در نشست خبري نهمين دوره جايزه جلال آل‌احمد مطرح شد
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد در نشست خبري با اهالی رسانه گفت: براي پاسداشت زبان فارسي، فستيوال‌هاي مختلفي برگزار مي‌شود كه برگزاري جايزه ادبي جلال، مهم‌ترين آنهاست.
به گزارش روابط عمومي بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان، نشست خبري نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد، صبح امروز (سه‌شنبه 23 آذر) با حضور مهدي قزلي، دبير اجرايي اين جايزه و مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان و منيژه آرمين، دبير علمي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد برگزار شد.
مهدي قزلي با بيان اينكه بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان در برگزاري جايزه ادبي جلال‌آل احمد تلاش مي‌كند تا بهترين شیوه اجرا را ارايه دهد، بهترین آثار انتخاب شود و در اين راه به مشورت و تعامل با اهالي ادب و مسئولان فرهنگي مي‌پردازد، گفت: از آنجا كه برگزاري جايزه جلال، مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي دارد، به دنبال آن هستيم تا با استفاده از تجربيات گذشته اين جايزه، بخش‌هايي را به عنوان «افزوده» در کنار آن اجرا كنيم كه البته با تغيير در محتواي جايزه تفاوت دارد و هيچگاه به دنبال تغيير در برگزاري اصل جايزه ادبي جلال نيستيم.
وي افزود: زبان فارسي در محدوده جغرافيايي زيادي گسترده نیست و جمعيت زيادي هم به نسبت زبان‌هاي ديگر، با استفاده از این زبان سخن نمی‌گویند. بر اين اساس براي حفظ و پاسداشت زبان فارسی و ادبيات خلاقه اين زبان، فعاليت‌هايي بايد انجام شود كه يكي از آنها برگزاري جايزه جلال و البته تقويت شكلي آن در دوره‌هاي بعدي است.
قزلي ادامه داد: زبان فارسي، قديمي‌ترين و كم‌تغييرترين زبان در حال گفت‌وگوي دنياست. تفاوت آنچه ما در زمان حال به زبان فارسي صحبت مي‌كنيم، با آنچه در هزار سال پيش بوده، كم‌ترين تغيير را داشته و از اين لحاظ بين زبان‌هاي مختلف بي‌همتاست.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد تأكيد كرد: براي پاسداشت زبان فارسي بايد حتي‌الامكان مرزهاي جغرافيايي را در اين زبان برداريم و با مرزهاي تمدني و مرزهاي زبان فارسي مرتبط باشيم. براي رسيدن به اين مهم، گام‌هايي را با برگزاري جايزه جلال برداشته‌ايم كه يكي از آنها پرداختن به زبان فارسي در حوزه خارج از كشور ايران است.
دبیر علمی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، اسامی 5 نامزد دریافت این جایزه در بخش رمان و داستان بلند را اعلام کرد.
بر اساس اعلام هیأت داوران بخش رمان و داستان بلند نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، رمانها و داستان‌های بلند «برکت» نوشته ابراهیم اکبری‌دیزگاه از نشر کتابستان، «پرتقال خونی» نوشته پروانه سراوانی از نشر آموت، «چشم‌هایم آبی بود» نوشته محمدرضا کاتب از نشر نیلوفر، «لم‌یزرع» نوشته محمدرضا بایرامی از نشر نیستان، «برج قحطی» نوشته هادی حکیمیان از نشر شهرستان ادب به عنوان نامزدهای دریافت جایزه ادبی جلال معرفی شده‌اند.
حسین فتاحی، قاسمعلی فراست و یزدان سلحشور، اعضای هیأت داوران بخش رمان و داستان بلند این دوره از جایزه ادبی جلال هستند.
حسين فتاحي آثار متعددی را در سه حوزه تأليف، ترجمه و بازنويسي آثار كلاسيك فارسي براي كودكان و نوجوانان منتشر كرده است. «آتش در خرمن» و «پسران جزيره» از این نویسنده در زمينه ادبيات پايداري نوشته شده و «عشق سال‌هاي جنگ» تاكنون 6 بار تجديد چاپ شده است. «مدرسه انقلاب»، «كودك و توفان»، «اميركوچولوي هشتم»، بازنويسي «قصه‌هاي شاهنامه»، «سمك عيار» و ... از ديگر آثار او به شمار می‌آیند.
