هالیوود چگونه پا گرفت؟

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛* در این نوشتار به معرفی سه کمپانی فیلمسازی هالیوود یعنی فاکس قرن 21، والت دیزنی و دریم ورکس می‌پردازیم. 

کمپانی فاکس قرن 21 (مرد بدشانس):

ویلیام فاکس در اول ژانویه 1879 در خانواده یهودی اهل مجارستان متولد شد. وی مانند بسیاری از جوانان اروپایی که طعم تلخ فقر و عقب ماندگی آن روزهای اروپای شرقی را چشیده بودند، سودای تحول و ترقی را در سرمی پروراند و به منظور تحقق رویاهایش بسوی غرب وحشی حرکت کرد. او نیز در ابتدا برای امرار معاش دست به کارهای کوچک می برد تا سرانجام توانست در 1904 زمانی 25 ساله بود اولین سالن نمایش خود را در نیویورک راه اندازی کند. سالن های سرگرمی در آن دوران بعلت اینکه مردم برای ورود به آن باید یک سکه پنج سنتی به نام نیکل می پرداختند نیکل دئون نامیده می شدند، سالن هایی برای عموم مردم؛ هزینه کم و فیلم کوتاه.

فاکس که بعنوان یک یهودی راه و رسم کار و امور اقتصادی را بخوبی می دانست و شم اقتصادی خوبی داشت به سرعت توانست بهمراه شرکای خود صاحب 25 سالن نمایش در اقصا نقاط آمریکا شود و سود چشمگیری بدست آورند. علاوه بر اینها یک کمپانی بزرگ اجاره فیلم راه اندازی کرد. کار او براساس رویه نمایش و اجاره فیلمها تا سال 1913 ادامه داشت تا اینکه او هم مانند سایر سکانداران صنعت سینما متوجه یک مسئله مهم شد، برتری عرضه بر تقاضا! 

این بهترین زمان برای کسب قدرت و شکلگیری امپراطوری بود. او و شرکایش به این نتیجه رسیدند که خود به ساخت فیلم بپردازند. در سال 1915 او توانست شرکت فیلمسازی و پخش فیلم فاکس را در کالیفرنیا تاسیس نماید. ۱۰ سال بعد او محلی دائم برای امپراطوری خود انتخاب کرد و با خرید زمینی به مساحت یک میلیون متر مربع وارد هالیوود شد.

فاکس با جذب کارگردانان بزرگ روز به روز بر قدرت خود افزود تا جایی کنترل 500 سالن نمایش را در دست گرفت. وی که عطش سیری ناپذیری برای قدرت داشت پس از مرگ ماکوس لوی زمانی که اداره ام جی ام بدست شنک افتاده بود و کمپانی در ورطه سقوط قرار داشت بفکر تصاحب کمپانی افتاد و با شنک قرارداد خرید امضا کرد اما همانطور که قبلا اشاره کردیم کارل لیملی مانع این کار شد و زمانی که هم که با پیشنهاد بزرگی نظر لیملی را تغییر داد سانحه رانندگی مانع از ادغام دو شرکت شد.

خانه نشین شدن ویلیام فاکس پس از آن سانحه طومار قدرت این غول بزرگ را در هم پیچید و دستهای پشت پرده و بانکدارانی که طرف قرارداد وام های او بودند همه به او پشت کرده و با حکم دادگاه وی از اریکه قدرت به زیرکشیده شد، بدین صورت که در مارس 1935 دادگاه عالی آمریکا به فاکس دستور داد یا حق امتیاز صدا بر فیلم تری ارگون را پایه گذار فاکس ماوتین بود را بخرد یا حقوق خود را واگذار کند. سرانجام صاحب این امپراطوری بزرگ که با وجود مشکلات و موانع مالی گسترده استودیوی خود را سومین کمپانی سودآور ایالات متحده کرده بود توسط سیدنی کنت کنار گذاشته شد و کمپانی فیلم فاکس بعلت مشکلات مالی و ورشکستگی با کمپانی قرن 20 ادغام شد.

