به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، سید صولت مرتضوی در نشست خبری که در خصوص بررسی راهکارهای عملی و اجرایی حل معضل بافت حاشیههای و سکونتگاههای غیررسمی شهر مشهد در دفتر خبرگزاری تسنیم تهران برگزار شد، بیان کرد: حاشیه نشینی یک معضل جهانی و ملی است و همه کلانشهرهای جهان با آن مواجه هستند و مشهد نیز از این قائده مستثنی نیست که البته با توجه به رشد جمعیتی زیادی که در مشهد وجود دارد این موضوع در این شهر توسعه پیدا کرده است.
یک سوم جمعیت مشهد حاشیه نشین هستند
شهردار مشهد اظهار داشت: بالغ بر یک میلیون نفر از جمعیت سه میلیون نفری مشهد حاشیه نشین هستند، بیان کرد: مهاجرت یکی از اصلیترین دلایل ایجاد حاشیهنشینی در مشهد است به گونهای که جمعیت کشور بعد از پیروزی انقلاب ۲.۵ برابر شده اما جمعیت مشهد ۷ برابر شده است که این موضوع به واسطه مهاجرت از روستاها به شهر است که عدم اجرای قوانین برنامه، عدم اجرای اسناد آمایشی و پدیده خشکسالی در شرق کشور از عوامل افزایش حاشیه نشینی شهر مشهد است. همچنین در ساماندهی بافتهای فرسوده هزینه اجرای بافتها و هزینه زندگی در آن آنچنان افزایش پیدا کرده که ساکنان بافتهای فرسوده نیز به سمت سکونت در حاشیه شهر مشهد رفتهاند.
شهردار مشهد تصریح کرد: الحاق برخی از روستاها به مشهد مقدس از دیگر عوامل توسعه حاشیهنشینی در مشهد است تا جایی که برخی از روستاها که افزایش جمعیت داشتند باید به شهر تبدیل میشدند اما با غفلت انجام شده به شهر مشهد اضافه شدهاند.
مساحت حاشیه شهر و بافتهای فرسوده مشهد ۸ هزار هکتار است
مرتضوی بیان کرد: در حال حاضر مساحت حاشیه شهر و بافتهای فرسوده مشهد ۸ هزار هکتار است که با توجه به این وسعت شورای اسلامی شهر و شهرداری مشهد در دوره جدید بر آن شدند تا به پدیده حاشیه نشینی تا اندازهای پایان بدهند.
وی به اقدامات انجام شده برای رسیدگی به حاشیه شهر مشهد و مناطق کمبرخوردار اشاره کرد و گفت: تغییر شیب خدمت نیاز به گفتمانسازی ملی، منطقهای و محلی یکی از اقدامات مهم انجام شده در حوزه ساماندهی حاشیه شهر مشهد است که این گفتمان با مطالبهگری و مدد رسانهها در شهر مشهد حاکم شده است.
مرتضوی اضافه کرد: حضور موثر در ستاد ساماندهی فرهنگی شهر و تشکیل کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر در شورای شهر دو عامل عمده است که سبب شد اقدامات مناسبی در ساماندهی حاشیه شهر مشهد انجام شود.
وی به برخی از اقدامات انجام شده در حاشیه شهر مشهد اشاره کرد و در این خصوص ادامه داد: افزایش ۳ هزار مترمربعی سرانه فضای سبز، نصب ۲۰۰ ایستگاه ورزشی، ایجاد دسترسی با راهاندازی ۱۶ خط اتوبوس، تعریف ۷۰ درصد اعتبارات توسعه فضای سبز در سال جاری به مناطق کم برخوردار و حاشیه شهر، تجهیز ۲۵۱ مسجد حاشیه شهر به امکانات ورزشی، اعزام مبلغ به حاشیه شهردر ۸ پهنه، احداث خط دو قطارشهری که بخش اعظمی از آن در حاشیه شهر واقع شده است، احداث پلهای هوایی مکانیزه، احداث ۱۴۴ مسجد در شهر مشهد با اولویت حاشیه شهر و مناطق کمبرخوردار با کمک سپاه و... بخشی از اقدامات انجام شده در حاشیه شهر مشهد است.
