گزارش|
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ می‌گویند در سیاست خوب و بد مطلق وجود ندارد. هرچه هست، هروله میان مفاهیم «نسبی» است. هر سیاستی، مخالفین و موافقین پروپاقرص خودش را دارد. کسانی که با دلایل متقن، متین و قانع‌کننده با آن مخالف یا موافق‌اند و هر کدام از منظر خودشان که به مساله نگاه می‌کنند، حق دارند. آن‌چه در سیاست، خوب و بد را می‌سازد، نه یک حقیقت بیرونی که نگرش درونی آدم‌هایی است که سیاست را نظاره می‌کنند. از این منظر که به طرح‌ها و لایحه‌ها نگاه کنیم، عاشق هیچ‌کدام‌شان نمی‌شویم. برای هیچ‌کدام سینه‌چاکی نمی‌کنیم. از آن طرف، علیه هیچ‌کدام دعوا و مشاجره راه نمی‌اندازیم. سیاست، عالمِ دعوای «ذی‌نفع»هاست. خوب و بدش را هم همین ذی‌نفع‌ها تعیین می‌کنند. فقط بستگی دارد کجای میدان باشی و با کدام گروه، همدلی کنی.
بیشتر بخوانید:
یادداشت تحلیلی یک فعال دانشجویی درباره طرح «شهرستانی-استانی شدن انتخابات مجلس»
نظرات فعالین دانشجویی درباره طرحی که مجلس را به قتلگاه مردم‌سالاری تبدیل می‌کند
من به جای تو تصمیم می‌گیرم!
طرح «استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی» که قرار است فردا در صحن علنی مجلس به بحث گذاشته شود هم یک طرح سیاست‌گذارانه است که مثل همه‌ی طرح‌های سیاست‌گذارانه، ذی‌نفعان فراوانی دور تا دورش را احاطه کرده‌اند. از نمایندگان مجلس و داوطلبین نمایندگی دوره‌های آینده گرفته تا اهالی شهرهای کوچک و بزرگ. همه به نحوی در این طرح نقش دارند و از این طرح اثر می‌گیرند. قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی پس‌ازآنکه در سال 1366 تصویب شد، در سال‌های 1366، 1378، 1382 و نهایتاً 1395، موادی از آن اصلاح شد. در ادامه این اصلاحات، دوم آبان ماه 1397، یک‌فوریت طرحی با عنوان « اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی» که به امضای 121 نفر از نمایندگان مجلس رسیده بود، تصویب شد و هم‌اکنون و پس از تصویب در کمیسیون شوراها و امور داخلی در نوبت صحن است و اگر اتفاق خاصی نیفتد، فردا به صحن میرود. استانی محسوب خواهد شد و رأی‌دهندگان قادر خواهند بود برخلاف گذشته که فقط نماینده حوزه انتخابیه خود (شهر یا چند شهر کوچک) را انتخاب می‌کردند در انتخاب تمام نماینده‌های استان محل سکونت خود تأثیرگذار شوند. برای مثال در استان مرکزی، مردم اراک علاوه بر رأی دادن به کاندیدای این شهر، باید به کاندیدای دیگر حوزه‌ها هم چون تفرش، خمین، محلات، ساوه و ... نیز رأی دهند.
اما آیا این طرح به نفع عموم مردم است؟ آیا اوضاع مجلس را از چیزی که هست بهتر می‌کند؟ پاسخ اجمالی به این سوالات، مثبت نیست. چرا؟
جمعیت اغلب مراکز استان‌ها بیشتر از سایر شهرستان‌ها است. در صورت استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی، وزن آراء مردم ساکن مرکز استان بیشتر از سایر مردم خواهد بود. که این عادلانه به نظر نمی‌رسد. برای مثال در استان تهران که 6 حوزه انتخابیه دارد جمعیت حوزه انتخابیه تهران، ری و شمیرانات با جمعیت شهری مثل ورامین قابل قیاس نیست؛ کما اینکه در طرح پیشنهادی مردم شهر تهران به نامزدهای نمایندگی شهر ورامین نیز رأی خواهد داد و به‌احتمال قریب‌به‌یقین آن‌کسی منتخب خواهد شد که موردپذیرش مردم شهر تهران باشد نه مردم شهر ورامین. خلاصه ماجرا اینکه تصمیم‌گیرِ نهایی برای اهالی شهرستان‌ها، مردم مراکز استان‌ها خواهند بود. نوع مبتذلی از تضاد طبقاتی که می‌توانیم اسمش را «مرکزسالاری» بگذاریم.
