گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو-محمدصالح سلطانی؛ آنها اخبار و اتفاقات سال را میسازند. با تصمیمهایشان، کارهایشان، رفتارهایشان و حرفهایشان، مسیر سال را مشخص میکنند. آنها «چهره»های سال هستند. آدمهایی که مهمترین اتفاقات سال را رقم زدهاند. مردانی که در این دوازده ماه، بیش از دیگران نامشان را شنیدیم و عملکردشان را تماشا کردیم. سیاست،سینما،موسیقی،تلویزیون،ادبیات،فوتبال و ورزش؛ هفت زمینهای هستند که «چهره سال»شان را انتخاب کردهایم. آدمهایی که حضورشان، جهت رویدادهای سال را تغییر داد.
سیاست | علیاکبر ولایتی
علت انتخاب: تحولات گسترده در دانشگاه آزاد اسلامی
هاشمی رفسنجانی وقتی داشت حکم ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص را برای دیپلمات72 ساله امضا میکرد، خیالش از ولایتی راحت بود. هاشمی احتمالاً تصور میکرد این سیاستمدار اصولگرا-اعتدالی هرگز به او پشت نخواهد کرد و مثل همیشه در کنار رئیس سابقش خواهد ماند. گردش روزگار اما دست هاشمی رفسنجانی را از دنیا کوتاه کرد و علیاکبر ولایتی را به یکی از مهمترین ماموریتهای تمام عمرش فرستاد. ولایتی در سال96، یک گلادیاتورِ تمامعیار بود. مردی که به جنگ با مدیریت خاندانی در بزرگترین دانشگاه ایران رفت و یکی از غیرقابل انتظارترین وجوه شخصیتیاش را به نمایش گذاشت.
با درگذشت هاشمی رفسنجانی در سال95، مساله مدیریت دانشگاه آزاد تبدیل به یکی از چالشهای جدی آموزش عالی کشور شد. هیاتامنای این دانشگاه از حد نصاب افتاده بود و قانون هم درباره تعیین تکلیف مدیریت دانشگاه در این شرایط سکوت کرده بود. این سکوت قانونی با تدبیر رهبر انقلاب، سرنوشت دانشگاه آزاد را تغییر داد. علیاکبر ولایتی، وزیر اسبق امور خارجه و مشاور بینالملل رهبر انقلاب، با حکم ایشان به عضویت و ریاست هیاتامنای دانشگاه آزاد منصوب شد. انتصابی که در آن روزهای اول، همه را خوشحال کرد. ولایتی، با منش و روشِ میانهایِ خودش در تمام این سالها، مورد تایید هر دو جناح بود و همین چهار سال قبل از هاشمی رفسنجانی حکم گرفته بود. ولایتی اما در سال96، انقلاب بزرگ خودش در دانشگاه آزاد را آغاز کرد. در اردیبهشت سال گذشته، حمید میرزاده، رئیس پرحاشیه این دانشگاه را عزل و چند ماه بعد فرهاد رهبر، رئیس اسبق دانشگاه تهران و گزینه وزارت علوم سیدابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری را با تایید هیاتامنا به ریاست دانشگاه آزاد منصوب کرد. ولایتی پس از سیسال مدیریت فامیلی بر دانشگاه آزاد، ذرهذره در حال خانهتکانی بود. بازوهای رسانهای دانشگاه آزاد هم یکی یکی از دست خبرنگاران یک جناح سیاسی خاص آزاد میشدند و ولایتی با حضور در جلسات فعالین بسیجی دانشگاه آزاد، حمایت خود از نیروهای انقلابی این دانشگاه را اعلام میکرد.
دانشگاه آزاد اسلامی، در سال96 با زوج ولایتی-رهبر روزهای متفاوتی را از سر گذراند. اخراج اساتید دوشغله، حسابرسی مالی و منظمسازی اوضاع اقتصادی دانشگاه در کنار کاهش شهریه مناطق محروم و دگرگونیهای فرهنگی؛ تصویر دانشگاه آزاد را اصلاح کرده. چهار سال پس از انتخابات92 و حدود یک سال پس از درگذشت هاشمی رفسنجانی، سیاستمدار72 ساله همچنان در حال ایجاد تحول در حیاطخلوت ِ قدیمیِ اصلاحطلبان است. این، مهمترین ماموریت ولایتی در تمام سالهای پس از وزارت خارجه است. او حالا و با همه اقدامات انقلابیاش در دانشگاه آزاد، برای جوانان انقلابی چهره محبوبتری است. محبوبتر از روزهای داغ و سخت انتخابات ریاستجمهوری1392.
