صدا و سیما قادر نیست یک مناظره بیطرف را برگزار کند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، عباس عبدی تحلیلگر اصلاح‌طلب مسائل سیاسی صبح امروز در مناظره‌ای که در محل خبرگزاری فارس برگزار شد، در پاسخ به این سؤال که معدل این 6 نامزدی که در مناظرات حضور داشتند را چگونه ارزیابی می‌کنید و در نهایت برای مناظره سوم که موضوعش اقتصادی خواهد بود، ارزیابی‌تان از حضور جهانگیری در کنار روحانی چگونه است، خاطرنشان کرد: مناظره‌ها خیلی به لحاظ ساختاری دچار اشکال بودند چون ساختار به گونه‌ای است که هیچ کدام از نامزدها به اصل سؤال خیلی نمی‌پردازند و البته حق دارند چون برخی سؤال‌ها به گونه‌ای است که در اتفاقات نمی‌شود به طور مشخص به آن پاسخ داد. برای مثال سؤالی پیرامون مسائل اجتماعی می‌پرسند انتظار نمی‌رود رؤسای جمهور به طور تخحصی به آن سؤال پاسخ دهند.

وی با بیان اینکه مناظرات تاثیر تعیین‌کننده‌ای در انتخابات ندارد، گفت: علت خاصش این است که صدا و سیما قادر نیست یک مناظره بیطرف را برگزار کند و الا مناظره بدون حضور مجری که بتواند حق دخالت در مناظره داشته باشد، دروغ و راست افراد را مچ‌گیری کند و سؤال مطرح کند، فکر نمی‌کنم که بتواند مناظره قابل توجه و قابل قبولی باشد. 

عبدی ادامه داد: مشکل اساسی طرح جای دیگری است و آنجا که مناظره‌ها معمولا خیلی آگاهی‌بخش نیستند. بلکه آن حرکت اجتماعی و پیام‌هایی که در جامعه در جریان انتخابات وجود دارد، مناظره‌ها می‌تواند بازتاب خوبی پیدا کند.

وی با اشاره به جمله من فرهنگ نیستم حقوقدان هستم روحانی در انتخابات سال 92 خاطرنشان کرد: این جمله هنوز در ذهن عده‌ای هست این جمله به این دلیل نبود که مهم نبود بلکه به دلیل پیامی بود که در آن وجود داشت و این جمله در کنار آن پیام برجسته شد و معنا پیدا کرد. در حالی که ممکن است اگر آن پیام نباشد اساسا این جمله معنایی پیدا نکند و حتی پیامی منفی از آن استنباط کرد.

وی با بیان اینکه برخی پیام‌ها صادقانه نیست، خاطرنشان کرد: برخی شعارهایی که می‌دهند به آن نامزدی که آن را مطرح می‌کند اصلا نمی‌خورد و با آن تناسبی ندارد و به همین دلیل در مخاطب جا نمی‌افتد. برداشت من این است که مناظرات تاثیر تعیین‌کننده‌ای تا کنون نداشته است و علیرغم همه اختلافاتی که وجود دارد این نظرسنجی‌ها نشان نمی‌دهد که به دلیل مناظره‌ها اختلافی در آراء مردم رخ داده باشد. البته همیشه یک تعدد آرا بوده است ولی می‌توانم بگویم شاید برخی برنامه‌های دیگر تلویزیونی در جریان انتخابات مؤثرتر باشد.

