محققان دانشگاه تبریز موفق به شناسایی توده‌های بومی در اصلاح جو شدند

ابوالقاسم محمدی، مدیر قطب علمی اصلاح مولکولی غلات دانشگاه تبریز در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گفت: محققان دانشگاه تبریز در قطب علمی اصلاح مولکولی غلات این دانشگاه، استفاده از پتانسیل ژنتیکی توده‌های بومی جو برای تولید ژنوتیپ‌های جدید سازگار به شرایط تغییر اقلیم را شروع کردند.

 

محمدی مطرح کرد: با تجزیه تنوع مولکولی، ساختار جمعیت و عدم تعادل پیوستگی در توده‌های بومی جو با استفاده از نشانگر‌های SSR و EST-SSR موفق به شناسایی توده‌های بومی با ژن‌های مطلوب برای استفاده در برنامه‌های اصلاح جو شدیم.

مدیر قطب علمی اصلاح مولکولی غلات دانشگاه تبریز تصریح کرد: نتایج این تحقیق نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالا در توده‌های بومی جو به خصوص توده‌های بومی ایرانی در مقایسه با ارقام زراعی و لاین‌های پیشرفته اصلاحی بود که می‌تواند در برنامه‌های اصلاح جو کشور در جهت توسعه پایه ژنتیکی ژرم پلاسم‌های اصلاحی و تولید ارقام پرمحصول سازگار به شرایط تغییر اقلیم باشد.

وی افزود: جو، زراعی چهارمین غله مهم دنیا و الگویی مهم از لحاظ سازگاری اکولوژیکی است که در اغلب نواحی معتدل دنیا کشت می‌شود و رتبه پنجم را پس از ذرت، گندم، برنج و سویا در تولید ماده خشک دارد متوسط عملکرد جو در دنیا در طی سال‌های اخیر ۲/۴۹ تن در هکتار و در ایران به طور متوسط ۱/۷۴ تن در هکتار بوده است.

محمدی تاکید کرد: با توجه به عملکرد پایین جو در کشور نسبت به متوسط جهانی، مدیریت و برنامه ریزی دقیق جهت بهره برداری مناسب از ژرم پلاسم موجود برای تولید ارقام پرمحصول و سازگار به شرایط مختلف محیطی ضروری است.

مدیر قطب علمی اصلاح مولکولی غلات دانشگاه تبریز یادآورشد: از طرف دیگر، تغییر جهانی شرایط آب و هوایی و افزایش جمعیت جهان نیاز به تولید گیاهانی با عملکرد بیشتر و سازگاری بهتر را تاکید می‌کند. یکی از راه کار‌ها رسیدن به این هدف، بهره برداری از غنای ژنتیکی توده‌های بومی سازگار به شرایط محیطی محلی است.

وی خاطرنشان کرد: در این مطالعه، تنوع ژنتیکی، ساختار جمعیت و عدم تعادل کل ژنوم در ۱۴۴ ژنوتیپ جو متشکل از ۶۸ توده بومی ایرانی ۵۱ توده بومی خارجی و ۲۴ رقم و لاین اصلاحی پیشرفته با استفاده از ۱۴۹ نشانگر EST-SSR و SSR توزیع شده در ژنوم جو مورد بررسی قرار گرفت.