یادداشت/
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ مصطفی احمدی- اقتصاد مقاومتی یعنی مدل بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی که اقتصادش با مسائلی هم چون تحریم و بحران‌های مالی نلرزد و تأثیر نپذیرد. بند 9 سیاست‌های کلی «اقتصاد مقاومتی» می‌گوید که :
اصلاح و تقویت همه‌جانبه‌‌ی نظام مالی کشور باهدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی.
به‌خوبی میدانید که مهم‌ترین تحریم‌ها، نفت و مالی(بانکی) بودند که عاقبت‌الامر در معامله‌ای هسته‌ای و بردٌ برد آمریکا- تقرییا دست‌نخورده ماند.درنتیجه تحریم بانک مرکزی ایران توسط آمریکا و اتحادیه اروپا توانایی انجام تراکنش‌های دلاری و یورویی وجود نداشت.
در دهه‌های گذشته کشورهایی که بانک مرکزی‌شان تحت تحریم قرار گرفت؛ مانند کره شمالی،کوبا،یوگسلاوی و ..تلاش کردند که نظام بانکی و مالی خودشان را طوری بازطراحی کنندکه بتوانند امور اقتصادی داخل و خارج کشورشان انجام دهند.در طرف دیگر کشورهایی هم بودند که از این فرصت تحریم استفاده کردند و تلاش کردند رتبه‌ی اقتصادشان بالابرند،مثل چین این کشور در هیچ‌یک از تحریم‌های سال‌های گذشته علیه کشورهایی هم جون کره شمالی و ایران-این اواخر هم روسیه ،بانی و معمار این تحریم‌ها نبوده بلکه یک شریک تمایلی پشت ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا بوده است که سود قابل‌توجهی هم از این موقعیت برده و در آینده هم برای بهره بردن از این مزایا ایستادگی خواهد کرد.
چین، به‌عنوان اقتصاد دوم دنیا، جدای از پیمان دوجانبه پولی برای دلار زدایی از تجارت جهانی خود با کشورهای منطقه‌ای چون روسیه؛ آرام‌آرام استفاده از پول ملي خود را در مبادلات بين‌المللي آغاز كرده است. به عقیده‌ی کارشناسان وقوع بحران مالي در آمريكا از سال2008، فرصت خوبي را در اختيار سياستمداران چيني قرارداد تا در اين مسير به‌پیش بروند. بیشترین حوزه فعالیت یوان در آمریکای لاتین است به‌طوری‌که به گزارش رسانه‌ها پكن اكنون بسياري از طرح‌هاي زيربنايي را در اين كشورها تأمين مالي مي‌كند و براي اطمينان حاصل كردن از تداوم جريان واردات مواد خام از اين منطقه، وام‌هاي كلاني را با يوان به آنان مي‌پردازد.
در پی مسائل اوکراین و محدودیت دسترسی بانک‌ها و شرکت‌های انرژی روسی به بازار سرمایه‌ای غرب، چینی ها دو قرارداد گازی مهم با روس ها منعقد کردند.آن‌هم به قيمتي كه چيني‌ها 10سال سر آن ايستادگي كرده بودند و این یعنی امتياز بزرگي براي یوان و پكن. البته روس ها سر همین قضیه پیمان دوجانبه مالی و تحریم مالی مجبور به این قرارداد ضعیف شدند.
طبق آمارها کشور چین تاکنون با 35 کشور،اعم از اروپایی،آفریقایی،امریکای لاتین من‌جمله صربستان ، مراکش ،آرژانتین پیمان پولی دوجانبه امضاء کرده است.
حالا چینی‌ها به همین پیمان دوجانبه مالی هم بسنده نکرده‌اند.چندی پیش یکی از اتاق‌های فکر آمریکا ؛مرکز امنیت نوین آمریکایی((cnas در مطلبی با عنوان اینکه چگونه چین از مزایای تحریم‌ها بهره می‌برد، از تلاش راهبردی چین رخ داد:
جایگزینی سیستم پرداخت مالی چینی (CIPS) به‌جای سوئیفت که می‌تواند خارج از حوزه صلاحیت و حوزه قضائی تحریم‌های غربی عمل کند.
این اندیشکده نوشته است: تحریم‌های مالی ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا باعث شده‌اند که تلاش چین در ترویج یوان به‌عنوان ارزی جاری و جایگزین دلار و یورو در نظام مالی بین‌المللی فزونی بگیرد.به نظر می‌رسد کسب‌وکار چندملیتی از قرار گرفتن در معرض تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا خودداری کند، و می‌تواند در پناه یوان و سیستم‌عامل مالی چینی قرار بگیرد.
سیستم‌عامل در حال ظهور، سیستم پرداخت بین‌المللی چین (CIPS)، که می‌تواند در خارج از حوزه قضایی تحریم‌های غرب عمل کند؛ یک جایگزین نوپا در جامعه، برای سامانه پیامکی پرداخت مالی جهانی ،شناخته‌شده به‌عنوان سویفت، مستقر در بروکسل، از سیستم پیام پرداخت‌های جهانی که همچنین پیاده‌سازی تحریم‌های اتحادیه اروپا در سراسر شبکه جهانی گسترده آن است. استفاده از CIPS اجازه می‌دهد تا پرداخت مرتبط به چین ، به خارج از حوزه قضایی ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا صورت پذیرد.