قاسمعلی فراست، داستان‌نویس و روزنامه‌نگار است. از وی تاکنون آثاری مانند «نیاز»، «هرکس گمشده‌ای دارد»، «زیارت» و رمان تحسین‌شده «نخل‌های بی‌سر» منتشر شده است. مجموعه داستان «هر زندگی یه قصه است» با استقبال عمومی مردم و منتقدان مواجه شده است. از دیگر آثار این نویسنده در حوزه جنگ می‌توان به کتاب‌های «عشق مانعی ندارد» و «گلاب خانم» اشاره کرد.
یزدان سلحشور، شاعر، نویسنده، منتقد، مقاله‌نویس و روزنامه‌نگار است. وی 5 کتاب در موضوعات شعر و داستان نوشته و در این حوزه کلاس‌های آموزشی و کارگاه نیز برگزار می‌کند.
دبیر علمی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، همچنین اسامی 5 نامزد دریافت این جایزه در بخش داستان کوتاه را در نشست خبری اعلام کرد.
بر اساس اعلام منیژه آرمین، هیأت داوران بخش داستان کوتاه نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، کتاب‌های «بازار خوبان» نوشته آرش صادق‌بیگی از نشر نگاه، راز خانه شکیب نوشته ابراهیم مهدی‌زاده از نشر ثالث، روباه شنی نوشته محمد کشاورز از نشر چشمه، زرد کادمیوم و داستان‌های دیگر نوشته مرسده کسروی از نشر ثالث، مردن به روایت مرداد نوشته مرجان صادقی از نشر ثالث نامزدهای دریافت جایزه ادبی جلال در بخش داستان کوتاه معرفی شده‌اند.
راضیه تجار، عباس عبدی و داود غفارزادگان، اعضای هیأت داوران بخش داستان کوتاه این دوره از جایزه ادبی جلال هستند.
راضیه تجار، نویسنده فعال که در حوزه داستان‌های کوتاه، نامی شناخته شده محسوب می‌شود. «آرام شب به خیر»، «آسمان: سهیلیان به روایت همسر شهید»، «از خاک تا افلاک»، «بانوی آبی‌ها»، «بانوی رنگینکمان»، «بندهای روشنایی»، «زن شیشهای»، «سفر به ریشهها»، «سنگ صبور»، «شعله و شب»، «نرگس‌ها»، «هفت بند» و ... برخی از آثار پرمخاطب این نویسنده پرکار و توانمند است.
عباس عبدی، نویسنده ایرانی متولد سال ۱۳۳۱ است. از او مجموعه داستان‌های کوتاه با نام «قلعه پرتغالی» منتشر شده است. از عباس عبدی چند داستان در ماهنامه‌های «هفت»، «عصر پنج‌شنبه»، «زنده‌رود» و ... منتشر شده است. رمان «شناگر» و مجموعه داستان «باید تو را پیدا کنم» از دیگر آثار این نویسنده است.
داود غفارزادگان، برنده جایزه ۲۰ سال ادبیات داستانی (بزرگسالان) برای مجموعه داستان «ما سه نفر هستیم» است. دریافت نشان طلایی جشنواره بزرگ برگزیدگان ادبیات کودک و نوجوان، به عنوان یکی از بهترین داستان‌نویسان دو دهه از دیگر افتخارات این نویسنده پرکار به شمار می‌رود. از آثار غفارزادگان در حوزه مجموعه داستان می‌توان به «هوایی دیگر»، «راز قتل آقامیر»، «دختران دلریز»، «ایستادن زیر دکل برق فشار قوی» و ... اشاره کرد.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد در نشست خبري با رسانه‌هاي كشور از اضافه شدن بخشی ویژه ادبیات خلاقه افغانستان در اين جايزه خبر داد.
