چرا ترکیه در صنعت پوشاک از ایران جلوتر است؟/ حکایت «فرزند ناتنی دولت»!

وحید بلالی گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، فرض کنیم در دنیا فقط دو  کشور داریم و از لحاظ جمعیتی هم هر دو کشور برابر هستند، ما بیش از حدود ۳۰۰ هزار اشتغال در صنعت پوشاک کشور داشتیم چیزی حدود ۳۶۰ هزار کشور ترکیه بیش از ۲ میلیون در این حوزه اشتغال داشته بازار پوشاک در اقتصاد ما کمتر از یک درصد بود ترکیه بیش از ۱۸/۵درصد بوده میزان صادرات ما ۴۸ میلیون در سال گذشته و کشور ترکیه کمتر از ۲۰ میلیارد دلار صادارت داشته سرانه مصرف هر دو کشور نزدیک جی پی ما نصف ترکیه است و اندازه بازار پوشاک هم نصف ترکیه است، تنها در ۴ سال ۷۹-۸۰-۸۱ -۸۲ مزیت در صادرات پوشاک داشتیم فرصتی که به وجود آمد و توانستیم به بازار‌های صادراتی برسیم صادرات انجام دهیم.

در دولت اصلاحات ایران بعد از فروپاشی شوروی و بازار ۳۰۰ میلیونی امروز کشور‌های تازه استقلال یافته بازاری بود که ما نتوانستیم جذب کنیم و به سمت کشور ترکیه سوق پیدا کرد و توانستند آن‌ها استفاده کنند به مرور می‌بینیم در تمام بحران‌هایی که در دنیا به وجود آمده و بحث های نظیر بیداری اسلامی، رکود اقتصادی، کودتا، برجام و. اتفاق افتاده  مزیت ها افت پیدا کرده، ولی هیچ موقع از دست نرفته است.

در مقایسه کشور‌های مقصد پوشاک ترکیه و ایران، در حال حاضر مقصد پوشاک ترکیه به کشورهایی نظیر آلمان، اسپانیا و آمریکای شمالی و ایتالیا بوده و این مقصد برای ایران در شرایط فعلی عراق، افغاستان و پاکستان است، نکته‌ای که باعث پیشرفت ترکیه شده این است که ترکیه به سمت کشورهایی می رود که  از لحاظ اقتصادی در شرایط خوبی هستند.

در آن ۴ سالی که مزیت نسبی صادرات پوشاک بر عهده ایران بود ایران ابتدا به کشور آلمان و سپس به کشورهای ایتالیا،سوئیس و کانادا و امارات، آذربایجان و ژاپن صادرات می‌کردیم، آن دوره‌ای که مزیت داشتیم در این بازار‌ها حضور داشتیم.‌متاسفانه مسئولین دولت به توان بخش خصوصی پوشاک اعتقادی نداشته و برخی اوقات وقتی صحبت از صادرات به کشوری نظیر آلمان به میان می آید مسئولین این اهداف را به تمسخر می گیرند، متاسفانه صادرات پوشاک به کشورهای اروپایی  از دوره دولت احمدی نژاد و بعد روحانی شیب شدید منفی رو طی این سالیان طی کرده است.

کشور‌های مقصد ترکیه در این شکست کشور ایران کشور دهم است در سال ۲۰۱۶، ۱۸۶ درصد افزایش صادرات چیزی حدود ۲۰۰ درصد صادرات رسمی به ایران داشتند و خیلی از این کالا‌هایی که وارد ایران می‌شود به صورت غیررسمی وارد می‌شود و این فقط عدد رسمی ۳۶۲ میلیون بوده است و این هم روند نرخ ارز است از سال ۷۰ که ۱۴۷ تومان بوده و امروز به ۱۲-۱۳ تومان رسیده است و ما روند افزایشی داشتیم و سوال اینجاست با افزایش نرخ ارز ما مزیت پیدا می‌کنیم بار‌ها نرخ ارز ما چندین برابر شده سال پنجم و ششم هر رییس جمهوری نرخ ارز ۳ برابر شده است. در مقطعی مزیت به دست آورده ایم به خاطر اینکه دستمزد‌ها ثابت بوده حامل‌های انرژی ثابت بوده و به مرور این مزیت از دست رفته و از بین رفته بعد از مطالعه هر دو کشور به سوال اساسی رسیدیم.

تفاوت اساسی که صنعت پوشاک هر دو کشور دارد چیست؟ پاسخ این سوال فقط و فقط یک چیز است و آن هم دولت های ایران و ترکیه است. دولت ها به واسطه نقش پدر گونه که برای صنایع داردباید از صنایع دارای مزیت قطعا حمایت کنند، دولت ترکیه نیز همین حمایت را بسیار مناسب انجام داده است .

 

متاسفانه در کشور دو دسته صنایع داریم؛ یک دسته فرزند داریم یک دسته که فرزند عزیز و تنی دولت هستند مثل پتروشیمی و فولاد و خودرو و... هر رفتاری هم می‌کنند دولت واکنشی نشان نداده و از آنان حمایت کرده و از آن طرف یک سری فرزند سر راهی و ناتنی داریم مثل صنعت پوشاک کشور وقتی می‌بیند کشور ترکیه یک بنگاهی دارد و اشتغال ایجاد می‌کند ۵۰ درصد هزینه اشتغالش را پرداخت می‌کند در صورتی که در کشور ما وقتی واحدی اشتغال ایجاد می‌کند درگیر مالیات می‌شود و باید مالیات بیشتری بدهد پول بیشتری بدهد، چون پول بیشتری داری که نیرو استخدام کرده ای؛ استدلال مسئولان ما در همین حد ضعیف است.

با تشکر از همکاری صنف پوشاک با خبرگزاری دانشجو
پایان بخش اول