مدیرعامل باغ کتاب: برای میزبانی از فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان آماده‌ایم/ نمره‌گرایی، دلیل کاهش مطالعه دانشجویان است

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ اردیبهشت علاوه بر حساسیت فصلی و حس‌وحال‌های عاشقانه، یک چیز دیگر را هم در وجود انسان زنده می‌کند و آن، تمایل به مطالعه و شوقِ خریدن کتاب است. اواسط اردیبهشت، بهشت کتابخوان‌های حرفه‌ای در مصلای تهران برپا می‌شود و کیسه‌های پر از کتاب راهیِ خانه‌ها و کتابخانه‌ها. به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب، در پرونده ویژه‌ای به بررسی وضعیت سرانه مطالعه در میان دانشجویان می‌پردازیم و نظرات کارشناسان درباره فرهنگ کتابخوانی را واکاوی می‌کنیم. در این قسمت، میزبان نظرات محسن جلالی، مدیرعامل باغ کتاب تهران هستیم. 

محسن جلالی مدیرعامل مؤسسه نشر شهر و باغ کتاب تهران در گفتگو با خبرگزاری دانشجو پیرامون بحث کتاب و کتابخوانی و در پاسخ به این سوال که برای ترغیب دانشجویان در باغ کتاب چه تمهیداتی انجام شده گفت: از روز اول در باغ کتاب قرار بر این بوده که فضایی فراهم شود تا دسترسی به کتب در این فضا با فراغت و آرامش بیشتری برای مراجعه کنندگان در باغ کتاب ایجاد شود.  به صورتی که بخش کتاب آن بیش از یک فروشگاه معمولی کتاب برقرار باشد. در بخش کتاب این مجموعه، نیت ما تنها این نبوده که فقط کتاب بفروشیم، ما تلاش کردیم با چیدمان مبل و استراحتگاه‌ها موجب استفاده افراد از کتاب‌ها و مطالعه آن‌ها شویم، تا در صورت انتخاب کتب مورد نظر، به راحتی آن را تهیه نمایند. به دلیل وسعت بخش کتابفروشی باغ کتاب، افراد می‌توانند به جای مشاهده و خرید کتاب‌های برند، به استقبال عناوین متنوع تری مثل کتاب‌های جدید و پرفروش رفته و به این دلیل که قشری مانند قشر دانشجو عموما به دنبال کتاب با موضوعیت خاص می‌باشد، می‌تواند به راحتی در باغ کتاب آن را بیابد و دانشجویان، محققین، پژوهشگران و همه آن دسته افرادی که می‌خواهند کتاب‌های بیشتری در یک موضوع را کنار هم ببینند قدرت انتخاب داشته باشند.

وی درخصوص تجهیز باغ کتاب به منابع زبان‌های خارجی افزود: در قسمت بزرگسال باغ کتاب با تلاش بسیار زیاد همکاران بنده که در حدود دوماه در راستای منابع انگلیسی زبان انجام شد و کتاب‌های انگلیسی زبانی که هر کدام مجزا در جایی یافت می‌شوند را در باغ کتاب جمع آوری کرده‌ایم، به همین دلیل منابع انگلیسی زبان در باغ کتاب کامل‌ترین مرجع می‌باشد ونیز جدا از زبان انگلیسی، زبان‌های فرانسوی و آلمانی نیز در آینده افزوده خواهد شد.

جلالی از آخرین به روزسانی باغ کتاب در ابتدای سال ۹۸ گفت و در خصوص حوزه‌های کتب موجود برای قشر دانشجو افزود: ما از ابتدای سال ۹۸ اولین بروزرسانی را در کتاب‌ها داشتیم تا مسافرین نوروزی نیز بتوانند بهره ببرند. در خصوص انواع کتاب‌های مختص دانشجویان باید گفت، ما از ابتدای آغاز به کار باغ کتاب، کتبی به نام درسی و یا کمک درسی تقریبا نداشته و نداریم. کتب درسی ما اصولا حوزه‌های عمومی هستند. برای مثال در جامعه شناسی اگر کتابی از یک جامعه شناس مهم وجود داشته باشد که در دانشگاه از آن استفاده شود، حوزه عمومی تلقی می‌گردد و در باغ کتاب یافت می‌شود. اما بر اساس چیزی که امروز مشخص است دانشجو‌ها معمولا حول محور موضوعاتی که در ارتباط با پایان نامه هایشان است به باغ کتاب مراجعه می‌کنند.