ب) کمپانی قرن 20: این شرکت توسط داریل زانوک مدیرتولید اسبق کمپانی برادران وارنر و ژوزف شنک یکی از افراد ذی نفوذ سینما و صاحب موسسه یونایتد آرتیست در سال 1933 تاسیس شد. زانوک فیلمهایی با مضامین مناقشه آمیز را می پسندید بویژه اینکه او خود یک یهودی بود و مسئله یهودیان برایش بسیار مهم بود،از این رو فیلم زندگی یک خبرنگار با بازی گریگوری پک را ساخت که روایتگر داستان یک خبرنگار است که خود را یهودی معرفی میکند تا درباره پدیده یهودی ستیزی تحقیق کند. زانوک اینگونه حامعه را به چالش کشیده و یهودی ستیزی را به عنوان یک آفت اجتماعی برجسته میکرد.

قرن 20 یک کمپانی کوچک ولی موفق بود که آثاری همچون خاندان روچیلد و بینوایان را در کارنامه دارد. این شرکت توانست استودیوی فاکس را از خطر نابودی نجات دهد و در نتیجه با ادغام این دو شرکت یکی دیگر از امپراطوری های بزرگ هالیوود متولد شد؛ کمپانی فاکس قرن20

آغاز بحران: شاید بتوان فاکس قرن بیستم را بعنوان یکی از پرافت وخیزترین کمپانی های هالیوود معرفی کرد.در آغاز فعالیتها شرایط بسیار مساعد بود و فیلمهایی از جمله؛ نورماری، بیگانه و امپراطوری ضربه میزنه تولید شدند که از آثار پرفروش و ماندگار سینما محسوب می شدند؛اما این جریان ادامه نیافت؛ چرا که از اواخر دهه ی هشتاد افراد فرصت طلب در خارج از کمپانی سعی کردند با خرید بخشهایی از سهام فاکس آن را تحت سلطه خود درآورند.

دنیس استنفیل مدیرعامل با روش تملک اهرمی سعی داشت در برابر این جریانات ایستادگی کند؛ اما سیاست های وی شکست خورد و در نهایت ماروین دیویس سرمایه گذار حوزه نفت و شریکش مارک ریچ با پرداخت 722میلیون دلار صاحب فاکس قرن بیستم شدند.اما این کار نه تنها کمکی به شرکت نکرد بلکه اوضاع لحظه به لحظه بدتر میشد، فیلمهای ساخته شده حتی هزینه های تولید خود را از گیشه بدست نمی آوردند و کمپانی در حال فروپاشی بود. صاحبان جدید برای نجات شرکت از مرداب بدهی ها بخشی از مایملک خود را حراج کردند اما این کارها نیز بی تاثیربود.

بی نظمی و آشفتگی کمپانی را دربرگرفت اعضای هیئت مدیره تک تک استعفا دادند، مارک ریچ که متهم به پولشویی بود سهم خود را فروخت و به سوئیس فرار کرد.در این زمان دیویس با آوردن بری دیلر از پارامونت اوضاع را کمی بهتر کردو بار دیگر چرخ ساخت فیلم به حرکت درآمد.

اما اتفاقی که سرنوشت این شرکت را تغییر داد به مارک ریچ مربوط میشد.او در سال 1984 پیش از خروج از کشور سهام خود را بطورکامل به یک یهودی استرالیایی به نام روپرت مرداک به قیمت 250میلیون دلار واگذار کرد. نرداک که مانتد سایر یهودیان شامه تیزی در زمینه اقتصادی داشت تصمیم گرفت با خرید چند شبکه تلوزیونی شرکت را گسترش دهد؛ اما از آنجایی که تابعیت آمریکا را نداشت نمیتوانست صاحب شبکه شود بنابراین پیشنهاد این کار را به دیویس داد و زمانیکه با پاسخ منفی او روبه رو شد با پرداخت 325 میلیون دلار بطور کامل سکان هدایت کنپانی فاکس قرن بیستم را بدست گرفت. سپس تابعیت آمریکا را پذیرفت و بلافاصله با پرداخت 2 میلیارد دلار شبکه ی مترومدیا را خرید و به کمپانی ملحق نمود و کمپانی شبکه ی رسانه ای فاکس را تاسیس کرد.