قزلي در اين نشست از افزوده شدن بخش ويژه افغانستان به جايزه ادبي جلال خبر داد و گفت: براي پاسداشت زبان فارسي در جايزه ادبي جلال آل‌احمد، به دنبال آن بوديم كه مرزهاي جغرافياي سياسي را برداريم و به سراغ مرزهاي تمدنی زبان فارسي برويم.
وی افزود: در گام اول براي اجرايي كردن اين هدف، سراغ جغرافياي سياسي كه هم به زبان ما حرف مي‌زنند و هم به زبان ما مي‌نويسند و هم اينكه تشكيلاتي براي پيگيري اين ماجرا دارند، رفتيم.
قزلي سپس با بيان اينكه مرحله اول داوري و انتخاب نامزدهاي بخش افغانستان به عهده اتحاديه ناشران و نويسندگان افغانستان بود، گفت: در این بخش، آثار هر نويسنده افغانستاني در هر جاي دنيا كه به زبان فارسي نوشته و منتشر شده، با نظر اتحاديه ناشران و نويسندگان افغانستان، مورد نظر هم ما بوده است.
وي همچنين درباره بازه زماني كتاب‌هاي منتشرشده در افغانستان براي بررسي در جايزه جلال گفت: اگر مانند آثار ايراني شركت‌كننده در جايزه جلال، فقط منتشرشده‌هاي سال قبل را بررسي مي‌كرديم، تعداد كتاب‌ها كم مي‌شد و ادبيات افغانستان مورد بي‌مهري قرار مي‌گرفت. همچنين نمي‌توانستيم اين آثار را از اول تاريخ ادبيات داستانی افغانستان بررسي كنيم. به همين دليل و با توجه به اينكه جايزه جلال عمر 8 ساله دارد و امسال نهمين دوره آن برگزار مي‌شود، آثار منتشر شده در 8 سال اخير افغانستان را در اين بخش بررسي و داوري كرديم.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد ادامه داد: مجموعه داستان‌ها و رمان‌هاي چاپ‌شده در افغانستان در مدت 8 سال قبل، حدود 100 كتاب است. اين كتاب‌ها هم پس از داوري ابتدايي اتحاديه ناشران و نويسندگان افغانستان، توسط داوران ما آقايان ابراهيم زاهدي‌مطلق، مجيد قيصري و شهريار عباسي، داوري و نامزدهاي نهايي هم مشخص شده‌اند.
وي در پاسخ به اين سئوال كه چرا داوران بخش افغانستان، ايراني هستند و از نويسندگان افغانستان در تركيب داوران استفاده نشده است، گفت: اين جايزه، «جلال آل‌احمد» است و ايران برگزاركننده آن است.
وي تأكيد كرد: دليل دیگر ما براي دعوت نكردن از داوران افغانستاني اين بود كه اگر قرار بود از نويسندگان اين كشور در تركيب داوران خود استفاده كنيم، بلافاصله بايد آثار آن داور را از گردونه داوري حذف مي‌كرديم.
تعداد آثار افغانستان آنقدر نبود كه يك اثر شاخص بيايد و چند اثر شاخص از آن طرف حذف شود. خود اتحاديه ناشران و نويسندگان افغانستان هم نتوانست از نويسندگان شاخص خود داور انتخاب كند؛ چون آنها دوست داشتند آثارشان در اين جايزه مورد داوري قرار بگيرد و در جايزه شركت كند. به همين دليل از اين كار صرف نظر كرديم.
قزلي ادامه داد: به ماندن بر اين قاعده اصرار نداريم و اميدواريم كه در اين بخش، داوران را بين‌المللي‌تر انتخاب كنيم. البته از كارشناس و مشاور افغانستاني و مشاور مسلط به موضوع افغانستان استفاده كرديم تا در مواجهه با موضوعاتي در نثر، زبان، كلمات و موضوعات كه از آن فهم بومي نداشتيم، استفاده كنيم.
