عضو انجمن فلسفه آمریکا: بدون فلسفه اسلامی پیشرفت غرب میسر نبود

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در جهان اسلام ترجمه در حد وسیع از همان سده‌های نخستین ظهور اسلام شروع شد و در اندک زمانی به صورت جنبشی فراگیر و گسترده درآمد که از آن به نهضت ترجمه تعبیر می‌شود.

اولین قوم و ملتی که نهضت ترجمه در جهان راه انداخت؛ از یک طرف توجه همگان را معطوف به خود ساخت و از طرف دیگر توجه خود را به تمام اطراف و اکناف جهان پراکنده ساخت و به یک جا قانع نشد مسلمانان بودند.

مسلمانان در اندک زمانی پس از ظهور پیامبر اسلام و ایجاد ساختار‌های اساسی جامعه و دولت اسلامی چندان به تکاپو افتادند که از یک طرف به ایران، چین، هند تا شرق دور و از طرف دیگر به یونان، روم، مصر، اندلس و غرب آن زمان پا نهادند و علوم مختلفه را از هر طرف برداشته و در انتقال آن به دارلاسلام درنگ نکردند. در واقع آثار مهمی در فلسفه یونان باستان از طریق این نهضت به قرون وسطی و متعاقبا به دوران مدرن منتقل شد.

پروفسور اسکات دیویسون استاد فلسفه دانشگاه ایالتی مورهد در کنتاکی آمریکا است. دیویسون در حوزه‌هایی، چون متافیزیک، فلسفه مرگ، فلسفه و عشق، منطق و فلسفه دین صاحبنظر است. دیویسون عضو انجمن فلسفه دین، انجمن فیلسوفان مسیحی و انجمن فلسفه آمریکاست.

در گفت‌وگوی اختصاصی خبرنگار فارس با پروفسور اسکات دیویسون به تأثیر فلسفه اسلامی بر فلسفه غرب پرداخته شده است که در ادامه می‌خوانیم:

دیویسون در خصوص میزان آشنایی دانشجویان و فیلسوفان آمریکایی با فلسفه و آرای فیلسوفان اسلامی به خبرنگار فارس گفت: متاسفانه بسیای از فیلسوفان آمریکایی بر اهمیت فلسفه اسلامی واقف نیستند. آن‌ها از تأثیر شگرفی که فلسفه اسلامی بر فلسفه غرب در قرون وسطی گذاشته است اطلاع دقیقی ندارند.

وی افزود: می‌دانیم که فلسفه اسلامی تأثیر شگرفی بر فلسفه غرب در قرون وسطی داشته است. تفسیر‌هایی که «ابن رشد» بر آراء و اندیشه‌های ارسطو نوشت عناصر اصلی پیشرفت فکری غرب مسیحی را فراهم آورد که این نقش باید جدی قلمداد شود.

استاد فلسفه دانشگاه مورهد آمریکا در ادامه یادآور شد: بدون این تفسیر‌ها پیشرفت فکری و ذهنی غرب مسیحی ممکن و میسر نبود. باید توجه داشت که همین زمینه فکری بود که راه و مسیر را برای پیشرفت علوم غربی باز کرد و نهایتا به توسعه و پیشرفت علوم مدرن غربی منجر شود.

وی تصریح کرد: از رهگذر تعامل فکری میان فلاسفه یهودی، مسیحی و مسلمان در قرون وسطی زمینه پیشرفت فلسفه غرب فراهم شد که بدون این تعامل فکری فلسفه غربی مسیر بسیار متفاوتی را طی می‌کرد.

دیویسون در خصوص میزان اهتمام دانشگاه‌های غربی به فلسفه اسلامی نیز یادآور شد: دانشگاه‌های غربی اغلب فلسفه اسلامی را تدریس می‌کنند. فلسفه اسلامی در قالب درس تاریخ فلسفه تدریس می‌شود. یا در برخی موارد وقتی فلسفه قرون وسطی تدریس می‌شود نقش فلسفه اسلامی در آن نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. ولی به صورت مقدماتی فلسفه اسلامی مورد تدریس قرار می‌گیرد.

وی افزود: به طور کلی فلسفه اسلامی در ترم‌های ابتدایی و به صورت مقدماتی تدریس می‌شود. البته همه دانشگاه‌ها نیز آن را در برنامه درسی خود ندارند.

دیویسون یادآور شد: البته در حال حاضر توجه به فلسفه اسلامی در دانشگاه‌های آمریکا و غربی بهتر شده است.

وی افزود: در دانشگاه‌های غربی و امریکایی خیلی رایج و معمول هست که فلسفه یونانی تدریس می‌شود، ولی هیچ نامی از تأثیر فلسفه اسلامی بر آن آورده نمی‌شود.

استاد دانشگاه مورهد آمریکا در پایان گفت: این در حالی است که فلسفه اسلامی تأثیر بسیاری بر فهم کنونی ما از فلسفه یونانی داشته است. در واقع بدون تفسیر‌ها و آرای فلاسفه مسلمان برخی از اندیشه‌های فلسفه یونان باستان به فلسفه معاصر غرب وارد نمی‌شد.