عبدی در پاسخ به این سؤال که کدام یک از این نامزدها بهتر ظاهر شدند، خاطرنشان کرد: مناظره‌ها مسابقه فوتبال نیست. در مسابقه فوتبال تقریبا نتیجه تعیین شده از قبل نشان می‌دهد که چه کسی بهتر بازی کرده است. اینکه من طرفدار چه تیمی هستم تعیین نمی‌کند که برنده بازی چه کسی است. برنده بازی یک قاعده مستقل دارد اما در مناظره‌ها اینگونه نیست. در مناظره‌ها چون چنین قاعده‌ای نداریم اینطور بوده که مثلا هر کسی از هر نامزدی خوشش می‌آید پاسخ‌های آن را تا حد زیادی مطلوب‌تر به ذهنش می‌بیند و به همین دلیل نمی‌شود گفت گروه‌ها قطعا موفق‌تر بودند. چون به مخاطب بستگی شدیدی دارد واگر فارغ از این مسئله کلی نگاه کنیم در مناظره اول جهانگیری و قالیباف با فاصله زیادی برجسته شدند و در مناظره دوم می‌شود گفت آقای روحانی و در مقابلش رئیسی و قالیباف برجسته بودند ولی در مورد اینکه مردم کدام را بهتر و موفق‌تر دانستند عمده‌اش به این برمی‌گشت که اینها پیش زمینه و نگرش قبلی‌شان به این افراد چگونه است. 

این تحلیلگر اصلاح‌طلب مسائل سیاسی با بیان اینکه موضوع مناظره سوم اقتصادی است و من خیلی مطمئن نیستم نامزدها و حاضرین خود را مقید به این مسئله بدانند، اظهار داشت: ممکن است یک جمله راجع به این مسئله بگویم و باقی بحث را به سمت مسائل سیاسی ببرند و از فضا و هدفی که برایشان تعریف شده خارج شوتد. از آنجا که تحولات در فضای انتخاباتی ایران سریع است، واقعا پیش‌بینی اینکه نامزدها در این مناظره چه سیاستی را اتخاذ خواهند کرد، سخت است. حدس و گمان‌هایی می‌شود زد ولی در کل این احتمال وجود دارد که به لحاظ تنش و کندی مسائل یک سازوکارهایی در جامعه ایران وجود دارد که سعی می‌کنند تا حدی تنش‌ها بالاتر نرود.

عبدی در پاسخ به این اظهارنظر امینی پیرامون دو دوره‌ای بودن انتخابات سال 96، خاطرنشان کرد: فکر نمی‌کنم انتخابات در شرایط کنونی دو دوره‌ای باشد، اما اینکه هفته دیگر چه خواهد شد، یک بحث دیگری است. دوره دوم خیلی برای دولت حساسیت ندارد و خطری برای آقای روحانی نخواهد داشت و این به دلایلی است که به نظرم فضای بازی اساساً تغییر خواهد کرد.

وی افزود: الان همه چیز گنگ و نامتعین است ولی وقتی نتایج بیرون بیاید، مسائل خیلی فرق خواهد کرد.

این فعال سیاس اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که به نظر شما گفتمان سیاسی کدام جریان غالب بوده است، تصریح کرد: فکر نمی‌کنم گفتمان مخالفان موفق بوده، چون نمی‌توانند به آن گفتمان با این افراد، موجی را در جامعه ایجاد کنند که اگر می‌توانستند خیلی قبل از اینها می‌توانست نتیجه انتخابات تغییر کند.

عبدی ادامه داد: مقداری انتخاب گفتمان‌های انتخاباتی مستلزم کمپین‌های هوشمندی است که این را در جامعه ایران نمی‌بینیم. مثلاً اشتباهاتی که در ارقام می‌کنند، بسیار فاحش است و شاید هزار برابر اشتباه صورت می‌گیرد و نشان می‌دهد که ذهنیت طرف نسبت به مسائل و جامعه نمی‌تواند آن اعتماد را در مخاطب ایجاد کند.

وی در پاسخ به این سوال که در نهایت فکر می‌کنید این انتخابات تک‌دوره‌ای است یا به مرحله دوم کشیده خواهد شد و آیا این 6 نامزد تمام برگ‌های آس خود را رو کرده‌اند یا خیر، اظهار داشت: ظرفیت دو دوره‌ای شدن بدون تردید وجود دارد و کسی نمی‌تواند این را رد کند، اما اینکه کسی قطعاً بگوید دو دوره‌ای می‌شود باید بگویم خیر. چون هنوز به پایان انتخابات چند روز مانده و این فرصت وجود دارد. اما اینکه آس‌های زیادی دارند، معتقدم از ابتدا چنین آسی وجود نداشته است به این معنا که تأثیر تعیین‌کننده‌ای در جامعه داشته باشد.

وی افزود: دلیل اصلی‌اش نیز این است که هیچ گفتمانی که دیگران بفهمند انتظاری که دارند در صورتی که یک نفر رئیس‌جمهور شود، از آینده خود و کشور خود چه انتظار مشخصی دارند، فکر می‌کنم در این انتخابات حداقل چنین گفتمانی وجود ندارد. تا وقتی که چنین گفتمانی نباشد بعید می‌دانم کسی بتواند آسی روی زمین بزند که بتواند مؤثر باشد.

کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به سوالی پیرامون ایجاد شبکه‌های اجتماعی تبلیغاتی توسط جریانات سیاسی خاطرنشان کرد: در مورد شبکه‌های اجتماعی خیلی پیگیر نیستم و تخصصی هم ندارم، لذا نمی‌توانم خیلی دقیق حرف بزنم. در سطح جامعه هم مشکل وجود دارد و در این زمینه با آقای امینی موافقم که قضیه گفتمانی وجود ندارد که افراد حول آن بیسج شوند و اینها یا خرده‌گفتمان هستند و یا گفتمان‌های ناقص هستند و هیچ‌کدامشان قادر به بسیج نیرو و معنابخشی به رفتار سیاسی و انتخاباتی نیستند.

وی با اشاره به دو دلیل این مدعای خود اظهار داشت: دلیل اول محدودیت‌هایی است که در جامعه ایران از طریق رد صلاحیت‌ها وجود دارد، ولی دلیل مهم‌تر از این هم وجود دارد و آن هم اینکه ما در شرایط گذار هستیم که یک انتقالی در جامعه ایران صورت می‌گیرد که بسیار جدی است و چون ما در بطن آن هستیم به آن توجه نمی‌کنیم.

عبدی افزود: همین الان نامزدهای اصولگرا هیچ گذاره‌ای از آن چیزهایی که از اساس همواره بر آن تأکید داشته‌اند را نمی‌گویند و به مسائلی چون پرداخت یارانه و بیکاری متمرکز شده‌اند. این دلیل خیلی مهمی دارد. اگر انتخابات امسال را با انتخابات سال 68 مقایسه کنید، خواهید دید که با هم بسیار متفاوت هستند، ولی در ایران انجام شده‌اند. اگر آن انتخابات را مقایسه کنید با این انتخابات خواهید دید که در سال 68، فرد 90 درصد رأی کسب می‌کرد، ولی می‌گوید من حاضرم به طرف مقابل رأی دهم، ولی در انتخابات کنونی اگر مجاز بودند نامزدها اسلحه به داخل اتاق مناظره بیاورند، ممکن بود که حتی سلاح هم روی هم بکشند. اتفاقی است که رخ داده و نمی‌شود از کنارش گذشت، چون ما در جریان این تحولات بودیم خیلی برایمان به چشم نمی‌آید و اینکه پس از 30 سال به این وضعیت برسیم، اتفاقات بسیار کلیدی رخ داده که مهم‌ترین‌اش هم این است که نیروهای اصولگرا رأی می‌خواهند و وقتی رأی می‌خواهند، باید به هر ترتیبی که شده رأی فرد مقابل را تصاحب کنند.

کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه البته این مسئله را می‌توان مثبت نیز تلقی کرد، خاطرنشان کرد: ما نباید منفی به آن نگاه کنیم، چون دیگران نیز می‌توانند همین کار را انجام دهند، اما نکاتی پیش می‌آید که شاید قابل بررسی باشد. برای مثال تند شدن آقای روحانی قابل بررسی است، تند شدن ایشان بازتاب و واکنشی است به برخوردهایی که با او شده است. سخنگوی قوه قضائیه کاملاً واضح است به نفع کدام سمت تصمیم می‌گیرد و رفتار می‌کند. طبیعی است که یک رئیس‌جمهور و نامزد انتخابات نمی‌تواند این وضعیت را بپذیرد، بنابراین ممکن است واکنش تندی نشان دهد که البته معتقدم نباید این کار را می‌کرد، نه به خاطر اینکه آن حرف‌ها را زده از سرِ ترس است، در این مملکت صدها بلکه هزارها مسئله بوده که به نتیجه نرسیده و اینها هم که مطرح می‌شود، هیچ‌کدامشان به نتیجه نخواهد رسید.

وی افزود: نقطه قوت روحانی آرام‌سازی فضا بوده و باید همان را ادامه دهد، باید نشان دهد طرف مقابلش است که می‌خواهد اوضاع را متشنج کند، بنابراین نباید در این نوع واکنش‌ها می‌افتاد. این واکنش‌ها ممکن است که یک عده‌ای را مجذوب خود کند، ولی واقعیت این است که نقطه قوت روحانی در 4 سال گذشته آرام‌سازی بوده و همین را باید در جریان انتخابات نشان دهد.

عبدی در عین‌حال ادامه داد: در مجموع من فکر نمی‌کنم تا آخر انتخابات اتفاق خیلی پیش‌بینی‌نشده و حادی وجود داشته باشد که فراتر از آن چیزی باشد که تاکنون پیش‌بینی شده است.

وی در پاسخ به اظهارات امینی پیرامون افزایش فضای رادیکالیسم توسط روحانی در چند روز گذشته خاطرنشان کرد: رادیکالیسم بحث دیگری است که اگر یکی از این دو آقایان به پیروزی برسند قابل بحث است، البته آقای قالیباف عملاً حذف شده، ولی آقای رئیسی عملکردش برای مملکت و کشور بسیار خطرناک است و هیچ کدام از اهداف‌شان هم به نتیجه نخواهد رسید. این هراس واقعیتی است که به عمل و سیاست آنها برمی‌گردد و چیزی نیست که بگویند، اما پرداختن به مسائل دیگر ممکن است محل ایراد باشد و بشود تصحیح‌اش کرد، ولی هراس آنها بسیار جدی است و نیازی نیز نیست که به این شکل حرف بزنند و می‌توانند به‌راحتی بگویند که این جریان چه خطراتی را می‌تواند برای آینده کشور ایجاد کند.

این کارشناس مسائل سیاسی پیرامون مسئله اعلام دارایی‌های نامزدهای ریاست جمهوری، اظهار داشت: هر نامزدی می‌تواند در جریان انتخابات پیشنهادی دهد تا در موقعیت برتر قرار گیرد. من فکر نمی‌کنم این ایراد وجود داشته باشد، یک بار هم نامه‌ای به مجمع تشخیص در این مورد نوشتم، ولی در مورد انتشار دارایی‌ها ممانعت کردند و بلکه اعلام دارایی افراد را جرم نیز دانستند و برای آن مجازات نیز قائل شدند که بسیار بدتر شد، ولی اینکه مقامات دولتی لیست دارایی ارائه دهند، خیر. همه باید بدهند.

عبدی با بیان اینکه این تاکتیک درستی نیست، تصریح کرد: باید بگویند ما در این مملکت زندگی می‌کنیم که من کار می‌کنم و درآمد دارم و شما هم همین‌طور. وقتی خدا می‌داند چرا بنده‌اش نداند. هر کس با افتخار بگوید من اینقدر ثروت دارم و مالیات نیز می‌دهم و دارایی‌هایم را نیز از این محل به دست آورده‌ام. هیچ ایرادی ندارد و هر کسی هم حق داشته باشد آن را ببیند، ولی عدم وجود چنین شرایطی یکی از ایرادهایی است که در ایران وجود دارد. ولی فساد بدتر این است که به گروهی خاص بگوییم این کار را انجام بدهد. باید درخواستی دهیم که همه از صدر تا ذیل این کار را انجام دهند و همه نیز بتوانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

وی ادامه داد:‌ وقتی شما سیاست اعلام دارایی‌ها را محدود کردید، آن‌وقت می‌آیید و می‌گویید وزرا دارایی‌هایشان را اعلام کنند، نه ثروت نداشتن عیب است و نه ثروت داشتن ضد ارزش است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه من چیزی دیگری هم درخواست دارم، اظهار داشت: درخواستم این است که کسانی که خسارت به منابع کشور وارد کرده‌اند نیز باید جریمه و مجازات شوند.

عبدی با بیان اینکه در این انتخابات قاعدتاً در آخر یک نفر انتخاب خواهد شد، تصریح کرد: ولی این نمی‌تواند تحرکی ایجاد کند و باید نگاه‌ها متفاوت باشد و پاسخ‌ها باید متفاوت از قبل باشد و ادبیات جدیدی به جامعه تزریق شود و من معتقدم که ادبیات جدید جا می‌افتد. نباید پاسخ‌های کلیشه‌ای به سوال‌های کلیشه‌ای داد و باید اساس این کلیشه‌ها را شکست و تا این اتفاق نیفتد، فکر نمی‌کنم تحرکی رخ دهد.

وی افزود: اینکه بگویم من موافق یا مخالف اعلام دارایی‌هایم هستم، کافی نیست، بلکه هر کسی باید دارایی‌هایش مشخص باشد، چه شهروند عادی باشد و چه سیاستمدار.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: اگر واقعاً شهامت این کار را داریم نیاییم بگوییم آقایان نامزدها دارایی‌هایشان را اعلام کنند، بلکه بگویند ما از این موضع دفاع می‌کنیم و اولاً ما خودمان این کار را می‌کنیم و ثانیاً از این دفاع می‌کنیم که همه مردم بتوانند به ثروت‌های دسترسی داشته باشند، چون ثروت امر پنهانی نیست.

عبدی در پاسخ به سوالی پیرامون پیشنهاد یکی از نامزدهای ریاست جمهوری برای مناظره بین روحانی و احمدی‌نژاد خاطرنشان کرد: اتفاقاً آقای رئیسی باید مسئولیت کارهای خود را قبول کند و شهامت این را داشته باشد. احمدی‌نژاد که از آسمان نیامده است و به نظرم احمدی‌نژاد اساساً حق مناظره ندارد. رئیسی در دوره‌ای که در دستگاه قضا بود، باید پرونده احمدی‌نژاد را رسیدگی می‌کرد و به اتهاماتی که گفته می‌شد رسیدگی می‌کرد.

وی با بیان اینکه دو نقطه قوت احمدی‌نژاد یارانه‌ها و مسکن مهر بود، خاطرنشان کرد: هر دوی اینها خلاف قانون است. یارانه‌ها طبق قانون نباید به این شکل پرداخت می‌شد، چون این یارانه‌ها 15 هزار تومان بود، نه 45 هزار تومان و به همین دلیل بود که تورم و بدبختی ایجاد کرد. دستگاه قضایی باید به این مسئله رسیدگی می‌کرد و یا جلویش را می‌گرفت یا محکومش می‌کرد. محکوم که شود دیگر نمی‌تواند مناظره کند و در انتخابات شرکت کند. چون اول باید پاسخگوی محکومیت خود باشد. آقای رئیسی به جای اینکه آن کار را انجام دهد، می‌گوید با او مناظره کن. در حالی‌که افراد احمدی‌نژاد در ستاد شما هستند.

کارشناس مسائل سیاسی در ادامه این مناظره و در واکنش به اظهارات امینی خاطرنشان کرد: درست است که شفافیت دارایی‌های مسئولان اهمیت بالایی دارد، اما باید هر کسی حق داشته باشد به دارایی‌ها مراجعه کند و بگوید ثروت فلانی چقدر است و باید سایت حقوق را در این زمینه راه بیندازند، کمااینکه در کشور کانادا تمام کسانی که بالای 100 هزار دلار در سال حقوق می‌گیرند، حتماً اسمشان در این سایت درج شده است.

عبدی در واکنش به اظهارات امینی که احمدی‌نژاد حق دفاع از عملکرد خود را دارد، تصریح کرد: بهترین جایی که می‌تواند از خود دفاع کند دادگاه است و دهان کسی را نبسته‌اند و ما با احمدی‌نژاد بحثی نداریم، چون اتهام روشنی وجود دارد و باید دادگاه آن را بررسی کند و بگوید این اتهام وارد نیست و ما تبرئه می‌کنیم.

وی افزود: آقای رئیسی نمی‌تواند از مسئولیت شانه خالی کند چون تاریخ امری پیوسته است، مثلاً اگر امروز علیه دولت آقای خاتمی حرف زده شود، جهانگیری بگوید به من ربطی ندارد، قابل قبول نیست، چون نان آن را می‌خورد و خود را به آن انتساب میدهد و الان هم باید از او دفاع کند. آقای رئیسی هم شعارهایش، شعار احمدی‌نژاد است و هم افرادش. خودش نمی‌تواند احمدی‌نژاد باشد، بنابراین باید مسئولیت بپذیرد.

کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: اگر روحانی مسائل را به سال 92 ارجاع می‌دهد، به خاطر احمدی‌نژاد نیست، بلکه به خاطر این است که کسان دیگری می‌خواهند بیایند و سیاست‌های گذشته را اجرا کنند و اگر کسی مدعی آن سیاست‌ها نباشد، با آقای امینی موافقم که ارجاع دادن به آن سیاست، یک امر بیهوده‌ای است، ولی داریم می‌بینیم که این دو نفر هر دو آن سیاست‌ها و شعارها را دنبال می‌کنند و کپی هم هستند. باید یک حدی از مسئولیت‌پذیری را در دفاع از آن سیاست‌ها داشته باشد و به نظرم این مسئله کلیدی است و کسی قصد ندارد با آقای احمدی‌نژاد رقابت کند.

عبدی در پاسخ به این سوال مجری که چرا جهانگیری علی‌رغم مناظره اول که فعال بود، در مناظره دوم انشاخوانی می‌کرد، خاطرنشان کرد: من درمورد حضور آقای جهانگیری نکته‌ای را عرض می‌کنم. این 6 نفر نماینده 6 جناح نیستند و فوقش دو یا دو تا و نصفی جناح را نمایندگی می‌کند و این یک ایراد ساختاری است که در ایران وجود دارد. وقتی شما با 6 نامزد می‌آیید، اساساً موازنه به هم می‌ریزد و مخدوش می‌شود. البته در مورد ترکیب سه به سه‌ای که انتخاب کرده‌اند، رویش کم صحبت شد، چون انتخاب مثبتی بود و باید به آن توجه می‌کردند و من برداشت‌های خاصی از آن دارم. به نظر من اگر از بنده می‌پرسیدند معتقد بودم که نیازی به چنین حضوری نیست، ولو اینکه 10 نامزد حاضر شوند و آقای روحانی یک طرف بایستد و همه 10 نامزد به او فحش دهند. در این شرایط نیز هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.

وی ادامه داد: این پاسخ جهانگیری که در مورد اظهارات قالیباف پیرامون واردات پوشاک توسط دختر یکی از وزیران بیان شد، قضیه را خراب‌تر کرد، می‌دانید از کجا ریشه می‌گیرد. از پاسخ‌های کلیشه‌ای نشأت می‌گیرد. اگر من بودم این‌طور پاسخ نمی‌دادم و بلافاصله می‌گفتم آقای وزیر آموزش و پرورش خوب بود دخترش را رئیس کمیته زنان وزارتخانه‌اش می‌کرد و به پسرش 4 رانت می‌داد. همین پاسخ کافی بود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: آقای احمدی‌نژاد علی‌رغم همه انتقادات جدی که به ایشان وارد است، یکسری کلیشه‌ها را شکاند و این شکستن کلیشه‌ها مهم بود. اتفاقاً دوستان اصولگرا متوجه این قضیه نبودند که این کلیشه‌ها وقتی شکسته شود، اکنون علیه افراد دیگری شکسته می‌شود، ولی شکسته شده و معلوم نیست که در آینده چگونه باشد، کمااینکه در انتخابات کنونی نیز همین اتفاق می‌افتد و می‌بینیم افرادی که حتی فکرش را هم نمی‌کردند در بند همین شکستن کلیشه‌ها شده‌اند.

عبدی ادامه داد: اعتقاد من این بود ولی اکنون نمی‌شود کاری کرد چون آمده‌اند و علتش هم این است که شاید فکر کرده‌اند به این شکل بهتر باشد.