وي درباره بررسي آثار نويسندگان افغانستان كه كتاب‌هايشان در ايران منتشر شده بودند، اظهار كرد: كتاب‌هايي كه توسط افغانستاني‌ها در موسسات نشر ايراني منتشر شده، قاعدتاً در دوره‌هاي گذشته مورد بررسي قرار گرفته‌اند؛ اما با توجه به اينكه مي‌خواستيم ادبيات افغانستان را بررسي كنيم، به اين كتاب‌ها هم دوباره پرداختیم. اگر كتابي در دوره‌هاي جايزه جلال مورد توجه قرار نگرفته، در دوره 8 ساله بخش افغانستان مورد بررسي قرار گرفت و البته در بين نامزدهاي اين دوره، هيچ كتابي از آنها حضور ندارد. نامزدها يا داخل افغانستان و يا توسط ناشران افغانستاني كه در ايران فعاليت مي‌كنند، چاپ و منتشر شده‌اند.
مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان همچنين در خصوص پرداختن به آثار مهاجران افغانستاني مقيم اروپا و آمريكا نيز گفت: آثار اين نويسنده‌ها به زبان فارسي باشد، مورد داوری قرار گرفته است. مثلاً خالد حسيني، نويسنده افغانستاني، كتاب‌هايش را به زبان انگليسي مي‌نويسد و چون به زبان فارسي نمي‌نويسد، مليت نويسنده مورد نظر ما نيست. مهم‌ترین شاخصه برای حضور اثري در بخش افغانستان این است كه آن اثر به زبان فارسي نوشته شده باشد.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد گفت: به دنبال حضور تاجيكستان به عنوان کشور فارسی‌زبان در جايزه ادبي جلال هستيم؛ اما در اين راه با مشكل مواجهيم و آن، استفاده نويسندگان تاجيك از خط سيريليك است.
مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان در اين باره گفت: براي گسترده‌تر كردن حوزه فعاليت جايزه ادبي جلال آل‌احمد، سراغ افغانستان رفتيم كه در جغرافياي سياسي آن به زبان فارسي، هم صحبت مي‌شود و هم نوشته مي‌شود.
وي افزود: به دنبال حضور تاجيكستان در اين جايزه هم بوديم؛ اما در اين راه با مشكل مواجهيم و آن، استفاده نويسندگان تاجيك از رسم‌الخط سيريليك است. به لحاظ اجرايي امکان اينكه بتوانيم برای این دوره اين آثار نویسندگان تاجیک را هم بررسي و از ميان آنها برنده جايزه را اعلام كنيم، وجود نداشت.
قزلي گفت: اميدواريم در مرحله بعدي، آثار نویسندگان تاجيك را در بخش داستان فارسي غيرايراني و يا غيرمنتشره در ايران، مورد داوري قرار دهيم.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد در بخش ديگري از سخنان خود در اين نشست، درباره قابليت بين‌المللي شدن جايزه جلال گفت: يكي از مباني محكم برگزاري جايزه جلال، زبان فارسي است. اگر بين‌المللي شدن جايزه از اين مبنا تخطي نكند و آثاري كه مورد داوري قرار مي‌گيرند، تنها در حوزه داستان و ادبيات داستاني باشند، مي‌توان جايزه جلال را به صورت بين‌المللي برگزار كرد.
وي افزود: البته براساس اين مبنا و قاعده، كشورهاي زيادي نداريم كه بتوانند در اين جايزه شركت كنند. زبان فارسي تنها در ايران، افغانستان، تاجيكستان و بخش‌هايي از ازبكستان و تركمنستان و کشورهای دیگر رواج دارد. در شبه قاره هم اين زبان حضور دارد؛ اما مرتبط با ادبيات داستاني نيست و بيشتر شامل شعر و مباحث نظری زبان فارسي است. بنابراين براي بين‌المللي شدن با محدوديت‌هايي مواجه هستيم.
قزلي ادامه داد: با اين حال قدم اول برداشته شده و در گام‌هاي بعدي تمام اين موارد بررسي مي‌شوند. حتي به دنبال آن هستيم تا آثار ايرانيان نسل اول و دوم و سوم مهاجران كه كتاب‌هاي خود را به زبان فارسي و توسط موسسات انتشاراتی كشورهاي ديگر منتشر مي‌كنند، بررسي و داوري كنيم و در افق خود، به دنبال برنامه‌ريزي براي تحقق اين موارد هستيم.