برنامه های مرداک درکنار فعالیت های دیلر بار دیگر شرکت را به روزهای اوج خود بازگرداند؛ فیلم های اخبارتلوزیون، وال استریت و مجموعه فیلم های جان سخت با حضور بروس ویلیس به فاکس جان دوباره ای داد اما اوج موفقیت های فاکس با انیمیشن خانواده سیمپسون نمایان شد.

این برنامه که هم اکنون طولانی ترین مجموعه تلوزیونی در جهان است بیست و شش فصل و قریب 600 قسمت دارد و طبق نطرسنجی ها اطلاعات مردم آمریکا از این انیمیشن بیشتر از آگاهی آنها از متمم اول قانون اساسی آمریکاست.

کمپانی فاکس بدنبال کسب موفقیت بیشتر فیلهایی همچون ادوارد دست قیچی با حضور جانی دپ و کارگردانی تیم برتون و مجموعه فیلمهای تنها در خانه را تولید کرد تا علاوه بر رهایی از بند ناکامی های قبل بار دیگر جایگاه خود را در سطح اول کمپانی های هالیوود باز یابد.

والت دیزنی(ارباب سرگرمی)

والترالیا دیزنی فرزند چهارم الیا و فلورا زوج یهودی، ایرلندی-آمریکایی متولد 5دسامبر 1901در شیکاگو بود. وی بسیار به نقاشی علاقه مند بود به همین دلیل این رشته را از سیزده سالگی آغاز و در دبیرستان نیز ادامه داد.دوران دبیرستانش با آغازجنگ جهانی اول همزمان بود، با وجود اشتیاق فراوانش به شرکت در جنگ بعلت کم سن و سالی از حضور در صحنه ی نبرد منع شد اما با این وجود مدتی بعنوان راننده ی صلیب سرخ فعالیت کرد و و چندی بعد به فرانسه رفت و کار نقاشی بر روی ماشین های صلیب سرخ را بدست گرفت. 

وی مدتی در چند نشریه کاریکاتوریست بود. سرانجام در سال 1920 با کمک دوست نزدیکش آیورک دریک با اجاره ی یک گاراژ و یک دوربین کار ساخت انیمیشن را آغاز کرد.ایده هایی که والت برای انیمیشنهایش داشت همان افسانه های قدیمی بودند؛ اما او میخواست روایتی نوین از این افسانه ها ارائه کند.

در جولای 1923 با چهاردلاری که در جیب داشت بدنبال تحقق رویای خود وقتی که تنها 22سال داشت راهی هالیوود پس از چندین شکست نهایتا با پولی که روی برادربزرگترش دراختیارش قرارداد استودیوی خود را راه اندازی کرد. 

16 اکتبر 1923 زمانیکه او قراردادی با ونیکلر برای ساخت فیلم آلیس در سرزمین عجایب امضا کرد آغاز رسمی فعالیتهای کمپانی والت دیزنی بود.نخستین و محکمترین گام وی طراحی شخصیتی بنام میکی موس بود. او در سال 1928 فیلم کشتی بخار ویلی را بعنوان نخستین نسخه ی انیمیشن ناطق راهی بازار کرد که بسیار مورد توجه قرارگرفت. والت دیزنی در پی تحقق رویای ساخت جهانی متفاوت از انیمیشن ها در 17جولای 1955دیزنی لند را در کالیفرنیا ساخت.

در سوم اکتبر همان سال کلوب والت دیزنی وارد تلوزیون شد تا چهره والت دیزنی جهانی تر از قبل شود. او نهایتا در 15 دسامبر 1966 در 65سالگی درگذشت. هم اکنون کمپانی والت دیزنی دارای 14شهربازی و شبکه های ای بی سی، دیزنی و ای اس بی ان خانوادگی و شرکت پیکسار، مارول اینترتیمنت، لوکاس فیلم و هیولو است. اکنون ریاست این کمپانی در دست مایکل آیسنر یهودی است.

