اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف در نامهای خطاب به جهانگیری، رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در خصوص قرادادهای نفتی IPC اعلام کرد: با وجود شرکتهای توانمند داخلی مانند شرکت پرشیا که در میدان نفتی یاران شمالی حماسه آفریدند؛ اصول اقتصاد مقاومتی حکم میکند در زمینه هایی که توانمندی داخلی برای انجام آن وجود دارد، کار به شرکتهای خارجی سپرده نشود.
متن نامه به شرح زیر است:
بسمالله الرحمن الرحیم
جناب آقای جهانگیری، رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی
با سلام
نامه ایست دلسوزانه از طرف جمعی از دانشجویان دانشگاه شریف.
همانطور که مستحضر هستید اگر نگوییم مهمترین، یکی از مهمترین حوزههایی که باید اقتصاد مقاومتی را در آن اجرا نمود حوزه انرژی و خصوصاً نفت است. این حوزه به جهات مختلف از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی نیز صریحاً مورداشاره قرارگرفته است. امروزه مهمترین مسئلهای که در این حوزه با آن مواجهیم و تا سالهای طولانی صنعت نفت و گاز کشور را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد قراردادهای نفتی جدید (IPC) است. با توجه به اینکه به نظر میرسد بسیاری از تذکرات و نقدهای کارشناسان و دلسوزان همچنان موردتوجه مسئولین امر در وزارت نفت قرار نگرفته است؛ بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف بهعنوان بهترین دانشگاه صنعتی کشور بر خود وظیفه میبیند نکاتی را پیرامون موارد مکرر نقض اقتصاد مقاومتی و منافع ملی در این قراردادها متذکر شود:
حضرتعالی در ابلاغیه خود در خصوص طرحهای مصوب کارگروههای برنامه ملی اقتصاد مقاومتی برای وزارت نفت، خواهان «اصلاح ساختار قراردادهای نفتی جدید (IPC) برای انتقال فناوری باهدف اجرای راهبرد معاوضه بازار کشور در حوزههای نفتی و گازی بادانش عملیاتی و بنیادین از طریق شرکتهای اکتشاف و تولید (P&E) برای بخش بالادست» شده بودید؛ اما متأسفانه در قرارداد، سازوکار واضحی برای این امر مشاهده نمیشود؛ الا جملاتی شکستخورده در تجربیات پیشین. علاوه بر این هیچگونه تضمینی بابت تسکین زخمهای حاصل از بیوفاییهای مکرر شرکتهای خارجی نمیبینیم.
چه اینکه همین شرکتهای دارای صلاحیت خارجی در این قرارداد، فناوریهای مورداستفادهشان را از شرکتهای کوچک دریافت میکنند و انعقاد قرارداد با این شرکتهای کوچک -که معمولاً وابستگیهای سیاسی کمتری هم دارند- از طریق شرکتهای پیمانکار ایرانی راه منطقیتری برای ورود فناوری به کشور است.
باوجود شرکتهای توانمند داخلی مانند شرکت پرشیا که در میدان نفتی یاران شمالی حماسه آفریدند؛ اصول اقتصاد مقاومتی حکم میکند در زمینه هایی که توانمندی داخلی برای انجام آن وجود دارد، کار به شرکتهای خارجی سپرده نشود؛ اما متأسفانه در این قرارداد تفاوتی میان میدانهایی که توانمندی لازم جهت توسعهی آن موجود است و میادین مشترک -با ریسک بالا- نیست. این امر باعث زیر سؤال رفتن کل قرارداد وزین حاضر شده است و تلاشهای تلاش گران وزارت نفت را برای طراحی این قرارداد ضایع مینماید.
دربند 15 اقتصاد مقاومتی تأکید ویژهای بر برداشت صیانتی از منابع شده؛ اما متأسفانه سازوکاری برای این امر و یا اقلاً جریمهای برای پیمانکار در صورت آسیب رساندن به مخزن و از دست رفتن تولید اولیه پیشبینینشده. با توجه به اینکه بدعهدی برخی از این شرکتها درگذشته، در کنار همکاریهای مشکوکشان با رقبای منطقهای جمهوری اسلامی، آنها را غیرقابلاعتماد ساخته است.
