خوان نیاز؛ سحرانه‌ای از جنس صمیمیت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سحرگاه که می‌شود انگار صمیمیت‌ها گل می‌کند پای سفره‌های سحری با زمزهایی آشنا، گویی همه چیز عاشقانه‌تر می‌شود در این لحظات بی‌انتها که قرار است آسمان به زمین نزدیک‌تر شود یا زمین نزدیک‌تر به آن لطف بی‌نهایت، نمی‌دانم هر چه هست شوق غریبی است برای وصل، و «خوان نیاز، سحرانه‌ای است صمیمانه در این دقایق آسمانی.
ماه رمضان بی‌مانندترین لحظات زندگی‌اند همراه با طعم اولین سحری و اولین افطاری، با زمزمه دعای سحری که خواب را از چشمان‌مان می‌رباید به نیت روزه‌ای دوباره، لحظاتی که هرچند مثل هم، اما گویی هر سحر معجزه‌ای در دل خود دارد که بی‌تکرار می‌کند آن را برای ارادتمندان درگاه عشق. شبکه دو سیما امسال سفره‌ای پهن کرده بی‌تکلف با عنوان «خوان نیاز» که سحرگاهان نه میهمان که خود میزبانی است با طعم شیرین مهربانی برای یک دورهمی ساده، دورهمی که بهانه‌ای شود برای همدلی‌های بیشتر در این ماه عارفانه.
«خوان نیاز» برنامه‌ای است ترکیبی شامل بخش‌های قرآن، مناجات و شعرخوانی، مداحی، دعای سحر، سخنرانی، گزارش مردمی، ارتباط با شهرستان‌ها و معرفی آداب و رسوم شهرهای مختلف کشور و گفت وگو با میهمان که هر سحر حوالی ساعت 2:45 دقیقه آغاز و تا دقایقی پس از اذان صبح ادامه دارد، اما آنچه از ویژگی‌های این برنامه به شمار می‌رود نه آیتم‌های ویژه آن بلکه صمیمیت و سادگی است که در این برنامه در جریان است از نوع اجرای مجری گرفته تا ارتباط با میهمانان و بخش‌های گزارشی و این همان خلأیی بود که طی این سال‌ها در برنامه‌های سحری سیما به چشم می‌خورد.
در طول این سال‌ها و پس از آنکه برنامه‌های سحری از حالت ضبطی درآمده و به صورت زنده در ساعات سحر از شبکه‌های مختلف پخش می‌شد ساختار کلی این برنامه‌ها برای گروه سنی بزرگسال تدارک دیده شده و آیتم‌های آن اغلب شامل دعا و مناجات، سخنرانی و متن‌خوانی و مداحی بود که خوب این نوع برنامه تمام سلایق و گروه‌های سنی را در بر نمی‌گرفت.
در حالی که گروه سنی کودک و نوجوان جزء لاینفک سفره‌های سحری هستند اما آنچه از نظر عوامل این برنامه در اولویت بوده در برگیری تمام سنین و اقشار است که برای رسیدن به این منظور آیتم‌های مختلفی برای گروه‌های گوناگون در نظر گرفته شده تا تمام افراد خانواده بتوانند پای این برنامه نشسته و بهره لازم را ببرند.
چراکه قطعا سلیقه کودکان و نوجوان در تماشای برنامه‌ها متفاوت بوده و با توجه به اینکه شبکه پویا نیز چند سالی است که در ایام ماه مبارک رمضان با برنامه سحرگاهی ویژه سنین پائین‌تر تهیه کرده است نگه داشتن این گروه سنی پای برنامه‌هایی که خاص بزرگسالان است کار ساده‌ای نخواهد بود ولی برنامه خوان نیاز با بهره‌گیری از عواملی همچون تنوع در بخش‌های مختلف و صمیمت در اجرا و حال و هوای برنامه نظر مخاطبان را به خود جلب می‌کند تا نیازی به عوض کردن مرتب شبکه‌ها در خانه‌ها نباشد.