سینما | ابراهیم حاتمیکیا
علت انتخاب: درخشش فیلم سینمایی «به وقت شام» و حرفهایش در مراسم اختتامیه جشنواره فجر
انگار تکهای از وجودش را در فیلمهایش جا میگذارد. ابراهیم حاتمیکیا، با فریم به فریم آثارش، درد و دغدغه را فریاد میکشد. او، در دهه ششم زندگیاش، یکی از بهترین فیلمسازان سینمای ایران و احتمالاً پرشور ترین آنهاست. روندی که او با چ آغاز کرد و در بادیگارد آن را پی گرفت، در «به وقت شام» به اوج خودش میرسد. حاتمیکیا در آخرین اثرش، نمونه تقریباً کاملی از یک بیگپروداکشنِ جذاب و انقلابی را به تصویر میکشد. فیلم او، پلان به پلان، جاندار و پرخون جلو میرود و از یک تقلای انسانی برای زندهنگهداشتن صلح سخن میگوید.
حاتمیکیا اما فقط به خاطر فیلم خوبش چهره سال سینما نیست. او در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر، با یک جمله، مسیر هنرمندان انقلابی را روشن کرد:« من وابستهام!» ابراهیم با همین عبارت ساده، در مقابل چشم میلیونها ایرانی، از مانیفست انقلابیون در دهه پنجم انقلاب اسلامی رونمایی کرد. او، خطشکنی بود که به همه ما نشان داد وابستگی به نظام و انقلاب نه تنها عار نیست که مایه افتخار است. او، شجاعانه، در برابر آنهایی که برای تمسخرش آماده بودند، خود را «وابستهی این نظام» خواند تا برچسبهای بیارزش مدعیان روشنفکری را بیاعتبار کند. حاتمیکیا، در 56 سالگی بر اوج ایستاده و یکی از پختهترین کارگردانان سینمای ایران است. او، هم خوب فیلم میسازد و هم فیلم خوب میسازد؛ هم خوب حرف میزند و هم حرفِ خوب میزند. برای همه اینهاست که دوستش داریم.
موسیقی | حجت اشرف زاده
علت انتخاب: فعالیتهای موفق در سال96 و حضور در نماهنگ «ایران جان»
تقریباً در تمام طول سال صدایش را میشنیدیم و از ترانههایش لذت میبردیم. خواننده 38 ساله پاپ-سنتی سال96 را با تیتراژ سریال نوروزی «علیالبدل» آغاز کرد. ترانهای که با قاطعیت میتوان گفت کیفیتی بهتر از خود سریال داشت. کمی بعد، به عنوان خواننده موسیقی رسمی کمپین انتخاباتی حسن روحانی برای انتخابات ریاستجمهوری معرفی شد و با ترانه «دوباره ایران» حسابی سر زبانها افتاد. شعر قوی و اجرای جذاب اشرفزاده باعث شد تا این آهنگ، عملاً ماندگارترین محصول فرهنگی به جا مانده از انتخابات ریاستجمهوری باشد.
اشرفزاده اما با وجود حضور در تیم تبلیغاتی حسن روحانی، تلاش نکرد تا خوانندهای سیاسی و سیاستزده به نظر برسد. مسیر حرفهایاش را ادامه داد و ترانههای موفقی را عرضه کرد. دامنه کاری اشرفزاده گسترده است و در میان آثارش کارهایی مثل «عشق دلم» که همکاری مشترک او و عماد طالبزاده است هم دیده میشود. اوج فعالیتهای او در سال96 اما حضور در نماهنگ «ایران جان» بود. این اثر با صدای او، رضا صادقی، مهدی یغمایی و حامد همایون در دهه فجر سال گذشته رونمایی شد و به سرعت جای خود را در میان هواداران و علاقمندان موسیقی باز کرد. اشرفزاده به خاطر همه این حضورها و فعالیتهایش، شایسته عنوان «چهره سال موسیقی» است.
تلویزیون | محمدرضا شهیدیفرد
علت انتخاب: بازگشت آرام به عرصه اجرا
سه-چهار سال پیش، در کنار فرزاد حسنی و رضا رشیدپور از تلویزیون کنار گذاشته شده بود و روی آنتن دیده نمیشد. مجری 48 ساله پس از حواشی یکی از قسمتهای جنجالی برنامه «پارک ملت» عملاً از اجرای تلویزیونی فاصله گرفت و بیشتر در مقام مشاور و همکار با برنامههای تلویزیونی همراهی داشت. او یکی از اعضای تیم اتاق فکر «خندوانه» بود و در بسیاری از ایدههای بکر و جذاب این برنامه نقشآفرینی میکرد. علت انتخابش به عنوان چهره سال96 تلویزیون اما بازگشت موفقیتآمیز او به عرصه اجراست.