دبیر اجرایی نهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد گفت: برای اولین بار، سامانه‌‌ای تحت عنوان «سامانه رصد» در احصاء آثار شرکت‌داده شده در جایزه جلال فعال شد که بیش از 1000 کتاب بررسی و 483 کتاب در این سامانه، مطالعه شد.
قزلي در اين نشست خبري در خصوص مبناي انتخاب هيأت علمي جايزه ادبي جلال گفت: در اساسنامه اين جايزه آمده كه هيأت علمي به پيشنهاد دبير هيأت امنا و تأييد هيأت امنا و با حكم رييس هيأت امنا، انتخاب و منصوب مي‌شود.
وي افزود: معاون فرهنگي وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامي دبير هيأت امناست. اعضاي حقيقي و حقوقي كميسيون هنر و معماري شوراي عالي انقلاب فرهنگي هم اعضاي هيأت امنا را شكل مي‌دهند و رييس اين هيأت هم شخص وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي است. بنابراين آقاي دکتر صالحي هيأت علمي را پيشنهاد مي‌دهد و پس از تأييد هيأت امنا، وزير ارشاد، حكم آنها را ابلاغ مي‌كند. البته در اين موضوع آقاي دکتر صالحي، معاون فرهنگي وزیر ارشاد با بنیاد شعر و ادبيات داستاني براي انتخاب هيأت علمي مشورت مي‌كند. اعضاي هيأت علمي هم اعضاي هيأت داوري در بخش‌هاي مختلف را انتخاب و معرفي مي‌كنند.
مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان، در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به راه‌اندازي سامانه رصد در اين بنياد گفت: براي اينكه انتخاب‌هايمان، انتخاب دقيق‌تري باشد و از وضعيت داستاني شناخت بهتري حاصل كنيم، يك گروه رصد تشكيل داده‌ايم كه هيچ ارتباط تشكيلاتي با هيأت داوران جايزه جلال ندارند. اين گروه رصد، تنها به بررسي آثار ادبي مي‌پردازد.
وي افزود: البته نتايج اين بررسي‌ها به هيأت داوران منتقل می‌شود كه در واقع، انجام برخي از مسئوليت‌هاي دبيرخانه جايزه جلال است. دبيرخانه جايزه وظيفه شناسايي، دسته‌بندي و غربال اوليه آثار را زير نظر دبير علمي به عهده دارد كه اين مهم به كمك گروه رصد انجام شده است. گروه رصد در اين راه، بیش از 1000 کتاب را بررسی و 483 كتاب را شناسايي و مطالعه کرده و درباره آنها نظر مکتوب داده است؛ منتها این نظرات، مقدماتی و اولیه هستند و در داوری دخالت داده نمی‌شوند.
دبير اجرايي هفتمین، هشتمین و نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد گفت: به هیچ وجه، گذشته جایزه جلال را نفی نمی‌کنم. حتی دبیران و اعضای هیات علمی دوره‌های گذشته را به جلسه مشورتی فرا خواندیم. اما آن دوره سر آمده كه برنده شدن و نشدن در جايزه جلال، هيچ اثري در وضعيت نويسنده و كتاب نداشته است.
وي در بخشي از سخنان خود در اين نشست خبري درباره نتايج حاصل از واسپاري جايزه جلال به بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان گفت: ابتدا بايد تأكيد كنم كه ما گذشته جايزه را نفي نكرده‌ايم و براي برگزاري دوره‌هاي هفتم تا نهم جايزه جلال كه مسئوليت آن با ما بوده، از دبيران و هيأت علمي دوره‌هاي پيش از آن براي مشورت گرفتن، دعوت كرده‌ايم. به برندگان دوره‌هاي قبل احترام گذاشته‌ايم و در برنامه‌ها و انتخاب‌هايي كه قصد انجام داشتيم، آنها را مد نظر قرار داديم.