مدیر عامل باغ کتاب از نوآوری‌های جالب این مجموعه گفت: ما در باغ کتاب «لمکده‌»هایی ترتیب دادیم که حدود ۲۵۰ نفر ظرفیت دارد و آن‌ها را میز‌های پژوهش نامگذاری کرده‎‌ایم. افراد می‌توانند از طریق سایت میز خود را رزرو کنند و از این میز‌های تکی یا گروهی برای انجام کار‌های پژوهشی خود استفاده نمایند. مشکلی که در کتابخانه‌های سطح شهر وجود دارد این است که اساسا افراد برای انجام کار‌های گروهی محدودیت داشته و به دلیل اینکه در کتابخانه‌ها سکوت الزامی است، نمی‌توانند به کار گروهی بپردازند، ما سعی کردیم در این مکان این شرایط را برای افراد فراهم کنیم. عموما دلیل مراجعه دانشجویان در موضوعات مرتبط با پایان نامه‌ها بوده است؛ و در حال حاضر اکثرا مقاطع بالاتر (کارشناسی ارشد و دکتری) مراجعه کننده داریم.

وی در پاسخ به اینکه آیا دانشجویان شهر‌های مختلف نیز می‌توانند از این امکانات بهره‌مند شوند یا خیر گفت: بله، دانشجویان شهر‌های مختلف نیز می‌توانند از این امکانات بهره‌مند شوند. اما  برای افرادی که از شهر‌های دیگر به تهران می‌آیند طبیعتا این موضوع صرف نمی‌کند که برای یک‌بار و یکروز حضور در این مکان میز رزرو کند.

جلالی با اشاره به اهمیت کتاب خوانی قشر جوان و دانشجو در کشور بیان داشت: طبیعتا در شرایط وضع موجود کشور، زمانی که دانشجو از یک رشته‌ی دانشگاهی فارغ التحصیل می‌شود و وارد فضای کار می‌شود، با انبوهی از رقبا در کنار خود مواجه می‌شوند که از دانشگاه‌های مختلف مدرک خود را اخذ کرده‌اند. طبیعتا اگر یک دانشجو مطالعات جانبی بیشتر و مفید تری نسبت به رقبای خود داشته باشد دارای یک مزیت نسبی در بازار کار خواهد بود. برای مثال اگر در جایی یک آگهی استخدام برای مهندسی کامپیوتر درج شده باشد، مراجعین تعداد بسیار زیادی از مهندسین کامپیوتر خواهند بود. اما طبیعتا اگر انتخاب درست صورت بگیرد کسی منتخب می‌شود که جدا از اطلاعات در حوزه رشته مهندسی کامپیوتر دارای اطلاعات زیادی در حوزه IT باشد. پیش بینی بنده این است که تمام کسانی که دارای مطالعات بیشتری هستند، می‌توانند در جامعه فرصت‌های بیشتری را کسب کنند.

مدیر عامل باغ کتاب تهران دلیل عدم ترویج فرهنگ کتاب خوانی را تاکید بر امتیازگیری و نمره گرایی دانست و آن را موجب کم کردن خلاقیت دانست و افزود: کار‌های گروهی و پروژه‌های گروهی که به دنبال کشفیات جدید باشند، باعث می‌شود که افراد نخواهند به دنبال این موارد بروند و تنها به خواندن کتاب و دریافت یک نمره از اساتید بسنده کنند و این مورد همان اتفاقی است که اکثر ما در دانشگاه‌ها بسیار شاهد آن بودیم و هستیم, به این شکل که دانشجوی ترم قبل جزوه و کتاب خود را برای امتحان و آزمون در اختیار دانشجوی ترم جدید گذاشته که اینکار باعث جلوگیری از ترویج فرهنگ کتابخوانی است.

وی استقبال دانشجویان از کتاب و فرهنگ کتابخوانی را خوب ارزیابی کرد و افزود: استنباط من از آمار مراجعه به باغ کتاب این است که استقبال نسبت به گذشته بیشتر شده است، اما به دلیل کلان بودن این موضوع بنده به دلیل مسئولیتم در باغ کتاب به تنهایی نمی‌توانم این موضوع را ارزیابی کنم و این مورد را باید از اتحادیه ناشرین پرسید. اما مراجعاتی که به باغ کتاب می‌شود به جهات تفریحی خانواده‌ها کتاب هم خرید می‌کنند. ما در این مجموعه ۳ الی ۴ بخش علمی داریم که کودکان و نوجوانان را به سمت خرید یک سری کتاب سوق می‌دهد. قطعا دانشجویانی که برای جستجوی منابع پایان نامه خود به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کنند، و منابع مختلفی را در کنارهم مشاهده میکنند ترغیب می‌شوند.

وی دلیل عدم تخفیف کتاب‌ها در باغ کتاب را حمایت از ناشرین عنوان کرد و خاطر نشان کرد: نکته اول این است که اگر قرار بر تخفیف کتب باشد ما هم می‌بایست از سهم خود و هم از سهم ناشر تخفیف دهیم و این بر بازار نشر ضرر وارد می‌کند؛ و سود کتاب هم آنقدر گزاف نیست که بشود تخفیف‌هایی را اعمال کرد. نکته دوم این است که اگر مکانی مثل باغ کتاب تهران در فروش کتاب تخفیف دهد، به کتاب فروشی‌های خرد در سطح شهر آسیب وارد می‌شود و این کار درستی نیست و ما بنا نداریم که تخفیفی قائل شویم.