«محسن کلاهدوز» مدیر پخش و سرپرست گروه اجتماعی و فرهنگی شبکه معتقد است: «خوان‌نیاز» که با رویکرد خانواده رمضانی روی آنتن می‌رود مربوط به قشر خاصی نیست، هرکس روزه می‌گیرد و سحرگاه بیدار می‌شود مخاطب این برنامه است. برنامه ما اصلاً یک برنامه معارفی خاص و مونولوگ‌محور نیست در «خوان نیاز» فقط مجری نیست که حرف می‌زند، این برنامه با رویکرد اجتماعی و معارفی عامه‌پسند روی آنتن می‌رود.
از دیگر ویژگی‌های دیگر این برنامه می‌توان به کوتاه بودن سخنرانی‌ها و بخش‌های مختلف اشاره کرد، در واقع زمان در نظر گرفته شده برای هر بخش از برنامه کارشناسی شده تا پخش هر آیتم از حوصله مخاطبان خارج نشود.
خوان نیاز با شعار خانواده رمضانی سعی کرده تا نگاه اجتماعی و خانواده‌محور را در تمام بخش‌ها حتی در انتخاب سخنرانی و موعظه‌ها و گزارش‌ها رعایت کند. «رحیم صادقپور» تهیه‌کننده این برنامه در این خصوص می‌گوید: عوامل برنامه خوان نیاز همواره سعی کردند تا با خلاقیت، طراوت و جذابیت برنامه را حفظ کنند، بر این اساس شاخصه‌هایی را وارد این برنامه کرده‌ایم که از جمله آنها داشتن نگاهی اجتماعی به مقوله‌های مختلف روز و همچنین داشتن نگاهی مثبت و امیدوارانه به مقوله‌های مختلف دینی و مذهبی در زندگی روزمره افراد است.
وی همچنین تأکید می‌کند: در واقع از آنجا که رویکرد اصلی شبکه دو «زندگی و خانواده» است، ما نیز در ساخت برنامه این محورها را اولویت کار خود قرار دادیم، از سوی دیگر برنامه‌های سحرگاهی به دلیل مناسبت مذهبی که همراه آن است باید فضایی معنوی و معارفی داشته باشد، بنابراین بخش‌های تهیه شده نیز با محوریت همین دو ویژگی اصلی تولید شدند.
صادقپور با اشاره به اینکه در کنار این دو اولویت ایجاد فضای تربیتی و دینی هم از جمله اهداف ما بوده است، یادآور می‌شود: لذا تمرکز اصلی ما بر تربیت مذهبی و دینی در خانواده‌ها قرار گرفت و بر این اساس تمام بخش‌های این برنامه از سخنرانی‌ها گرفته تا گزارش و گفت‌وگوها حول همین محور تهیه و تولید شدند.
از دیگر ویژگی‌های این برنامه که در واقع بر خانوده‌محور بودن برنامه تأکید دارد حضور میهمان‌ها به همراه خانواده در برنامه است به شکلی که حتی بچه‌های خردسال در عکس‌العمل، بازی و یا خواب جلوی دوربین منعی نداشته و هر کدام رفتار طبیعی خود را دارند که این فرم از اجرا در برنامه‌های سحرگاهی بی‌سابقه است.
رعایت مناسبت‌های نه تنها مذهبی بلکه ملی و تقویمی نیز از دیگر نکاتی است که در این برنامه به آن تأکید شده و با توجه به حال و هوای زنده برنامه در مناسبت‌های خاص فرم برنامه تغییر کرده و میهمان‌ها نیز بر اساس مناسبت همان روز خاص دعوت می‌شوند.
در واقع عوامل خوان نیاز که با بهره‌گیری از تجربه تهیه‌کننده و عوامل این برنامه وارد سال دوم پخش خود شد سعی کرده‌اند با امانتداری و پایبندی بر حساسیت‌ها و اصول و قواعد خاص ویژه برنامه‌های سحری فضایی صمیمی و با نشاط را برای خانواده‌ها مهیا کنند تا در طول این ماه مجوعه‌ای فاخر تهیه کرده و میزبانی شایسته باشند برای خانواده‌های ایرانی که به استقبال یک روز خدایی می‌روند و سهمی داشته باشند هر چند اندک در عارفانه‌ترین و خالصانه‌ترین لحظات وهر سحر دفترچه‌ای تازه باز کنند برای میهمانان این سفره آسمانی.