دریم ورکس(مثلث ناکام):

-استیون اسپیلبرگ: وی در 18دسامبر 1946 در اوهایو در خانواده ای یهودی متولد شد.مادرش صاحب رستوران و پیانیست و پدرش مهندس برق بود.او در نیوجرسی بزرگ شد،در نوجوانی با کمک دوستانش فیلم های هشت میلیمتری می ساخت. در بیست و یک سالگی اولین فیلم کوتاهش را در سینما به نمایش درآورد. بسیاری اسپیلبرگ را بنیانگذار جلوه های ویژه مدرن می دانند، زمانیکه جلوه های ویژه کامپیوتری هنوز رونق نداشت اثر جاودانه ی پارک ژوراسیک را خلق کرد.علاوه بر این فهرست شیندلر بعنوان یکی از آثار موفق او بعنوان تنها فیلم سیاه و سفید بعداز 1960برنده جایزه اسکار شد. 

اسپیلبرگ بیشتر دوران کاری خود را در کلمبیاپیکچرز سپری کرده است. به چایان رساندن پروژه ناتمام استنلی کوبریک توسط او باعث بوجود امدن فیلمی تاثیرگذار و ماندگار شد که آرموند وایت منتقد آن را فیلم مورد علاقه اش برای همیشه می داند. بدون تردید هوش مصنوعی با بازی کم نظیر بازیگر نو جوانش هلی جوئل اوسمنت در ژانر علمی تخیلی همواره یک نمونه مثال زدنی خواهد بود. 

استیون اسپیلبرگ بخاطر ساختن فیلمهایی با هزینه بالاو فروش چشمگیر برای کمپانی های بزرگ بعنوان موفق ترین کارگردان تجاری مطرح است. او کارگردانی است که بخاطر تاثیراتی که از فیلم های دوران کودکی و نوجوانی خود گرفته بود‌، بخوبی از پس هدایت صحنه های هیجان انگیز تعقیب و گریز برمی آید؛ اما دردو دهه ی اخیر جهت کاری وی تغییر کرده و به سمت ساختن فیلمهایی با مضامین برده داری ، هولوکاست جنگ و تروریسم کشیده شده است.نجات سرباز رایان، فهرست شیندلر، جنگ دنیاها و... از جمله این کارها هستند. آثار او هشت بار نامزد اسکار شدند؛ اما تنها فهرست شیندلر موفق به دریافت این جایزه شده است.
 

-دیوید گفن: وی متولد 21 فوریه 1943در بروکلین نیویورک و فرزند آبراهام گفن و باتیا وولووسکایا است که هردو از مهاجران یهودی بودند که از فلسطین به انگلستان مهاجرت کردند. او از کودکی با وجود هوش بالا علاقه ای به گذراندن وقت خود در مدرسه و بعدها در کالج را نداشت؛ بنابراین پس از بارها ناکامی در به پایان رساندن دوره تحصیلی در کالج اقدام به جعل مدرک تحصیلی نمود و به کمک آن در آژانس سرگرمی ویلیام موریس مشغول به کار شد.

گفن عاشق موسیقی بود؛ بنابراین در سال 1970نخستین استودیوی موسیقی خود بنام اسایلم را به کمک دوست خود الیوت رابرتز تاسیس کرد.این استودیو چن سال بعد توسط کمپانی برادران وارنر خریداری شد و با الکترا ادغام شد و استودیوی الکترا اسایلم شکل گرفت. گفن مدتی در آنجا باقی ماند تا سرانجام در 1980 با کمک وارنرها استودیوی گفن رکوردز را بنا نهاد و با انتشار آثار درخشان ستاره های موسیقی بسیار مطرح شد. گفن در سال 1990 دی جی سی رکوردز را راه اندازی کرد. او درطول سالها فعالیت خود کارهای بشر دوستانه ای انجام داده از کمک به دانشگاهها تا کمک به مراکز تحقیقات پزشکی. او رسما اعلام کرد که یک هم جنس گراست.

