یک استاد حوزه علمیه تشریح کرد:
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ نشست تخصصی «ظرفیت‌ها و ظرافتهای ادبی زبان‌های زنده دنیا» صبح سه شنبه ۸ شهریورماه با حضور شاعران و اهالی ادبیات حوزه از سراسر کشور در دهکده گردشگری وسف قم برگزار شد.
در این نشست حجت الاسلام «محسن حسن زاده لیله کوهی» درخصوص ظرفیت‌های شعر با زبان انگلیسی، حجت الاسلام «فاضل سعدی» در رابطه با ظرفیت‌های ادبی شعر عربی، «سید احمدحسینی شهریار» درخصوص ظرفیت‌های شعر اردو، «سیدحیدر بیات» در رابطه با ظرفیت‌های ادبی زبان ترکی آسیای میانه و «مصطفی سالوادری» نیز در رابطه با ظرفیت‌های ادبی زبان اسپانیولی به ارائه نظرات خود پرداختند.
در ابتدای جلسه حجت الاسلام «فاضل سعدی» در خصوص ادبیات و شعر امروز عرب اظهار داشت: رابطه یک عرب با شعر عربی مسئله‌ای قدیمی و غیرقابل گسست است به طوری در اکثر مناطق جهان عرب کم‌تر خانه پیدا می‌شود که یا شاعر نداشته باشد یا حافظ شعر.
استاد ادبیات عرب دانشگاه تهران با بیان اینکه در زبان عربی سه نوع شعر داریم، گفت: شعر عربی شعر عمودی یا فصیح، شعر لهجه و شعر نو را شامل می‌شوند. با وجود آنکه جهان عرب با شعر فاصله گرفتند با شعر لهجه ارتباط بیش تری برقرار کردند و مختص محافل ادبی نیست و اکثر ترانه خوان‌ها نیز از این نوع شعر استفاده می‌کنند.
وی در خصوص شعر نوی عربی عنوان کرد: این نوع شعر نیز به چند بخش تقسیم می‌شود و بعضی از نویسندگان این نوع شعر به جنبه‌های تخیلی شعر توجه دارند و شعرهایشان حالت نثرگونه دارد به همین دلیل در نزد مردم جایگاه دو نوع قبلی را ندارد.
سعدی در رابطه با جایگاه مکاتب ادبی و تضارب افکار در زبان عربی افزود: مشترکات شعرای عرب زبان در بسیاری موارد نشان دهنده عدم اختلاف بین اهالی ادبیات است و شاید مقدس‌ترین مسئله در شعر شاعران مسلمان و غیرمسلمان مسئله کربلا و فلسطین به عنوان نماد مبارزه است که در آثار بسیاری از شاعران عرب زبان دیده می‌شود.
ارتباط حوزه نجف با ادبیات قابل توجه است. از قرن سوم هجری رابطه حوزه با شعر دینی مشاهده می‌شود. حوزه نجف پنجشنبه‌ها تعطیل بود و محافلی تحت عنوان منتدیات برگزار می‌شد که به شعرخوانی و نقد و بررسی شعر می‌پرداختند به همین دلیل است که علمای نجف از ادبیات قوی برخوردارند.
حجت الاسلام «محسن حسن زاده لیله کوهی» با اشاره به کلیات شعر در زبان انگلیسی خاطرنشان کرد: نباید تصوری که از شعر در زبان فارسی در ذهن داریم و میزان حضور شعر در زندگی مردم و اهمیت این هنر در مقایسه با هنرهای دیگر در زبان‌های اروپایی داشت.
استاد حوزه علمیه افزود: در اروپا شعر به یک صنف خاص و محافل آکادمیک محدود می‌شود و اهتمام غربی‌ها به آموزش ادبیات مخصوصا داستان و رمان موجب شده در مدارس خاص به طور جدی ادبیات آموزش داده شود. غیر از ادبیات فاخر، ادبیات مردمی هم وجود دارد و بیش‌تر ادبیات در قالب رسانه‌های غیر شعری مثل موسیقی مردمی، تئاتر و ... دیده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: هنرمندان از سیاست مداران و عالمان دین به مردم نزدیک ترند و القای یک فرهنگ از سوی این قشر در میان مردم راحت ترا ست. در حوزه زبان انگلیسی با پدیده جهان شهر‌ها مواجه ایم و به همین دلیل هنرمندان انگلیسی زبان نیز از نژادهای مختلفی با پیشینه‌های متفاوت حضور دارند.
لیله کوهی گفت: برای تولید هنر علاوه بر فرهنگ و زبان و تفکر به عنصر ذوق نیازمند است و برای تاثیرگذاری یک اثر باید این چهار عنصر وجود داشته باشد و در زبان انگلیسی در غالب اوقات این تالیف و ترکیب رخ نداده است.
در این نشست حجت الاسلام «محسن حسن زاده لیله کوهی» درخصوص ظرفیت‌های شعر با زبان انگلیسی، حجت الاسلام «فاضل سعدی» در رابطه با ظرفیت‌های ادبی شعر عربی، «سید احمدحسینی شهریار» درخصوص ظرفیت‌های شعر اردو، «سیدحیدر بیات» در رابطه با ظرفیت‌های ادبی زبان ترکی آسیای میانه و «مصطفی سالوادری» نیز در رابطه با ظرفیت‌های ادبی زبان اسپانیولی به ارائه نظرات خود پرداختند.
در ابتدای جلسه حجت الاسلام «فاضل سعدی» در خصوص ادبیات و شعر امروز عرب اظهار داشت: رابطه یک عرب با شعر عربی مسئله‌ای قدیمی و غیرقابل گسست است به طوری در اکثر مناطق جهان عرب کم‌تر خانه پیدا می‌شود که یا شاعر نداشته باشد یا حافظ شعر.
استاد ادبیات عرب دانشگاه تهران با بیان اینکه در زبان عربی سه نوع شعر داریم، گفت: شعر عربی شعر عمودی یا فصیح، شعر لهجه و شعر نو را شامل می‌شوند. با وجود آنکه جهان عرب با شعر فاصله گرفتند با شعر لهجه ارتباط بیش تری برقرار کردند و مختص محافل ادبی نیست و اکثر ترانه خوان‌ها نیز از این نوع شعر استفاده می‌کنند.
وی در خصوص شعر نوی عربی عنوان کرد: این نوع شعر نیز به چند بخش تقسیم می‌شود و بعضی از نویسندگان این نوع شعر به جنبه‌های تخیلی شعر توجه دارند و شعرهایشان حالت نثرگونه دارد به همین دلیل در نزد مردم جایگاه دو نوع قبلی را ندارد.
سعدی در رابطه با جایگاه مکاتب ادبی و تضارب افکار در زبان عربی افزود: مشترکات شعرای عرب زبان در بسیاری موارد نشان دهنده عدم اختلاف بین اهالی ادبیات است و شاید مقدس‌ترین مسئله در شعر شاعران مسلمان و غیرمسلمان مسئله کربلا و فلسطین به عنوان نماد مبارزه است که در آثار بسیاری از شاعران عرب زبان دیده می‌شود.
ارتباط حوزه نجف با ادبیات قابل توجه است. از قرن سوم هجری رابطه حوزه با شعر دینی مشاهده می‌شود. حوزه نجف پنجشنبه‌ها تعطیل بود و محافلی تحت عنوان منتدیات برگزار می‌شد که به شعرخوانی و نقد و بررسی شعر می‌پرداختند به همین دلیل است که علمای نجف از ادبیات قوی برخوردارند.
حجت الاسلام «محسن حسن زاده لیله کوهی» با اشاره به کلیات شعر در زبان انگلیسی خاطرنشان کرد: نباید تصوری که از شعر در زبان فارسی در ذهن داریم و میزان حضور شعر در زندگی مردم و اهمیت این هنر در مقایسه با هنرهای دیگر در زبان‌های اروپایی داشت.
استاد حوزه علمیه افزود: در اروپا شعر به یک صنف خاص و محافل آکادمیک محدود می‌شود و اهتمام غربی‌ها به آموزش ادبیات مخصوصا داستان و رمان موجب شده در مدارس خاص به طور جدی ادبیات آموزش داده شود. غیر از ادبیات فاخر، ادبیات مردمی هم وجود دارد و بیش‌تر ادبیات در قالب رسانه‌های غیر شعری مثل موسیقی مردمی، تئاتر و ... دیده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: هنرمندان از سیاست مداران و عالمان دین به مردم نزدیک ترند و القای یک فرهنگ از سوی این قشر در میان مردم راحت ترا ست. در حوزه زبان انگلیسی با پدیده جهان شهر‌ها مواجه ایم و به همین دلیل هنرمندان انگلیسی زبان نیز از نژادهای مختلفی با پیشینه‌های متفاوت حضور دارند.
لیله کوهی گفت: برای تولید هنر علاوه بر فرهنگ و زبان و تفکر به عنصر ذوق نیازمند است و برای تاثیرگذاری یک اثر باید این چهار عنصر وجود داشته باشد و در زبان انگلیسی در غالب اوقات این تالیف و ترکیب رخ نداده است.
از سوی دیگر عدم آشنایی با نماد‌ها و پیشینیه تاریخی و عدم آشنایی با ادبیات از سوی مردم از جمله مشکلات شعر در اروپا است به همین دلیل شعر حضور تاثیرگذاری در جهان انگلیسی زبان ندارد.
«سیداحمد حسینی شهریار» نیز کارشناس بعدی این نشست بود که در رابطه با ظرفیت‌های شعر اردو عنوان کرد: امروزه دو کشور با جمعیت زیاد مخاطب زبان اردو هستند. هرچند همه مردم این دو کشور اردوزبان نباشند، ولی چیزی که بتوان به طور یقین گفت: این است که در سینمای بالیوود سالانه ۵۰۰ فیلم به زبان اردو ساخته می‌شود. در پاکستان نیز زبان ملی مردم اردو است.
این مترجم زبان فارسی افزود: اردو به دو قسمت اردوی خالص و اردوی مُفرّس تقسیم می‌شود. اردوی خالص در کراچی پاکستان و در هند نیز در مناطقی دیده می‌شود. اردوی مفرس از ابتدا بود و بالای ۶۰ درصد از کلماتش زبان فارسی است به طوری که سرود ملی پاکستان نیز کاملا برای فارسی زبانان قابل فهم است و ۹۰ درصد کلماتش فارسی است.
وی خاطرنشان کرد: اکثر قالب‌های شعری اردو از زبان فارسی گرفته شده و تحول‌های شعر ایران در قالب شعر نیمایی در شعر اردو نیز صورت گرفت. حتی شعری شبیه شعر سپید نیز در ادبیات اردو وجود دارد. آن چیزی که بسیار مهم است حضور کلمات فارسی در زبان و ادبیات اردو است و جدا شدنی نیست.
حسینی شهریار در خصوص جایگاه شعر در میان مردم اردوزبان تشریح کرد: در شبه قاره هند شعر در میان مردم از قدیم جایگاه داشته وهمانطور که ایرانیان در مناسبات مختلف به شعر حافظ مراجعه می‌کنند اردوزبان‌ها هم به غالب دهلوی مراجعه می‌کنند.
این شاعر اردو زبان گفت: شاعران هندی در جلسات شعر رشد می‌کنند، اما در پاکستان شاعران از راه مطالعه طبع خود را تعالی می‌دهند و از این نظر شعر پاکستانی‌ها بهتر از هندی هاست، ولی ارتباط مردم هم با شعر بسیار قابل توجه است به طوری که در بسیاری از جلسات ادبی بیش از ۵ هزار نفر شرکت می‌کنند.
وی بیان کرد: زبان اردو چهارصد سال است ابداع شده و لفظ اردو از زبان ترکی گرفته شده از سوی دیگر می‌توان گفت: ادبیات اردو وام دار زبان مختلفی و مخصوصا زبان فارسی و عربی است.
حسینی شهریار با بیان اینکه ادبیات دینی در شعر اردو توسط شاعری، چون میرعلیس وارد شده است، افزود: چراکه هر شاعر اردوزبان برای پیشرفت خود ناگزیر از مراجعه به آثار این شاعر است.
«سیداحمد حسینی شهریار» نیز کارشناس بعدی این نشست بود که در رابطه با ظرفیت‌های شعر اردو عنوان کرد: امروزه دو کشور با جمعیت زیاد مخاطب زبان اردو هستند. هرچند همه مردم این دو کشور اردوزبان نباشند، ولی چیزی که بتوان به طور یقین گفت: این است که در سینمای بالیوود سالانه ۵۰۰ فیلم به زبان اردو ساخته می‌شود. در پاکستان نیز زبان ملی مردم اردو است.
این مترجم زبان فارسی افزود: اردو به دو قسمت اردوی خالص و اردوی مُفرّس تقسیم می‌شود. اردوی خالص در کراچی پاکستان و در هند نیز در مناطقی دیده می‌شود. اردوی مفرس از ابتدا بود و بالای ۶۰ درصد از کلماتش زبان فارسی است به طوری که سرود ملی پاکستان نیز کاملا برای فارسی زبانان قابل فهم است و ۹۰ درصد کلماتش فارسی است.
وی خاطرنشان کرد: اکثر قالب‌های شعری اردو از زبان فارسی گرفته شده و تحول‌های شعر ایران در قالب شعر نیمایی در شعر اردو نیز صورت گرفت. حتی شعری شبیه شعر سپید نیز در ادبیات اردو وجود دارد. آن چیزی که بسیار مهم است حضور کلمات فارسی در زبان و ادبیات اردو است و جدا شدنی نیست.
حسینی شهریار در خصوص جایگاه شعر در میان مردم اردوزبان تشریح کرد: در شبه قاره هند شعر در میان مردم از قدیم جایگاه داشته وهمانطور که ایرانیان در مناسبات مختلف به شعر حافظ مراجعه می‌کنند اردوزبان‌ها هم به غالب دهلوی مراجعه می‌کنند.
این شاعر اردو زبان گفت: شاعران هندی در جلسات شعر رشد می‌کنند، اما در پاکستان شاعران از راه مطالعه طبع خود را تعالی می‌دهند و از این نظر شعر پاکستانی‌ها بهتر از هندی هاست، ولی ارتباط مردم هم با شعر بسیار قابل توجه است به طوری که در بسیاری از جلسات ادبی بیش از ۵ هزار نفر شرکت می‌کنند.
وی بیان کرد: زبان اردو چهارصد سال است ابداع شده و لفظ اردو از زبان ترکی گرفته شده از سوی دیگر می‌توان گفت: ادبیات اردو وام دار زبان مختلفی و مخصوصا زبان فارسی و عربی است.
حسینی شهریار با بیان اینکه ادبیات دینی در شعر اردو توسط شاعری، چون میرعلیس وارد شده است، افزود: چراکه هر شاعر اردوزبان برای پیشرفت خود ناگزیر از مراجعه به آثار این شاعر است.
او نیز تمام آثارش بیانگر مرثیه اهل بیت است. همین امر موجب شده که هر شاعری با هر تفکر و عقیده‌ای با ادبیات دینی و مخصوصا شعر شیعی پیوند بخورد و تاثیر بگیرد.
چهارمین کارشناس این نشست «مصطفی سالوادوری» شاعر اسپانیولی زبان بود که در رابطه با جغرافیای شعر اسپانیولی گفت: این زبان هم در اروپا و هم در آرمیکای لاتین حضور دارد. آمریکای لاتین از افزون بر ۲۴ کشور تشکیل می‌شود. در آن کشور‌ها مسلمان کم است و در السالوادور بیش از ۱۵۰ مسلمان وجود ندارد.
این شاعر اسپانیولی زبان بیان کرد: جمعیت اسپانیولی زبان بیش از ۵۰۰ ملییون نفر است. ویژگی خاص این زبان آن است که تنوعی ندارد و همه ۲۵ کشور اسپانیولی زبان به یک زبان واحد صحبت می‌کنند. جایگاه شعر در آن منطقه دو نوع است و شعر نیز به آکادمیک و مردمی تقسیم می‌شود.
وی گفت: مردم عوام هرچند کتاب زیاد نمی‌خوانند، اما در جلسات شعر شرکت می‌کنند و شعر را دوست دارند و این محافل معمولا در رستوران‌ها برگزار می‌شود. از سوی دیگر در حال حاضر شعر نو طرفدار زیاد دارد و در این اواخر ما در آن سرزمین‌ها توانستیم جریان شعر دینی را ترویج کنیم.
سید حیدر بیات نیز در پایان با اشاره فضای امروز شعر ترکی و جغرافیانی زبانی آن خاطرنشان کرد: سخن گفتن از زبان ترکی جمع بندی سختی دارد به دلیل اینکه گستره جغرافیایی وسیعی دارد. از سوی دیگر این زبان از حدود ۷ قرن میلادی به وجود آمده و دو سه قرن با سکوت مواجه است. پس از آن است که آثار مختلفی به زبان ترکی تالیف می‌شود.
این کارشناس زبان ترکی افزود: زبان ترکی آذربایجانی و عثمانی نیز از قرن ۱۶ هجری شکل می‌گیرد. ترکی قاراخانی و جغتایی نیز از دیگر گونه‌های زبان ترکی است. نکته مهم این است که تا دوره صفوی با تاریخ ادبی مشترکی مواجه ایم به طوری که همه ترک زبان‌ها با آثار هم آشنا هستند به طوری که درخصوص زبان فارسی نیز این چنین بود.
وی بیان داشت: در جهان ترک چند نوع مخاطب شعر داریم. در بخش غربی دنیای ترک رمان‌ها به چاپ سیصدم می‌رسد، ولی شعرخوان کم وجود دارد. از سوی دیگر در بخش شرقی مخاطب شعر فروان است. هم چنین در آسیانه میانه باید ادبیات روسی را بررسی کرد چرا که ترکی آن مناطق از ادبیات روسی متاثر بودند. ترک‌ها چین هم به سمت رمان و مدرنیسم گرایش پیدا کردند. هرچند شعر جایگاه خود را نیز دارد.
چهارمین کارشناس این نشست «مصطفی سالوادوری» شاعر اسپانیولی زبان بود که در رابطه با جغرافیای شعر اسپانیولی گفت: این زبان هم در اروپا و هم در آرمیکای لاتین حضور دارد. آمریکای لاتین از افزون بر ۲۴ کشور تشکیل می‌شود. در آن کشور‌ها مسلمان کم است و در السالوادور بیش از ۱۵۰ مسلمان وجود ندارد.
این شاعر اسپانیولی زبان بیان کرد: جمعیت اسپانیولی زبان بیش از ۵۰۰ ملییون نفر است. ویژگی خاص این زبان آن است که تنوعی ندارد و همه ۲۵ کشور اسپانیولی زبان به یک زبان واحد صحبت می‌کنند. جایگاه شعر در آن منطقه دو نوع است و شعر نیز به آکادمیک و مردمی تقسیم می‌شود.
وی گفت: مردم عوام هرچند کتاب زیاد نمی‌خوانند، اما در جلسات شعر شرکت می‌کنند و شعر را دوست دارند و این محافل معمولا در رستوران‌ها برگزار می‌شود. از سوی دیگر در حال حاضر شعر نو طرفدار زیاد دارد و در این اواخر ما در آن سرزمین‌ها توانستیم جریان شعر دینی را ترویج کنیم.
سید حیدر بیات نیز در پایان با اشاره فضای امروز شعر ترکی و جغرافیانی زبانی آن خاطرنشان کرد: سخن گفتن از زبان ترکی جمع بندی سختی دارد به دلیل اینکه گستره جغرافیایی وسیعی دارد. از سوی دیگر این زبان از حدود ۷ قرن میلادی به وجود آمده و دو سه قرن با سکوت مواجه است. پس از آن است که آثار مختلفی به زبان ترکی تالیف می‌شود.
این کارشناس زبان ترکی افزود: زبان ترکی آذربایجانی و عثمانی نیز از قرن ۱۶ هجری شکل می‌گیرد. ترکی قاراخانی و جغتایی نیز از دیگر گونه‌های زبان ترکی است. نکته مهم این است که تا دوره صفوی با تاریخ ادبی مشترکی مواجه ایم به طوری که همه ترک زبان‌ها با آثار هم آشنا هستند به طوری که درخصوص زبان فارسی نیز این چنین بود.
وی بیان داشت: در جهان ترک چند نوع مخاطب شعر داریم. در بخش غربی دنیای ترک رمان‌ها به چاپ سیصدم می‌رسد، ولی شعرخوان کم وجود دارد. از سوی دیگر در بخش شرقی مخاطب شعر فروان است. هم چنین در آسیانه میانه باید ادبیات روسی را بررسی کرد چرا که ترکی آن مناطق از ادبیات روسی متاثر بودند. ترک‌ها چین هم به سمت رمان و مدرنیسم گرایش پیدا کردند. هرچند شعر جایگاه خود را نیز دارد.
ارسال نظرات