا را شکر تعرضی هم به این حوزه‌ها نمی‌کند. باید این فاصله‌گذاری را بین ایشان و بعضی از فیلم‌سازان دیگر قائل شویم.

شمقدری در پایان گفت: زمانی فیلم «تخته سیاه» یا «دایره» جایزه می گرفت که پر از تعرض به فضای فرهنگی و اسلامی ما بودند. اینها واقعا ارزش هنری نداشت و صرفاً به خاطر جسارتی که به ارزش‌های اسلامی و بومی می‌کردند، بهشان توجه می‌شد.از این جهت فیلم‌های فرهادی از سلامت نسبی برخوردارند، هرچند از آرمان‌های اسلامی و انقلابی ما در آنها خبری نیست.