شهردار مشهد گفت: همچنین مساخت ۳۰۰۰ واحد مسکونی، کمک به جمعآوری معتادان، اجرای طرح کرامت مهر و اهدای ۴۰۰۰ کیف سلامت به دانشآموزان حاشیه شهر، اجرای طرح ارائه خدمات رایگان سلامت در ۱۱۰ پایگاه محلی مناطق محروم، مشارکت با سپاه امام رضا(ع) در خصوص احداث مجموعه های ورزشی سرپوشیده با اهدای اراضی به ارزش ۷۰۰ میلیارد تومان از سوی شهرداری، ایجاد ۷ فرهنگسرا و مرکز فرهنگی در حاشیه شهر، آمادهسازی ۷۰ زمین ورزشی روباز در محلات حاشیه شهر، احداث ۳ سوله بحران و ۵ سالن ورزشی ، برگزاری طرحهای ورزشی در ۲۰۰ مدرسه حاشیه شهر، احداث و بهرهبرداری از ۸ بازار میوه و ترهبار، ساماندهی صنوف مزاحم و آلاینده شهری و... بخشی اعظمی دیگر از اقدامات مدیریت شهری مشهد برای حاشیه شهر است.
مرتضوی به ساماندهی کشفرود اشاره کرد و در این خصوص گفت: متاسفانه رودخانه کشف رود به واسطه اینکه محل تخلیه فاضلاب بود به معضلی در حاشیه شهر تبدیل شده بود که بعد از ۱۸ سال با پیگیری شهرداری و کم سایر دستگاهها امروز در ۱۴ کیلومتر از آن و مساحت ۹۰ هکتار، ۵۰ هزار اصله درخت در حاشیه این رودخانه کاشته شده است.
حاشیه شهر مشهد اکنون از حیث زیبایی و نظافت تفاوتی با دیگر نقاط شهر ندارد
به گفته شهردار مشهد با اقدامات انجام شده در حال حاضر حاشیه شهر مشهد از حیث زیبایی و نظافت تفاوتی با دیگر نقاط شهر مشهد ندارد و در حال حاضر معضل حاشیهنشینی در مشهد را از بحث وخامت خارج کردیم و بخش قابل توجهی از حاشیه ما تبدبل یه متن شده است.
الحاق روستاها یکی از عوامل ایجاد حاشیه شهر در مشهد است
مرتضوی در ادامه در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در خصوص الحاق روستاها به مشهد و تشدید معضل حاشیهنشینی در این شهر گفت: به استناد قانون تقسیمات کشوری هر روستایی که جمعیت آن به رقم مشخصی برسد باید به شهر تبدیل شود اما در خصوص شهر مشهد غفلتهایی فراوانی در خصوص حاشیه شهر صورت گرفته که هنوز هم ادامه دارد.
شهردار مشهد بیان کرد: متاسفانه روستاهایی با جمعیت ۴۰ هزار نفر در حاشیه شهر شکل گرفته که رها شده لذا باید این روستاها به شهر تبدل شود تا به بلوغ برسد اما این اتفاق رخ نداده و معضل آن گریبانگیر مشهد است.
وی بیان کرد: درخواست من ار دولت این است که به حاشیه شهر مشهد و مدیریت روستاهایی که اطراف شهر وجود دارد و به مشهد ملحق شده است توجه ویژهای داشته باشد.
توجه دولت به روستاها سبب کاهش حاشیهشینی در شهرها میشود
مرتضوی همچنین در خصوص نقش دولت در جلوگیری از مهاجرت به شهرها و حل معضل حاشیهنشینی گفت: خدمت گرفتن حق مردم است و خدمت رسانی وظیفه دولتمردان است اما ذکر این نکته مهم است که از دلایل ایجاد معضل حاشیهشینی عدم توجه به روستاها است به گونهای که اشتغال در روستاها با مشکل مواجه شده که این سبب شد جمعیت روستاها به سوی شهرها روانه شود.
شهردار مشهد ادامه داد: پیشهاد مشخص من به دولتها در ادوار مختلف این است که باید برای معکوس کردن موضوع مهاجرت از روستاها به شهرها توجه ویژهای به روستاها شود و این مهم نه یارانه دادن به روستاییها بلکه یارانه دادن به تولیدات و محصولات روستایی است که سبب اشتغالزایی شود.
وی گفت: یکی از عواملی که سبب میشود مردم از روستاها رغبت بیشتری برای حضور در شهرها داشته باشند پاسخگویی به نیازهای مختلف آنان از جمله آموزش، درمان، رفاه و ... است لذا در صورت توجه به این نیازها در روستاها دیگر شاهد این معضل در شهرها به خصوص شهر مشهد نخواهیم بود.