تعهد؟ نه
یکی از مهم‌ترین تبعات استانی شدن انتخابات مجلس، قطع ارتباط مردم با نمایندگان مجلس است. هم‌اکنون تنها امید مردم عادی، محرومان و مستضعفان برای رساندن مطالباتشان به لایه‌های بالای حاکمیتی و نهادهای تصمیم گیر و تصمیم‌ساز، نمایندگان مجلس هستند. نماینده‌ای که خود را وام‌دار رأی مردم می‌داند، متعهد به شنیدن حرف‌ها و دغدغه‌های آنان است اما شخصی که استانی انتخاب می‌شود و به مجلس راه می‌باید، هیچ تعهدی برای پاسخگویی برای مردم شهر یا منطقه‌ای خاص نخواهد داشت.
آتش اختلافات عقیدتی در تنور طرح جنجالی پارلمان
در صورت تصویب این طرح، شانس اقلیت‌های قومی و مذهبی برای تصاحب کرسی نمایندگی مجلس در بسیاری از استان‌ها به‌شدت کاهش خواهد یافت. برای مثال این امکان وجود دارد در شهر کوچکی که تمام شهروندان آن سنی مذهب هستند و این شهر در استانی واقع‌شده است که اکثریت آن را مردم شیعه‌مذهب تشکیل می‌دهند، نماینده شهر فردی شیعه‌مذهب شود. البته بدیهی است که عکس این حالت نیز ممکن است که در آن نماینده شهری که اکثریت آن را مردم شیعه مذهب تشکیل می دهند به اقتضای ترکیب جمعیتی استان مربوطه، کرسی مجلس شورای اسلامی به شخصی سنی مذهب برسد. بقیه داستان هم مشخص است: دعواهای قومیتی. تصویب چنین طرحی، عملاً هیزم درگیری‌های قومیتی-که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب در ایرانِ ما بسیار کم‌شمار بوده- را فراهم می‌کند و کوچکترین جرقه‌ای از سوی امریکا و اسرائیل و عربستان، می‌تواند این هیزم را شعله‌ور کند.
پول بده و برو مجلس!
در صورت استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی، افرادی که قصد ورود به این عرصه را دارند باید در سطح کل استان به معرفی خود بپردازند و این موضوع هزینه‌های تبلیغات برای ایشان را بسیار بالا خواهد برد. به نظر می‌رسد افراد متمول و یا کسانی که حمایت سرمایه‌داران و صاحبان زر و زور را به یدک می‌کشند، در ساختار پیشنهادی شانس بیشتری خواهند داشت و به‌عبارت‌دیگر تأثیر پول در انتخاب شدن یا نشدن افراد بسیار افزایش پیدا خواهد کرد. از «مرکزسالاری» گفته بودیم، «پول‌سالاری» هم از دیگر آفت‌های این دستپخت تازه‌ی نمایندگان مجلس برای مردم است.
چه کسی سود می‌برد؟
طرح‌های سیاستی، خوب و بدِ مطلق ندارند. همه‌چیز در سایه‌ای از «نسبیت» تعریف می‌شود. طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس( یا آن‌طور که اهل فن می‌گویند، استانی-شهرستانی شدن انتخابات مجلس) را هم از همین عینک باید دید. طرحی که ما مردم عادی، به عنوان بخشی از ذی‌نفعان این طرح را متضرر، و آدم‌های دیگری را متنفع می‌کند. اما واقعا چه کسانی از این طرح سود می‌برند؟
ارسال نظرات