شهرستان رفسنجان در حالی حدود ۸۰ هزار هکتار سطح زیرکشت خود را به پسته اختصاص داده و مقام نخست تولید را در دنیا به دست آورده، که چند سالی است با خشکسالی دست و پنجه نرم میکند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معصومه شمسینی؛ خشکسالیهای اخیر در استان کرمان به باغات پسته رفسنجان آسیب رسانده است. این شهرستان حدود ۸۰ هزار هکتار سطح زیرکشت پسته و مقام نخست تولید این محصول در دنیا را دارد، اما چند سالی است که خشکسالی دامن محصولاتش را گرفته و با کاهش آنها روبهرو هستیم.
خشکسالی و برداشتهای بی رویه آب در مصارف کشاورزی یکی از دلایل و مشکلاتی اس که باعث کاهش این طلای سبز شده است، حسین رضایی، مدیر جهاد کشاورزی رفسنجان گرمای بیش از حد و عدم تأمین سرمای مورد نیاز پسته را یکی دیگر از دلایل کاهش پسته میداند و میگوید که امسال مقداری از محصول بر اثر گرما از بین رفت. او معتقد است متوسط تولید پسته در هر هکتار طی سال جاری در رفسنجان از ۸۰۰ کیلوگرم به ۵۰ کیلوگرم کاهش یافته است.
کارشناسان محیط زیست وضعیت بدی را پیش روی باغات پسته پیش بینی میکند و میگویند که ادامه روال کم آبی در استان کرمان، ۱۱۰ هزار هکتار از باغ پسته منطقه رفسنجان را در آیندهای نه چندان دور درگیر وضعیت اسفباری میکند، چرا که بالغ بر ۷۰ درصد استحصال آب کشاورزی به شکل سنتی و آبیاریها به شکل غیر استاندارد انجام میشود.
پسته یکی از مهمترین محصولات صادراتی غیرنفتی است و بدون شک فقدان مدیریت و برنامه ریزی صحیح در مورد این ثروت ملی و منبع درآمدزا، بدون در نظر گرفتن مسائل مختلف از جمله باغبانی، اقتصاد و بازاریابی، مشکلات زیادی را به همراه دارد.
علی علیزاده، عضو هیات علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، حفر چاه بدون کار کارشناسی و برداشت بی رویه آبهای زیر زمینی را از عوامل کم آبی دانست و گفت: شرایط اقلیمی در پرورش پسته تأثیرگذار است؛ چرا که پسته یک گیاه وحشی است که در مناطق خشک و نیمه خشک کشت می شود و نیاز به سرمایش دارد. امسال نیز شاهد تکرار مشکلات سال قبل هستیم و بیش از ۹۵ درصد مناطق پسته خیز در رفسنجان را از دست داده ایم.
این استاد دانشگاه در رابطه با تغییرات ژنتیکی این محصول میگوید: تغیرات اقلیمی برای کاشت انواع پسته وجود دارد. خاک ما به دلیل برداشت آب، فقیر و بی کیفیت و از نوع آبهای فسیلی است. برای همین نیاز است که مشکلات برطرف شود و راه چاره استفاده از آب زیر سطحی و تحت فشار است تا امیدوار باشیم منابع و شرایط موجود را حفظ کنیم.
اما در این راستا به منظور انسجام و ایجاد وحدت رویه در سیاستگذاریهای کاشت پسته و بهرهگیری از تجارب دانشگاهها و مراکز و موسسات تحقیقاتی کشور، دانشگاه ولی عصر رفسنجان اقدام به برگزاری دومین همایش ملی پسته ایران در تاریخ ۲۱ تا ۲۲ شهریور ماه سال جاری دارد؛ که این همایش نقش مهمی در کمک به کشاورزان و پستهکاران دارد.
هدف از برگزاری این همایش بررسی علمی چالشهای بزرگی است که در حال حاضر فراروی تولید پسته در کشور قرار گرفته؛ که از جمله میتوان به افت شدید منابع آبی، خسارتهای قابل توجه ناشی از شیوع برخی آفات و بیماریها و پیامد آن یعنی مصرف بی رویه سموم اشاره کرد.
مدیریت باغبانی (تکثیر و بیوتکنولوژی، مکانیزاسیون، گرده افشانی، گلدهی، میوه دهی، هرس، کنترل سال آوری) منابع ژنتیکی (خصوصیات ارقام، خصوصیات پایه ها) تنشهای زیستی (آفات و بیماری ها، کنترل بیولوژیک، علفهای هرز) تنشهای غیر زیستی (خشکی و شوری، تنشهای دمایی، سمیت عناصر) تغذیه و آبیاری (کودهای زیستی و غیرزیستی، مدیریت و سیستمهای آبیاری) برداشت و پس از برداشت (فراوری، بسته بندی و صنایع تبدیلی، انبارداری) پسته و سلامت (ارزش غذایی و دارویی، تولید پسته ارگانیک) اقتصاد و بازاریابی از محورهای این همایش است.
علی علی زاده، دبیر اجرایی این همایش با اشاره برگزاری کارگاههای تخصصی در این همایش گفت: این همایش به صورت میدانی با حضور اساتید مجرب برگزار میشود. همچنین کارگروهی در ۶ موضوع میزگردی برگزار میشود که در یکی از این میزگردها کشاورزان تجارب خود را در اختیار سایرین قرار میدهد. در این میزگرد جامعه دانشگاهی نیز برنامههای خود را حول سه بحث عملکرد محصول پسته، بازرگانی و تغییرات اقلیمی مطرح میکند.
موضوع تجارت پسته، مدیریت، کیفیت آب، بحث تجمیع اراضی و مشکل کشاورزان خرده مالک و آسیبهای که به مالکان اصلی وجود دارد، از جمله برنامههای این همایش است. همچنین نمایشگاهی در حوزه صنعت محصول پسته با حضور صنعتگران در این همایش برگزار خواهد شد.
هر چند که به گفته عضو هیات علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان این همایش باید زودتر از این، در جهت حل مشکل پسته و چالشهای آن برگزار میشد، اما به گفته وی در این همایش سعی میشود تا مقالات علمی دانشگاهها در رابطه با موضوعات مختلف مربوط به محصول پسته از کاشت، داشت و برداشت این محصول جهت کمک به کشاورزان و صنعتگران مورد بررسی قرار گیرد.