روزنامههای منتقد و حامی دولت متفقالقولند که با پولپاشی، اشتغال ایجاد نمیشود.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ توزیع پول، مشکل اشتغال را حل نمیکند. باید فضای کسب و کار اصلاح شود.
شاید بهترین اصطلاحی که برای طرح ۳۲۷ هزار میلیارد تومانی دولت دوازدهم جهت ایجاد بیش از یک میلیون شغل بتوان گفت: «پولپاشی» است. در دو سال گذشته نیز دولت چند طرح ۳۰ و ۵۰ هزار میلیارد تومانی برای بنگاههای اقتصادی تصویب و ابلاغ کرد که هماکنون در حال اجراست. اگرچه گزارشی درباره عملکرد آنها منتشر نشده، اما شواهد حاکی است طرحهای دولتی برای اشتغالزایی خیلی روند موفقی را طی نکرده است.
قدرتالله اماموردی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره منابع ۳۲۷ هزار میلیارد تومانی دولت برای اشتغالزایی در سال ۹۷ گفت: «بسیاری از منابعی که در بودجه ۹۷ برای ایجاد شغل در نظرگرفته شده است ذهنی و کاغذی است. قسمت عمدهای از منابعی که دولت در برنامه ۳۲۷ هزار میلیارد تومانی اشتغالزایی در سال ۹۷ دیده، روی کاغذ است و بعید است محقق شود. دولت میتواند با تخصیص مناسبتری از بعضی از هزینهها صرفنظر کند. مشکل اقتصاد ایران برای ایجاد شغل توزیع پول و پولپاشی نیست. مشکلات ما در سمت قسمت فیزیکی اقتصاد است و بازی کردن با متغیرهای پولی مشکل را حل نخواهد کرد. در گذشته نیز بحث بنگاههای زودبازده را داشتیم که عملاً منحرف شد و وامهای خود اشتغالی نیز به همین سرنوشت دچار شد. این داستان مشکل را حل نخواهد کرد. قبل از پولپاشی، کاش فضای کسب و کار تسهیل میشد. علیاکبر امینی مهر، اقتصاددان نیز در واکنش به منابع ۳۲۷ هزار میلیارد تومانی برای ایجاد شغل در سال ۹۷ گفت: «بودجه سال ۹۷ بودجهای نیست که اشتغال ایجاد کند. از منابع ۳۲۷ هزار میلیارد تومانی فقط بودجه عمرانی است که میتواند مولد باشد و به اشتغال کمک کند. در وزارت کار معاونتی به عنوان معاونت اشتغال وجود دارد، ولی معمولاً وزرای کار بیان میدارند که ایجاد اشتغال وظیفه ما نیست. همین وزارت کار میتوانست بخش تعاونی را فعالتر کند. همچنین مقداری از منابع ناشی از حذف ۳۰ میلیون یارانهبگیر را در بخش تعاونی هزینه کند تا بحث اشتغال رونق بگیرد. متأسفانه این برنامه جزء اهداف دولت نیست. قبل از اینکه به سوی وامدهی برای ایجاد اشتغال برویم نیاز به برنامه داریم.» روزنامه آفتاب یزد نیز در این زمینه نوشت: طرح ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت، پول واقعی برای اشتغال صوری است. سردرگمی و نبود برنامهریزی مناسب در توزیع منابع و تخصیص تسهیلات باعث به هدر رفتن بخش زیادی از منابع در پروژههای بینتیجه یا استفاده وسیع از این تسهیلات در فعالیتهای غیرمولد و سوداگرانه شده است. به نظر میرسد برنامه دولت و هدفی که در راستای اشتغالزایی مدنظر است، ایجاد منابع تأمین اعتبار پایدار برای اجرای طرحهای اشتغال و کاهش هزینه تأمین مالی سرمایهگذاری در طرحهای اشتغالزا و جدید برای ایجاد اشتغال جوانان و فارغالتحصیلان باشد که این موضوع صراحتاً در متن برنامه ارائه شده است. اما آیا چنین سیاست اقتصادی که به پولپاشی شناخته میشود، میتواند در این آشفتهبازار راه به جایی ببرد؟ متأسفانه تحلیلهای کارشناسانه و تجربه سالیان گذشته نشان میدهد که پاسخ این سؤال منفی است.