مرتضوی به وضوع تاثیر معماری حاشیه شهر در سیما و منظر شهری اشاره کرد و گفت: در حاشیه شهر از نظر معماری ساخت و سازهای مناسبی صورت نگرفته چرا که روستاها به شهر الحاق پیدا کرده است که این موضوع به سیما و منظر شهری صدمه وارد میکند اما خوشبختانه از نظر اجتماعی خوشسیماترین مردم، مردم حاشیه نشین هستند.
شهردار مشهد خاطرنشان کرد: عمدهترین جمعیت حاشیهنشین در کشور به ترتیب در مشهد، تبریز، تهران، البرز و شیراز است.
وی تصریح کرد: مدیریت شهری مشهد برای جلوگیری از توسعه معضل حاشیهنشینی اقدامات و نظارتهای کافی دارد به گونهای که از ساخت و سازهای غیرمجاز به شدت جلوگیری میکند اما ذکر این نکته نیز بسیار مهم است که بخش قابل توجهی از جلوگیری از حاشیه نشینی از وظایف دولت است.
حاشیهشینی فرصت یا تهدید!
وی در پاسخ به سوالی در خصوص برنامهریزی شهرداری در دورههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای کاهش بیشتر معضل حاشیهنشینی در مشهد گفت: در برنامهریزی کوتاه مدت خدمترسانی عادلانه، میان مدت ساماندهی نیازهای عمومی و توسعه فضای سبز و بلندمدت جلوگیری از تصرفات و ایجاد کمربند سبز مشهد برای ساماندهی بیشتر حاشیه شهر مشهد مدنظر قرار گرفته است که برنامهریزی بلندمدت آن در یک افق ۷ الی ۸ ساله به نتیجه خواهد رسید.
شهردار مشهد ادامه داد: خوشبختانه شهرداری مشهد تلاش میکند که دغدغه رهبر معظم انقلاب و علمای اسلامی را در خصوص حل معضل حاشیهنشینی رفع کند و در این مسیر نیز از تجربیات کشورهای دیگر نیز استفاده میکند.
مرتضوی بیان کرد: شهرداری مشهد توانسته با برنامهریزی دقیق برنامههای شهرداری را در قالب اقدام و عمل قرار دهد و به کارنامه تبدیل کند که در این بخش موفق بوده و قابلیت راستی آزمایی دارد.
شهردار مشهد در پاسخ به این سوال که حاشیهنشینی برای مشهد فرصت یا تهدید است، بیان کرد: حاشیه نشینی برای مشهد تهدید نیست بلکه فرصت و سرمایه است اما از حیث شهرسازی وقتی منطقهای براساس مبانی شهرسازی شکل نگیرد حتما به تهدید تبدیل میشود.
مرتضوی ادامه داد: در کنار این مهم زیارت محوری یکی از مولفههای توسعه کشور است که هم به توسعه اقتصادی و فرهنگی کمک میکند اما میتواند انقلاب اسلامی را به خارج از کشور صادر کند.
وی ادامه داد: شهرداری مشهد در راستای مشهد ۲۰۱۷ اقدامات مناسبی انجام داده است که از جمله آن میتواند به توسعه زائرسراهای ارزان قیمت، توسعه هتلها و مراکز اقامتی و ... اشاره کرد؛ در کنار آن آستان قدس رضوی توجه ویژهای به زیارت درمانی و توریسم درمانی دارد.
با بلندمرتبهسازی بدقواره در اطراح حرم مطهر رضوی مخالفیم
شهردار مشهد در پاسخ به سوال خبرنگاری در خصوص طرح جامع و تفصیلی شهر مشهد بیان کرد: شورای عالی شهرسازی بعد از ۸ سال طرح جامع مشهد را تصویب و بعد از دو سال از تصویب ابلاغ کرد که عملا طرح ضمانت اجرایی نداشت با این حال شهرداری به دنبال تصویب طرحهای تفصیلی است.
وی به موضوع بلندمرتبهسازی در اطراف حرم مطهر رضوی اشاره کرد و در این خصوص گفت: ما به عنوان شهرداری با ساخت و سازهای بدقواره در اطراف حرم مظهر رضوی مخالفیم و در دوره فعلی مدیریت شهری مشهد کمترین پروانه بلندمرتبهسازی در اطراف حرم مطهر رضوی صادر شده است.