وي افزود: با اين حال در اين دوره‌ها تغييراتي در آيين‌نامه جايزه جلال ايجاد كرديم. يكي از آنها حذف بخش تاريخ‌نگاري به نفع ادبي ماندن جايزه جلال بود. يكي ديگر از تغييرات و تثبيت‌ها، ميزان جايزه بود. طبق مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، ميزان جايزه جلال در گذشته 110 سكه بود. اين تعداد سكه از ميزان جايزه‌‌اي كه به نشان درجه يك لياقت ملي ما مي‌دادند، 10 سكه بيشتر بود. به همين دليل و با توجه به اينكه ظرفيت حوزه ادبيات ما در جوايز سالانه هيچ‌وقت به اندازه نشان درجه یک ملی نبود، هميشه اين چالش درباره جايزه وجود داشت و تقريباً هيچگاه (به جز يكي ـ دو مورد استثناء) اين ميزان جايزه به برنده داده نشده است.
قزلي ادامه داد: براي اينكه جايزه جلال، جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي را تحت تأثير قرار ندهد، پيشنهاد داديم كه جوايز آن هم‌سنگ كتاب سال باشد كه معادل 30 سكه است. به عبارتی، برندگان جايزه ادبي جلال، برندگان كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در حوزه ادبیات داستانی نيز هستند.
مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان گفت: همچنين تلاش كرديم تا جايزه جلال شفاف باشد، صراحت و مسئوليت داشته باشد و هر آنچه در جايزه اتفاق مي‌افتد، توسط ديگران قابل رصد باشد. در انتخاب تركيب هيأت علمي و هيأت‌هاي داوري جايزه در سه دوره اخير، حساسیت‌هاي بسياري داشتيم و اين تركيب، نشان‌دهنده آن است كه اعضاي آن هم‌طيف و همسو و از يك دسته نيستند. بنابراين در انتخاب آثار و معرفي نامزدها و برگزیده‌ها، توافق بر مبناي غيركارشناسي، بين داوران انجام نمي‌شود. هيأت داوران جايزه در سه دوره اخير، رنگين‌كماني بوده و اين موضوع كمك كرده تا جايزه با تضارب آرا و گفت‌وگوي فني پيش برود و امكان لابي كردن بين داوران وجود نداشته باشد.
قزلي افزود: در 90 درصد بخش‌دوره‌هاي جايزه جلال، تا دقيقه آخر برنده‌ها مشخص نمي‌شوند و حتي يك مورد هم نداشتيم كه دبيرخانه و يا شخص ذي‌نفوذي توانسته باشد نظر داوران را تغيير دهد و هميشه و بدون هيچ ترديدي، كتابي كه داوران انتخاب كرده‌اند، به عنوان برنده جايزه معرفي شده است.
وی با بیان این‌که ما به عنوان گروه و اعضاي اجرايي جايزه، مرعوب اينكه فلان نشر در جمع ناشران هست يا نيست، نشده‌ايم و مرعوب اين نبوده‌ايم كه فلان نشر دو يا سه كتاب در بين نامزدهاي جايزه دارد، اظهار داشت: همين ديدگاه و عملكرد ما در جامعه ادبي اثر مثبت گذاشته است.
دبير اجرايي نهمين دوره جايزه ادبي جلال آل‌احمد با بيان اينكه در برگزاري جايزه جلال احساس سربلندي داريم، تأكيد كرد: حساسیت جامعه ادبی نسبت به جایزه جلال و برندگانش بیش‌تر شده است.
مهدی قزلی در این نشست گفت: خوشحالم از اينكه وقتي قرار شد نهمين دوره جايزه جلال به جاي 2 آذر در تاريخ 4 دي برگزار شود، اهالي ادبيات و ناشران از ما درباره تاخیر برگزاري جايزه، مستقیم و غیرمستقیم سؤال مي‌كنند كه نشان مي‌دهد حساسيت جامعه ادبي نسبت به برگزاري و نحوه برگزاري و برندگان جايزه بالا رفته است. خوشحالم از اينكه جايزه جلال وقتي برندگان خود را اعلام مي‌كند، آن كتاب در كمتر از 2 ماه تجديد چاپ مي‌شود. خوشحالم از اينكه وقتي ناشري 2 يا 3 نامزد در جايزه جلال دارد، نصف ويترين كتابفروشي خودش را به آن 3 كتاب اختصاص مي‌دهد. خوشحالم از اينكه وقتي ناشري برنده جايزه جلال مي‌شود، پوستري را به صورت اختصاصي براي آن كتاب طراحي مي‌كند.
وي افزود: به نظر من آن دوره سر آمده كه برنده شدن و نشدن در جايزه جلال، هيچ اثري در وضعيت نويسنده و كتاب نداشته است. بنابراين خوشحالم از اينكه وقتي اثر فلان نويسنده در جايزه جلال برنده شده، زمينه ترجمه و معرفي آن در كشورهاي ديگر ايجاد مي‌شود.
قزلي در تأكيدي دوباره اظهار كرد: الان كه اين سه دوره را از نظر مي‌گذرانم، احساس خوبي دارم. فكر مي‌كنم جايزه جلال، این ظرفیت را دارد که در منطقه و حتي در دنيا جزو جايزه‌هاي مهم باشد.
وي سپس درباره اقبال جامعه ادبيات در كشورهاي ديگر به برندگان جايزه جلال اظهار كرد: اميدوارم كه برندگان ما در دنيا بيشتر مورد توجه جوامع ادبي و انتشاراتي‌ها باشند. ما بارقه‌هاي آن را مشاهده مي‌كنيم. مثلاً وقتي برنده جايزه جلال خود را به فستيوال ادبي بابِل عراق مي‌فرستيم، مورد تقدير و توجه بسيار قرار مي‌گيرد. وقتي داور يا هيأت علمي خود را به روسيه مي‌فرستيم، در آنجا بسيار مورد توجه قرار مي‌گيرد. اينها مسائلي است كه زماني برای یک جایزه، آرزو بود، اما ما الان در مسير تحقق اين تجربه قرار داريم و هر چند تا هدف مطلوب فاصله داریم؛ ولی در مسیر خوبي قرار گرفته‌ايم و آينده نیز روشن است.
آرمین در بخشی از این نشست با اشاره به ویژگی داوری‌های این دوره از جایزه «جلال آل احمد» گفت: پروسه انتخاب داوران کاملا دموکراتیک بود و همه داوران از استادان دانشگاه و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها هستند. خوشبختانه هیچ کدام از داوران اعمال سلیقه فردی نکرده و تفکر شخصی‌شان را در بررسی آثار دخالت نداده‌اند.
او ادامه داد: خوشبختانه تعداد بیشتری از نویسندگان زن در این دوره از جایزه شرکت کرده‌اند؛ به گونه‌ای که این حضور بسیار پررنگ است. خواندن رمان‌هایی که در این دوره از جایزه «جلال آل احمد» شرکت کرده‌اند، نشان می‌دهد که دیدگاه‌های متنوعی در میان نویسندگان وجود دارد و بسیاری از آنان سوژه‌هایی بِکر و البته متفاوت را انتخاب کرده‌اند.
آرمین درباره اوضاع کنونی داستان‌نویسی در ایران گفت: سال‌های بسیاری است که کتاب می‌خوانم. اکنون به جرات می‌توانم بگویم که بعد از حدود 40 سال به جایگاهی رسیده‌ایم که دیگر ادبیات داستانی ما وامدار کتاب‌هایی از نویسندگان کشورهای دیگر نیست. در بررسی کتاب‌های منتشر شده در یک سال گذشته باید بگویم که خوشبختانه نویسندگان امروز ما از یکسان‌نویسی و شعارزدگی پرهیز می‌کنند.
او ادامه داد: نویسندگان امروز ما دارای تفکر و شخصیت مستقلی هستند که نوید بزرگی به ادبیات ایران است.
این داستان‌نویس با اشاره به بخش نقد ادبی در جایزه امسال گفت: ما در این بخش هیچ برگزیده و حتی هیچ نامزدی نداریم. قرار است این موضوع از سوی بنیاد شعر و ادبیات داستانی طیِ نشستی بررسی و آسیب‌شناسی شود.