گزارش سایت حامی دولت از افول بورس در دوره روحانی یک سایت حامی دولت معتقد است دولت به بورس بها نداده است و برخلاف دوره دولت نهم و دهم، بورس در دولت روحانی با افول مواجه شده است. عصر ایران در تحلیلی نوشت: روحانی چند مرتبهای درباره بورس صحبت کرده است. اما هر چند در انتخابات ۹۲ و ۹۶ بازار سهام به انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیسجمهور واکنش مثبت نشان داده بود، لکن بورس در دوران وی مثل دوران احمدینژاد روزهای پرسودی را برای سرمایهگذاران به همراه نداشته است. سرمایهگذاران ۶ ماهی در سال ۹۲ را با سودهای رویایی سپری کردند و از دی ماه ۹۲ به بعد آنچنان قیمت سهام در بورس با افت مواجه شد که نه تنها سودهای شناسایی شده بسیاری از سهامداران از بین رفت بلکه خیلیها هم به زیان نشستند. در واقع تحلیل بازار سرمایه از حضور روحانی در دولت درست از آب درنیامد و بازار سهام در دی ماه ۹۲ متوجه شد که تمام رشدهای ماههای گذشته هیجانی بوده است. تخلیه این حباب با کش و قوس دار شدن پرونده هستهای ایران و مذاکرات لوزان و ژنو نهایتا تا زمستان ۹۴ به طول انجامید و چند هفته پس از توافق برجام، بازار سهام با لیدری خودروسازان سیر صعودی به خود گرفت. اما موج سواری بورس در میان سایر بازارهای سرمایهگذاری در حدود دو ماه ادامه پیدا کرد و بازار سهام با ورود به سال ۹۵ به فاز نزولی وارد شد و در انتهای ۹۵ تا همین دو ماه پیش به دلیل عدم دریافت سیگنالی مثبت از نتایج برجام نزولی بود. اما بورس واقعا کجای کار دولت است؟ چه جایگاه و چه اهمیتی دارد؟ بازاری با ارزش حدود ۴۶۰ هزار میلیارد تومان برای دولتی که بودجه ۴۲۵ هزار میلیارد تومانی را برای سال ۹۷ راهی خانه ملت کرده باید چه اهمیتی داشته باشد؟ دولتمردان البته میگویند بورس برای آنها مهم است! البته آنها دروغ نمیگویند، چون بورس بدهیهای دولت را کم کرده است! در سالهای سپری شده از دولت روحانی بازار سهام با تکیه بر قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی محملی بوده برای تسویه بدهیهای دولت با پیمانکارانی که از او بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان طلب داشتند. دولت در این بازار اسناد خزانه منتشر میکرد، مردم به دلیل نرخ سود بالا، این اوراق را از دولت میخریدند و پیمانکار از محل فروش عمومی این اوراق به بدهیهای خود دست پیدا میکرد. بله. توجه دولت به بورس تنها به تسویه بدهیها معطوف بوده است و رئیسجمهور ما آنقدر سرگرم دیگر مسائل کشور بوده که حتی یادش رفته اقتصاد، ویترینی هم دارد. ویترینی که نمایندگان دست کم ۴۰ صنعت مهم کشور در آن حضور دارند و هر روز سهمهای ۶۰۰ شرکت در آن چیده میشود تا شاید خریدارانی حاضر شوند به خرید و سرمایهگذاری. روحانی البته این را هم نمیداند که این ویترین در چهار سال گذشته بیشتر فروشنده داشته تا خریدار. این واقعیتی است که دولت روحانی توجهی به بورس نداشته است. وقتی از رشد اقتصادی صحبت میشود و میگوییم سال آینده ۷ درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت و رشد اقتصادی ۹۶ هم ۷/۷ درصد عنوان شده، باید بورس نخستین بازاری باشد که این رشد اقتصادی را در آمار و ارقام خود گزارش میکند. شاخص حدود ۱۰۰ هزار واحدی این روزها گولتان نزند. این شاخص معیار و متر مناسبی برای تشخیص اوضاع بازار سهام نیست، چون اولا تحت تاثیر چند شرکت خاص و بزرگ رشد میکند؛ دوما سود نقدی مجامع را هم در بازدهی آن محاسبه میکنند که در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست و شاخص سود نقدی یک شاخص جداگانه دارد و سوما اینکه کنترل میشود!