بازخوانی دیدار سال گذشته اساتید دانشگاه با رهبر انقلاب از نگاه فرهنگی / از توجه به دیپلماسی سلامت تا جهاد علمی با الگوی دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هرسال ماه رمضان رهبر معظم انقلاب اسلامی هرسال با صد‌ها نفر از اساتید، اعضای هیئت‌های علمی و پژوهشگران دانشگاه‌ها و مراکز علمی دیدار می‌کند. در این دیدار اساتید دانشگاه‌ها نکات و نقطه نظرات خود را درباره مسائل مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی روز کشو ر. بیان کرده و رهبری نیز برای برخی نکات آن‌ها پاسخ می‌دهند.

همچنین مقام معظم رهبری در این دیدار‌ها نکات مهم و قابل توجهی که می‌بایست اساتید باتوجه به شرایط روز جامعه و کشور رعایت کنند را با آن‌ها مطرح می‌کنند.

نزدیک شدن به دیدار رهبری با اساتید، در تاریخ ۸ خرداد ماه سبب شد تا به بازخوانی نکاتی که اساتید در دیدار سال ۹۷ با رهبری ایراد کردند، پرداخته ایم.

برخی از اساتید در مقابل رهبری پیرامون مسائل فرهنگی و اجتماعی در سال 97 به سخنرانی پرداختند که از جمله آنها می‌توان به «شهاب اسفندیاری» عضو هیات علمی دانشگاه هنر و رئیس دانشگاه صدا و سیما اشاره کرد. وی با اشاره به اینکه اغلب اساتید از دستاوردهای فرهنگی انقلاب غافل هستند گفت: ما متاسفانه در اغلب زمینه ها، از جمله در زمینه فرهنگ و هنر، نسبت به دستاورد‌های عظیم انقلاب اسلامی غافل هستیم. حجاب معاصرت مانع از درک بسیاری از تحولات بزرگی است که در این سال‌ها رخ داده. شاید اگر قرن‌ها بعد پژوهشگران تاریخ فرهنگ و هنر مطالعه کنند که در طی چهار دهه زعامت عالمان دینی و رهبری فق‌های شیعه در ایران چقدر تعداد کتاب‌ها و نشریات و فیلم‌ها و تئاتر‌ها و گالری‌ها و کنسرت‌ها و جشنواره‌ها و شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی در ایران افزایش یافته است، بیش از ما شگفت زده شوند. تحقّق چنین رشد و توسعه فرهنگی در ذیل یک حکومت دینی، هم در تاریخ دین و هم در تاریخ هنر قابل تامل و مطالعه است.

آن بی‌آبرویی و روسیاهی کلیسای کاتولیک و خفقان و انگیزاسیون و داغ و درفش آن طی «قرن‌های تاریک» اروپا کجا و این تجربه‌ی درخشان و الهام‌بخش در جهان اسلام و تأثیرگذار در جهان کجا، که تازه هنوز چهار دهه هم بیشتر فرصت رشد و تجلی نداشته است.
البته ما بعد از ۴ دهه از انقلاب اسلامی هنوز در «میدان فرهنگ» با برخی نابرابری‌های تاریخی و ساختاری مواجهیم. در همه کشور‌ها توجه به این نابرابری‌ها یکی از شاخصه‌های اولویت‌سنجی در سیاست‌گذاری فرهنگی است. حکومت پهلوی طی پنجاه سال حاکمیت خود، چه با استفاده از چماق و چکمه رضاخانی و چه با مدرنیسم شهبانویی، به سرکوب سیستماتیک گفتمان اسلامی و انقلابی پرداخت. در مدرنیسم فرهنگی پهلوی، هیچ جایی برای هنرمندان اسلام‌گرا نبود. همانگونه که در نظام آپارتاید آفریقای جنوبی، هیچ جایی برای هنرمندان سیاهپوست نبود. در نتیجه طی پنج دهه بخش مهمی از جامعه با هنر‌های جدید بیگانه شد و از دست‌یابی به مهارت‌های بیانی و ابزار‌های فرهنگی و هنری لازم برای بازنمایی فرهنگ و هویت خود در قالب رسانه‌های جدید بازماند. آثار آن آپارتاید فرهنگی تا امروز هم بجا مانده است. متاسفانه در میان اقشار مذهبی جامعه ما، بسیاری استعداد‌های جوان هنری و ادبی به دلیل آن گذشته تاریک، هنوز توسط خانواده یا مدرسه از ورود به میدان فرهنگ و هنر باز داشته می‌شوند. در رقابت‌های شدید فرهنگی و رسانه‌ای امروز که هر استعدادی در آن یک سرمایه گرانبها است، این خسارتی سنگین است. ما در دانشگاه صدا و سیما تلاش کردیم از طریق ارتباط با انجمن‌های اسلامی دانش آموزی، بسیج دانش آموزی، و تشکل‌های مدارس اسلامی برای رفع این معضل اقدام کنیم.