با تغییر مدیران ارشد و اجرای سیاستهای جدید سازمان صداوسیما، او و چند مجری مشهور دیگر به عرصه اجرا بازگشتند تا روزهای خوبشان در رسانه ملی را احیا کنند. شهیدیفرد اما برخلاف رشیدپور، بازگشت پرحاشیهای نداشت و در ایام ماههای محرم و صفر، با برنامه جذاب «چهل چراغ» روی آنتن شبکه سوم سیما بود. شهیدیفرد در این برنامه گفتگوهای آرام و عمیقی با چهرههای فرهنگی-هنری کشور داشت. گفتگوهایی که خاطره مصاحبههای عمیق «مردم ایران سلام» و «پارک ملت» را زنده میکردند. بازگشت آرام، کمحاشیه و موفق محمدرضا شهیدیفرد به عرصه اجرا، او را چهره سال96 تلویزیون، و یکی از امیدهای درخشش در سال97 میکند.
ادبیات | رضا امیرخانی
علت انتخاب: انتشار کتاب جدید پس از شش سال
سال96 یک سال رویایی برای ادبیات ایران بود. سالی که بسیاری از نویسندگان موفق، از مصطفی مستور تا حمیدرضا صدر کتابهای جدیدشان را منتشر کردند و یکی دو نویسنده جوان، مثل روزبه معین، پدیدههای بازار نشر کشور شدند. در این سال اما مهمترین اتفاق حوزه ادبیات مربوط به «رهش» است.
رمان جدید رضا امیرخانی که پس از شش سال غیبت او در عرصه ادبیات منتشر شد، مردم برای خریدش صف کشیدند و در یک هفته به چاپ ششم رسید. امیرخانی البته با این رمان نتوانست انتظارات مخاطبینش را برآورده کند و با نقدهای منفی زیادی مواجه شد،نقدهایی که گاهی باعث عصبانیت او و واکنشهای تند و تیز در کانال تلگرامیاش میشد. ما هم مفصل به همه نقاط ضعف این کتاب پرداخته بودیم. با این همه اما همین که او پس از شش سال دوباره دست به قلم شد و خون تازهای به بازار کتاب ایران داد، او را شایسته عنوان «چهره سال ادبیات» میکند.
فوتبال | علی علیپور
علت انتخاب: آقای گلی در فوتبال ایران
او را اولین بار کجا دیدیم؟ پاسخ هواداران دوآتشه فوتبال به این سوال، احتمالاً روزی در اردیبهشت94 خواهد بود. روزی که جوان گمنام قائمشهری، در یکی از بیاهمیتترین دربیهای چند سال اخیر، دروازه وحید طالبلو را باز کرد تا تیمش برنده شهرآورد باشد، استقلال را در فصل94-93 دبل کند و البته خودش به تنهایی عنوان «جوانترین گلزن دربی» را بدست بیاورد.
از آن روز حدود سه سال میگذرد و علی علیپور، حالا بهترین مهاجم لیگ برتر ایران است. پنج هفته مانده به پایان لیگ هفدهم، با 17 گل و شش گل فاصله با جدیترین تعقیبکنندهاش، آقای گل لیگ برتر است و عصای دست برانکو ایوانکوویچ. در روزهایی که حواشی بیپایان مهدی طارمی بلای جان پرسپولیس شده بود، جوان قائمشهری جای خالی طارمی را به بهترین شکل پر کرد تا چهره محبوب سکوهای سرخ در سال96 باشد. کیروش برای جام جهانی2018، چالش شیرینی در خط حمله تیمش خواهد داشت. جایی که از میان علیپور، سردار آزمون، کریم انصاریفر و رضا قوچاننژاد، ستاره خط آتش تیم ملی در روسیه را انتخاب خواهد کرد. علیپور چه مسافر روسیه بشود چه نه، مهمترین چهره فوتبالی سال96 ایران بود.
ورزش | سعید علیحسینی
علت انتخاب: بازگشت باشکوه به سطح اول وزنهبرداری کشور
تابستان88، یک خبر تلخ جامعه ورزش ایران را شوکه کرد. سعید علیحسینی، هرکول22 ساله اردبیلی به دلیل مثبت بودن آزمایش دوپینگ از مسابقات حرفهای محروم شد. خبر مثل پتک بر سر جواناول وزنهبرداری ایران فرود آمد. علیحسینی، در حالی که امید اول ایران برای رکوردشکنی در دسته سنگینوزن بود، باید به خانه میرفت. تنها خبر خوب، کاهش زمان محرومیت او از مادامالعمر به 12 سال و از 12 سال به هشت سال بود. او تمام این هشت سال را با درس خواندن و تمرین کردن گذراند تا بلاخره به میادین بازگردد.
سال96، برای علیحسینی سال بازگشت بود. هشت سال پس از آخرین حضور در رقابتهای جهانی، جوانِ حالا سیساله و کمی شکستهشدهی اردبیلی، نایبقهرمان مسابقات جهانی شد. او حالا اولین وزنهبردار تاریخ بود که محرومیت را هم مثل بقیه وزنهها، از زمین بلند کرده و شکست میداد. او روی سکو رفته بود. سال96، برای علیحسینی و خانواده وزنهبرداری ایران یک سال رویایی بود. سالی پر از امید. امید به بازگشت وارثِ ستاره وزنهبرداری ایران.