با توجه به وجود حقیقتی به نام دشمن، عقل و منطق حکم میکند برنامهای برای رصد و حرکت متقابل در صورت اقدام خیانت کارانه داشته باشیم؛ اما مع الاسف هیچگونه بند و تبصرهی نظارتی برای رصد بدعهدیهای احتمالی و یا مجازاتی برای خطاکار در نظر گرفته نشده است. گرچه امید میرود شرکتهای همکار با حسن نیت پیشآیند اما آنها که حساب پاک است از محاسبه چه باک. از طرف دیگر وجود بندهای تنبیهی خود نشانگر هوشمندی طرف ایرانی است. در جهانی که روابط بینالمللی بر اساس بیاعتمادی و حداکثر سازی منافع شخصی شکلگرفته، متأسفانه رفتارهای دوستانهی شما جز به کوتهنظری و سادهانگاری برداشت نخواهد شد و نتیجهای جز جریتر شدن و تلاش برای امتیاز گیری بیشتر شرکتهای مقابل نخواهد داشت.
طبق ماده 5 قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت، ایشان موظف به «اتخاذ سیاستهای حمایتی در مورد شرکتها و مؤسسات داخلی حوزه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی بهمنظور توانمندسازي و افزایش توان رقابتی آنها جهت ساخت تجهیزات و صدور خدمات فنی و مهندسی در عرصههای بینالمللی و در راستاي ارتقاي شاخصهای بهرهوری در اقتصاد ملی» هست. چرا در این قراردادها هیچ شاخص آشکاری برای شرکتهای داخلی جهت مشاهده پیشرفت آنها در اکتساب فناوری از شرکت خارجی دیده نشده است؟
جالب آنکه تمام شرکتهای داخلی ذیصلاح برای دریافت فناوری از شرکتهای خارجی، در انحصار عدهای معدود از خواص است و این انحصار شبه رانتی، ابهامات را بیشتر کرده است! در کنار تمامی این موارد شرکت ملی نفت بهعنوان بزرگترین امید کشور برای تابآوری در این میدان سخت رقابت اقتصادی، به کنج عزلتی برای کارهای ستادی فراخوانده شده است. آیا شرکتی گوشهنشین و دور از عملیات میتواند در عرصه فناوریهای روز پیشتاز باشد؟ آیا این کار برگرداندن شرکت ملی نفت به وضعیت قبل از قیام مصدق و کاشانی نیست؟
آیا سازوکار دریافت مالیاتی که در این قرارداد در نظر گرفتهشده –یعنی برگرداندن تمامی مالیات پرداختی شرکتهای خارجی به خودشان- باعث جمع شدن ثروتی بیحسابوکتاب برای شرکتهای خارجی نمیشود؟ به نظر میرسد اتخاذ سازوکار مالیات بر پایه درصدی از سود در معاملهای که بر اساس بشکه نفت بسته میشود تمایل شرکتها به استخراج را بیشتر میکند.
جناب جهانگیری! لطفاً امید جوانان وطن را برای نقشآفرینی در آیندهی کشورِ خود ناامید نکرده و از 200 هزار شغلی که این صنعتِ پرسود میتواند بسازد برای کم کردن خیل جوانان بیکار ایرانی استفاده نمایید. ما از نزدیک شاهدیم که هرکدام از این میدانها که بر اساس ذرهای نفع زودگذر به شرکتهای خارجی واگذار میشود، ضربهای بس عمیق و کاری را بر قلب جوانان نخبه کشور وارد و عدهای را ناباورانه و بادلهای لرزان به امید فضایی برای چالش و ترقی به دیار غربت تبعید مینماید. آیا حداقل 32 سال و حداکثر بیش از نیمقرن طول مدتزمان این قراردادها عمر بربادرفته عدهای جوان خوشذوق این مرزوبوم و حتی فرزندانشان که میتوانستند بلوغ آرزوها و توانمندیهای خود را در آینه خلیجفارس ببینند نیست؟
در پایان بهعنوان عضوی از جامعه ایران از حضرتعالی سؤال داریم که چرا نظرات منتقدین دلسوزی را که برای این طرح زمان مدیدی صرف کردند، موردتوجه قرار ندادید و آنها را وانهادید؛ تا مجبور شدند نامهای سرگشاده به حضرتعالی نوشته و از شما دربارهی 13 موردی که به آن ایراد داشتند و شما بیتوجهی کردید، گله کنند؟
امیدواریم این تذکرات نیز مانند تذکرات سایر دلسوزان با بیمهری شما مواجه نشده و در ادامهی مسیر موردتوجه قرار گیرد تا منافع ملی کشور عزیزمان ایران پایمال نشود.
والسلام علیکم و رحمۀ الله و برکاته
بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف