رویترز با اشاره به نیاز شرکت بوئینگ برای اجرای قرارداد فروش هواپیما به ایران نوشت: بوئینگ در تلاش است تا به لطف خریدهای ایران خط تولید یکی از پرسودترین مدلهای خود را که تقاضا برای خرید آن به شدت کاهش یافته سر پا نگه دارد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به نقل از رویترز، رویکرد تهاجمی جدید دونالد ترامپ در قبال تهران در حال افزایش فضای عدم قطعیت در مورد قراردادهای ۳۶ میلیارد دلاری ایران با شرکتهای بوئینگ، ایرباس وای تی آر برای خرید هواپیماهای جدید است.
تصمیم شرکت ایران ایر برای خرید مجموعا ۲۰۰ فروند هواپیما از دو غول هواپیماسازی آمریکایی و اروپایی (بوئینگ و ایرباس) و یک شرکت فرانسوی ایتالیایی (ای تی آر) را بتوان نقطه اوج نتایج ملموس توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی دانست.
ایران ایر گفته، قرارداد ۱۶.۵ میلیارد دلاری اش با بوئینگ، بزرگترین قرارداد یک شرکت ایرانی با یک شرکت آمریکایی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ بوده است.
برخورداری این قراردادها از این درجه از اهمیت موجب شده تا قراردادهای مذکور به هدف مهمی برای حملات منتقدان توافق هستهای در واشنگتن و تهران تبدیل شود. به گفته کارشناسان عدم قطعیت در مورد سرنوشت این قراردادها ممکن است موجب ترس بیشتر بانکهای اروپایی و سایر موسسات مالی خارجی از تامین مالی پروژههای مرتبط با ایران شود.
هرچند ترامپ در سخنرانی روز جمعه خود اقدام به خارج کردن آمریکا از برجام نکرد، اما به کنگره ۶۰ روز فرصت داد تا در مورد وضع مجدد تحریمها علیه ایران تصمیمی گیری کند. حتی در صورت عدم وضع چنین تحریم هایی، سرنوشت قراردادهای فروش هواپیما به ایران در گرو موافقت دولت آمریکا قرار دارد.
برخی از افراد دخیل در این قراردادها میگویند صرف نظر از تعداد محدودی از هواپیماهایی که ایران بدون گرفتن وام خارجی قادر به پرداخت نقدی پول انهاست، این قراردادها به حدی بزرگ هستند که نمیتوان آنها را لغو کرد، اما در عین حال آنقدر حساسیت برانگیز هستند که اجرای کامل آنها امکان پذیر نیست.
برتراند گرابووسکی، کارشناس تامین مالی قراردادهای هوانوردی در این باره گفت: «با توجه به این حجم از امواج منفی در آمریکا، من نمیدانم چه کسی حاضر خواهد بود این قراردادها را برای ایران تامین مالی کند.»
این مسائل نگرانیهای بوئینگ را برای ادامه قرارداد فروش هواپیما به ایران افزایش میدهد. این شرکت بر اساس برنامه قرار است از آوریل آینده تحویل هواپیماها به ایران که شامل ۱۵ فروند هواپیمای دو موتوره ۷۷۷-۳۰۰ای آر میشود را آغاز کند.
سرنوشت فروش این هواپیماهای غول پیکر به حفظ فرصتهای شغلی در شرکت بوئینگ گره خورده است، زیرا بوئینگ در تلاش است تا به لطف خریدهای ایران خط تولید یکی از پرسودترین مدلهای خود (بوئینگ ۷۷۷) را که تقاضا برای خرید آن به شدت کاهش یافته سر پا نگه دارد.
در سمت ایران هم موانع غیرمنتظرهای به وجود آمده است. منابع مالی میگویند، بوئینگ قبلا ایران را در صف تحویل حتهای مسافری در جایگاه عقبتری قرار داده، زیرا هنوز مبلغی از این کشور دریافت نکرده است.
فعلا بوئینگ میتواند با جابجایی سفارشات ایران با سایر ایرلاینها، اوضاع پیش آمده را مدیریت کند، اما لغو کامل قرارداد شرکت ایران ایر احتمالا فشارهای جدیدی به خط تولید هواپیماهای بوئینگ ۷۷۷ وارد خواهد آورد.
هرچند اتحادیه اروپا از توافق هستهای حمایت میکند، اما صدور هر هواپیمای غربی به ایران منوط به کسب مجوز از دولت آمریکاست، زیرا تمام شرکتهای هواپیماسازی غربی از قطعات تولیدی شرکتهای آمریکایی استفاده میکنند. این بدان معنا است که شرکت ایرباس هم ممکن است در دعوای بوئینگ و منتقدان معامله با ایران در کنگره گیر بیافتد و این میتواند تنشها بین آمریکا و اروپا بر سر ایران را تشدید کند.