دبیر اجرایی نهمین جایزه جلال آل‌احمد، میزان جایزه برگزیدگان بخش ویژه افغانستان را 10 سکه اعلام کرد.
در بخش دیگری از این نشست، مهدی قزلی دبیر اجرایی جایزه ادبی «جلال آل احمد» به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد.
قزلی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا اضافه کردنِ مسابقه بخش افغانستان با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مغایرت دارد یا خیر، گفت: برگزاری جایزه جلال آل‌احمد براساس مصوبه‌ای از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی است که ما در این دوره هم تمام بندهای این مصوبه را به طور دقیق اجرا می‌کنیم. اضافه‌کردنِ برنامه‌های دیگر به این جایزه نیازی به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ندارد. اگر در برگزاری مسابقه بخش ادبیات افغانستان توفیق لازم را به دست آوریم، به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد می‌کنیم تا این بخش را در مصوبه‌اش بگنجاند.
قزلی جایزه‌ای که برای برگزیدگان بخش ویژه ادبیات افغانستان در نظر گرفته شده است را 10 سکه اعلام کرد.
دبیر اجرایی جایزه «جلال آل‌احمد» درباره نداشتن برگزیده در بخش نقد ادبی گفت: ما مشتاق بودیم که در بخش نقد ادبی هم نامزدهایی وجود داشته باشد، اما داوران این بخش به طور جدی اعلام کردند که هیچ اثری حتی قابلیت تقدیر شدن هم ندارد. ما هم در نهایت به این نتیجه رسیدیم که با نظر داوران و دیگر صاحب‌نظران جلسه‌ای تشکیل دهیم تا درباره مشکلاتی که در حوزه نقد ادبی وجود دارد، بحث شود.
قزلی درباره وظایف هیات علمی گفت: مهم‌ترین وظیفه‌ای که این هیات برعهده دارد انتخاب داوران و تعیین و تصویب شیوه‌نامه اجرایی جایزه است.
او درباره ارتباط جایزه جلال آل‌احمد با جایزه کتاب سال گفت: کتاب سال، جایزه‌ای محوری در جمهوری اسلامی است. پیش از این برای جایزه «جلال آل‌احمد» 100 سکه بهار آزادی در نظر گرفته شده بود. همین امر موجب می‌شد که این جایزه «کتاب سال» را تحت تاثیر قرار دهد.
قزلی ادامه داد: از طرفی هدیه نقدی که برای جایزه جلال در نظر گرفته شده بود بسیار زیاد بود و معمولا این جایزه به کسی تعلق نمی‌گرفت. گاهی اوضاع بد مالی دولت‌ها موجب می‌شد که این جایزه به کسی تعلق نگیرد. گاهی هم مقدار جایزه آنقدر زیاد بود که برگزارکنندگان صلاح نمی‌دیدند این جایزه را به کسی بدهند. به همین دلیل مقدار جایزه را کم و در قالب تقدیر آن را اهدا می‌کردند.
دبیر اجرایی جایزه جلال آل‌احمد تاکید کرد: همه این مسائل باعث شد که ما جایزه جلال را هم‌سنگ جایزه «کتاب سال» قرار دهیم. در واقع جایزه جلال بخشی از جایزه «کتاب سال» است و به برنده این جایزه، لوح تقدیر کتاب سال هم داده می‌شود.
او درباره تعداد سکه‌هایی که در این دوره به برگزیدگان جایزه جلال آل‌احمد داده می‌شود، گفت: 30 سکه برای برگزیده و 15 سکه برای تقدیری‌ها در نظر گرفته شده است. همچنین در ابتدای بررسی آثار رسیده به جایزه جلال آل‌احمد، 2860 کتاب در حوزه رمان و داستان کوتاه، 500 کتاب در حوزه مستندنگاری و 120 کتاب در حوزه نقدادبی به دبیرخانه رسید.
اختتامیه نهمین جایزه ادبي جلال آل‌احمد، روز شنبه 4 دی‌ماه از سوی بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در تالار وحدت برگزار می‌شود.
ارسال نظرات