-جفری کاتزنبرگ: متولد 21دسامبر 1950در خانواده ای یهودی در نیویورک است.مادرش آن یک بازیگر و پدرش والتر یک دلال سهام وال استریت بودند. بخاطر نوع کار پدرش وی از کودکی با دنیای سیاست آشنا شد بطوریکه در 14سالگی در ستاد انتخاباتی جان لیندسی نامزد جمهوریخواه شهرداری نیویورک نقشی فعال ایفا کرد. او ازجمله چهره های همیشه در صحنه ی بازیهای سیاسی دولت مردان کاخ نشین دی سی است و در این راه از صرف هزینه های کلان چند صد میلیون دلاری هم مضایقه نمیکند. کاتزنبرگ در نبارزات انتخاباتی باراک اوباما نیز تاثیرگذار بود بطوریکه اوباما درباره او و همسرش مریلین اینگونه توضیح میدهد:آنها انسانهای خستگی ناپذیری هستند  که از اولین کمپین انتخاباتی در زمانهای خوب و بد ،زمانیکه حتی خیلیها اسم مرا درست تلفظ نمیکردند در کنار من بودند، من همیشه سپاسگذار آنها خواهم بود.
 
تاسیس کمپانی: اسپیلبرگ بانی اصلی و ایده پرداز طرح دریم ورکس بود.وی با دعوت دو دوست خود یعنی گفن و کاتزنبرگ و با سرمایه گذاری 600میلیون دلاری پل الن از شرکت مایکروسافت مثلث اس کی جی کارخود را در 1994 آغاز کردند.

به حق می توان طرح این شرکت را یک ایده ی بلندپروازانه دانست؛ چرا که هدف این سه نفر یک کمپانی فیلمسازی صرف نبود آنها با الحاق بخش های موسیقی، انیمیشن، تولیدات تلوزیونی، بازی های ویدئویی و فعالیتهای اینترنتی قصد ایجاد یک غول رسانه ای را داشتند که بتواند یک شبه تمام شهرت و اعتبار چندین و چندساله ی شرکتهای بزرگ هالیوودی را ببلعد اما آنچه که در انتظارش بودند محقق نشد و تمام بخشهای شرکت به جز بخش فیلم و انیمیشن به شکل افتضاخی شوست خورده و یکی پس از دیگری حذف شدند.حتی اسپیلبرگ نیز با ساخت سریال نتوانست کمکی به احیای کمپانی کند تا اینکه جفری کاتزنبرگ  براساس نوع تفکر تجاری خود از چند انیماتور نابغه ی بریتانیایی از شرکت والت دیزنی کمک گرفت تا انیمیشن فرار جوجه ای با صرف هزینه ی 42میلیون دلار و فروش 200میلیون دلاری بتواند جان تازه ای به کالبد بی جان دریم ورکس بدمد.

پس از آن موفقیت های مجموعه ی شرک و سپس ماداگاسکار بار دیگر به کمپانی کمک کرد.درعرصه ی تولید فیلم نیز کمپانی تا حدی موفق ظاهر شد و آثاری همچون گلادیاتور، زیبای آمریکایی، نجات سرباز رایان، جنگ دنیاها و... در کارنامه ی خود ثبت کرد. بسیاری از کارشناسان دلیل شکست پروژه ی دریم ورکس را در سوء مدیریت اسپیلبرگ و دخالتهای بی جای او در همه ی پروژه ها میدانند تا جاییکه این دخالتها باعث جدایی بسیاری از عوامل از شرکت شد.

علاوه براین تعداد بالای کارمندان، مشکلات داخلی مدیران و جدایی پل آلن، فروش نرفتن دی وی دی های شرک و فروش نرفتن سندباد همه باعث ورشکستگی شرکت شد تا زمانی که فیلم جزیره به کارگردانی مایکل بی با صرف هزینه های بالا و فروش اندک ضربه ی نهایی را وارد کرد و در نهایت با وساطت کاتزنبرگ دریم ورکس به یونیور سال واگذار شد.

اکنون تنها بخش انیمیشن این شرکت استقلال خود را حفظ کرده است و کارخود را در کنار والت دیزنی، مارول، پیکسار و...همچنان با قدرت ادامه می دهد.

زهرا علیمحمدی- کارشناس ادیان و عرفان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.