این اندیشکده با اشاره به باقی ماندن تحریم‌های خاص در توافق هسته‌ای هم چون ؛محرومیت استفاده از دلار در معاملات ایران می‌نویسد: ازآنجاکه تنها کسب‌وکار قابل‌توجه پاک‌سازی دلار خارج از صلاحیت ایالات‌متحده، در هنگ‌کنگ رخ می‌دهد؛ این کار (محرومیت استفاده از دلار) مزایای مالی دیگری در طی رقابت با رقبای بین‌المللی خود، به چین می‌دهد.
این به این معنی است که بانک‌های هنگ‌کنگی می‌توانند پاک کنند معاملات برای ایرانیانی که در دنیا ،مهم‌ترین آرزویشان تبدیل ارز ، بدون تبدیل‌شدن به موضوع صلاحیت ایالات‌متحده است. هیچ بانکی دیگر در جهان نمی‌تواند بدون نقض تحریم ایالات‌متحده کاری کند.
این گزارش اضافه می‌کند: اثرات این تحریم‌های مالی ، چین را به یک موقعیت ممتاز در نظام مالی جهانی جهش داده است.
(cnas )به آمریکا و اتحادیه اروپا توصیه جالبی دارد: سیاست‌گذاران آمریکایی و اروپایی باید ازعواقب ناخواسته تحریم‌های غرب آگاه و هوشیار باشند این امر می‌تواند برای سیاست‌گذاران آمریکایی و اروپایی و مؤسسات مالی غربی مانند صندوق بین‌المللی پول عاقلانه باشد که باعث بشوند چین بیش از یک شریک در معماری امنیت جهانی باشد.زیرا این امرتأکید می‌کند ،که پکن از مزایای کار بدون استفاده از نظم مالی بین‌المللی استفاده می‌برد . و جدیت سیستمهایی که ممکن است تحریم‌ها را بر روی بازیگران سرکش دور بزنند، را تعدیل می کند.
تلاش چین و توصیه این اندیشکده مؤید چند نکته است:
*جماعت تدبیر و عقلانیت که در این سه سال به قول رئیس این جماعت " دستاوردهای باورنکردنی " دارد،به‌جای التماس و توسل در ماجرای رفع تحریم بانکی که دردی دوا نکرد، هر چه زودتر به اجرای مدل بومی اقتصاد همت ورزند.
*توصیه این مرکز تأییدی است بر صحبت‌های رهبری انقلاب که فرمودند: وقتی شما اقتصاد خودتان را در درون مقاوم کردید، دیگران به‌جای اینکه شمارا تحریم کنند، می‌آیند منّت شمارا می‌کشند؛ وقتی دیدند شما از فشار اقتصادی، از تحریم اقتصادی خم به ابرو نمی‌آورید، عقب‌نشینی نمیکنید، مجبور به قبول شکست نمیشوید، آن‌وقت دیگر غلط میکنند تحریم کنند؛ میفهمند که کار بی‌فایده‌ای است. این اساس کار است. اینکه بنده میگویم «اقتصاد مقاومتی» و تکرار میکنم، به‌خاطر این است. (1394/11/19)
بنابراین ملت ایران هم می تواند غرب را تحریم کند.تحریم ها فقط به ضرر ایران نبوده است.
* جمهوری اسلامی و دولت یازدهم تاکنون اقدام مشخص و منسجمی در ابن زمینه نداشته است.
رهبری در دیدار با رئیس‌جمهوری کره جنوبی فرمودند:«تفاهم‌ها و قراردادها بین دو کشور باید به‌گونه‌ای منعقد شوند که عوارض خارجی و تحریم‌ها بر روی آنها اثر منفی نگذارد.«
جدای از بحث نظام مالی و ) cips ) ، چینی در اکثر زمینه‌ها به سمت تدوین مدل بومی پیش رفته است؛ مثلاً در شبکه ملی اطلاعات و فضای مجازی.
موتور جستجوی ملی(Baidu ) که گفته می‌شود جز ده سایت پربازدید دنیا هست، به‌علاوه میل سرورهای ملی، تولید بیشترین تعداد بازی‌های ملی رایانه‌ای و از همه مهم‌تر سیستم‌عاملی ملی را طراحی کرده است. مردمی کردن اقتصاد حتی در روستاهای چین که بماند.
در پایان باید گفت که چرا چینی‌ها که تحت تحریم نیستند، از مدل اقتصاد مقاومتی بهره فراوان می‌برند ولی کشور ما که تحت تحریم‌های بی‌سابقه و ظالمانه‌ای بوده است نباید از این مدل استفاده کند؟
پی نوشت:
http://ayaronline.ir/1393/04/66260.html
http://www.cnas.org/opinion/how-china-benefits-from-global-sanctions#.V3D3RvOqqkp
http://farsi.khamenei.ir
ارسال نظرات