در ادامه می توان از استاد«فرزاد جهان‌بین» معاون دانشجویی دانشگاه شاهد نام برد که در دیدار جمعی از اساتید، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها در محضر رهبری به بیان دغدغه های فرهنگی خود برای ادامه حیات دهه پنجم انقلاب اسلامی پرداخت. وی گفت:  توجه به دو اولویت و تمرکز بر آن‌ها را در دهه پنجم حیات جمهوری اسلامی، ضروری می‌دانم که امیر مومنان فرمودند: من اوما الی متفاوت فخذلته الحیل. کسی که به کار‌های گوناگون بپردازد و بر اولویت‌ها متمرکزنشود خوار می‌گردد.

اول: در باغبانی فرهنگ عمومی، تلاش کنیم نگاه بلند مدت و پیچیدگی در فهم، در شاکله جامعه نهادینه شود. شاید متوجه نباشیم، اما وقتی به مردم می‌گوییم که مشکلات را در صد روز یا در سه ماه و یا چهل روز میتوانیم حل کنیم و یا با تقلیل گرایی، حل مسائلمان را به ارتباط با آمریکا گره می‌زنیم در واقع کمک می‌کنیم که فهم جامعه ازمسایل و راه حل‌ها سطحی شود و جامعه به سمت کوتاه مدت بودن سوق پیدا کند. جامعه را باید واقع بین و فقیه بار آورد و نه مقلد و مطیع و خیال پرداز که امیرمومنان به مالک فرمودند: "هیچگاه به مردم نگو که به من امر شده است پس امر می‌کنم و باید اطاعت شوم. "
جامعه سطحی، توان ایستادگی در برابر پیچیدگی‌های ناشی از حیات اجتماعی را ندارد. در این بخش از عرایضم، توجه همگان را به اهمیت سند چشم انداز ۱۴۰۴ جلب می‌کنم.

دوم: تحول بنیادین در علوم انسانی به نقطه کانونی توجه تبدیل شود. این موضوع با سرنوشت انقلاب گره خورده است. به لطف خداوند متعال، طی سال‌های گذشته با مجاهدت جمع کثیری از اساتید حوزه و دانشگاه، گفتمان علوم انسانی اسلامی شکل گرفته و روز به روز بر ابعاد و دامنه تاثیر آن افزوده شده است. این گفتمان به مدد قوت گفتمانی و طی یک فرآیند و به تدریج، انحصار و تک صدایی روشنفکری سکولار را شکسته و باب جدیدی را باز کرده است و اینک این محتوا و این شبکه چند هزار نفری اساتید پیشکسوت و جوان، آمادگی نقش آفرینی در عرصه تحول رسمی در تغییر سرفصل‌ها و تدوین متون را دارد. علاوه بر فشار‌های سیاسی که طبیعی است، برخی تنگ نظری‌ها و اشغال صف توسط ستاد، کار را با سختی مواجه می‌کند. البته می‌دانم که جز با تغییر مدیریت و جوانگرایی، تغییری در کار ایجاد نخواهد شد چرا که رفتار‌ها تابع ذهنیت‌ها هستند. چنانچه انشالله حمایت لازم از این جریان‌ها بشود، شاهد شکوفایی دو چندان این کار در پایان دهه پنجم انقلاب خواهیم بود.

 

از دیگر اساتیدی که در این نشست به سخنرانی پرداختند می توان به «شاهین آخوندزاده – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران»، «محمد جمشیدی – استادیار دانشگاه تهران»، «محمدرضا جوادی یگانه – دانشیار دانشگاه تهران»، «دهقانی فیروزآبادی – دانشیار دانشگاه صنعتی شریف»، «محمدمهدی طهرانچی – استاد دانشگاه شهید بهشتی»،  «پیمان صالحی – استاد دانشگاه شهید بهشتی»، «حجت الاسلام دکتر سیدعباس موسویان – استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی»، «کامران داوری – استاد دانشگاه فردوسی مشهد»، «شاهین محمد صادقی – دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی»، «جعفر اصلانی – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران» و «مریم حاج عبدالباقی – استادیار دانشگاه آزاد اسلامی» اشاره کرد.