عاملی: در عصر ابَر فناوری‌ها، نگرانی‌ها در مورد انسان و طبیعت افزایش یافته است / سرکار: کسب رتبه چهارم ایران در تولید مقالات فناوری نانو

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز چهارشنبه ۵ تیر ماه ۱۳۹۸ با حضور در ستاد نانو ضمن بازدید از این ستاد در جریان آخرین فعالیت‌ها، دستاور‌ها و برنامه‌های پیش روی ستاد ملی فناوری نانو قرار گرفت. در این بازدید سعید سرکار دبیر ستاد ملی فناوری نانو در این ابتدای این دیدار با اشاره به پیشرفت‌های کشورمان در حوزه فناوری نانو، اظهار کرد: ایران توانسته است در سال ۲۰۱۹ رتبه چهارم در تولید مقاله حوزه فناوری نانو در جهان را به دست آورد.

وی افزود: بر اساس گزارش بنیاد علم آمریکا، در سال ۲۰۱۸ رتبه ایران به لحاظ کیفیت مقالات علمی در جهان رتبه پنجم بوده است.

سرکار ادامه داد: ایران با پیشرفت‌های خود در حوزه فناوری نانو به کشور‌های دیگر امید بخشیده و این کشور‌ها به این باور رسیدند که می‌توانند در حوزه‌های مختلف علوم به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کنند.

۴۰ درصد تولید علم جهان اسلام در حوزه فناوری نانو به ایران اختصاص دارد
وی گفت: کشورمان در حال حاضر حدود ۴۰ درصد تولید علم جهان اسلام در حوزه فناوری نانو را به خود اختصاص داده و حدود ۱۰۰ استاندارد ملی در حوزه فناوری نانو تصویب شده است.

دبیر ستاد ملی فناوری نانو با اشاره به اهمیت رعایت استاندارد‌های بین‌المللی گفت: این استاندارد‌ها تناسب دستاورد‌ها با توانمندی‌های تولید در هر کشور را مورد سنجش قرار می‌دهد که کشورمان توانسته ۴ استاندارد بین‌المللی در حوزه فناوری نانو را به تصویب برساند.

سرکار با اشاره به زیرساخت‌های ایجاد شده در حوزه فناوری نانو در کشور ادامه داد: ۱۹۱۶ اقدام برای تامین تجهیزات ۸۷ دانشگاه و مرکز تحقیقاتی در شبکه آزمایشگاه‌های فعال حوزه فناوری نانو انجام شده و ایجاد این شبکه فرصت استفاده از تجهیزات توسط پژوهشگران را بیشتر کرده است.

وی افزود: ۱۹۹ عنوان از تجهیزات این شبکه توسط ۴۹ شرکت ایرانی تولید شده است.

دبیر ستاد ملی فناوری نانو تاکید کرد: در گذشته ساز و کار مناسب برای استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی در حوزه فناوری نانو در مراکز علمی کشور وجود نداشت و ایجاد این شبکه سطح دسترسی محققان به تجهیزات را افزایش داده و همچنین تجهیزات به کار گرفته شده در این آزمایشگاه‌ها دارای توجیه اقتصادی و با قابلیت ایجاد ارزش افزوده و سود هستند.

آزمایشگاه‌های شبکه فناوری نانو ۱۲۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: تا امروز ۱۲۰ میلیارد تومان این آزمایشگاه‌ها درآمد داشته‌اند و بیش از ۲ میلیون عنوان خدمت توسط این شبکه ارائه شده است.

دبیر ستاد ملی فناوری نانو در پاسخ به سؤال دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص حوزه‌های همگرا در این حوزه گفت: این حوزه متأسفانه در کشور ما چندان مورد توجه نیست.

تحریم‌ها باعث شد که برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته تلاش مضاعف داشته باشیم
وی با اشاره به تحریم‌های اعمال شده علیه کشورمان ادامه داد: این تحریم‌ها باعث شد که ایران برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته تلاش مضاعف داشته باشد و بخش زیادی از این دستاورد‌ها مرهون این تحریم‌هاست.

دبیر ستاد فناوری با بیان این که شرکت‌های فعال در حوزه فناوری نانو برای فعالیت‌های خود تنها به حمایت‌های مالی نیاز ندارند و سایر حمایت‌ها نیز در این زمینه لازم است، گفت: در این زمینه حدود ۲۵ خدمت اعم از آموزش مشاوره، حسابداری و... به شرکت‌های فعال در حوزه فناوری نانو ارائه می‌شود.

هزینه‌های ثبت پتنت کاهش چشمگیری داشته است
سرکار افزود: کانون ثبت پتنت در کشورمان با هدف افزایش تعداد پتنت‌های ثبت شده ایران در جهان ایجاد شده و هزینه ثبت پتنت کاهش چشمگیری داشته است.

دبیر ستاد فناوری نانو با اشاره به تولیدات علمی حوزه فناوری نانو ادامه داد: حدود ۱۰۰۰ مقاله علمی در سال گذشته در بخش فناوری نانو در کشور نوشته شده و ۳۰ درصد اختراعات بین‌المللی کشور در ۵ سال گذشته در حوزه فناوری نانو بوده است.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بالای کشور در حوزه فناوری نانو افزود: با توجه به ظرفیت بالای کشورمان در حوزه فناوری نانو، ایران می‌تواند در صادرات محصولات با تکنولوژی بالا در فناوری نانو در جهان مطرح باشد.

 

سرکارادامه داد: بخش خصوصی هنوز نسبت به ظرفیت‌های حوزه فناوری نانو آگاهی کافی ندارد. در حال حاضر ۶۰۹ نوع محصول توسط شرکت‌های ایرانی در بخش فناوری نانو تولید می‌شود.

وی افزود: ایران امروز سازنده ماشین‌های صنعتی و صادر کننده خط تولید این محصولات است و حدود ۲۹ عنوان تجهیزات فناوری نانو توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود.

سرکار در پایان با اشاره به دارو‌های تولید شده در حوزه فناوری نانو گفت: امروز تولیدات فناوری نانو در حوزه تولید دارو قیمت دارو را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد.

 

حوزه فناوری نانو یکی از نَماد‌ها و نشانه‌های نمادین موفقیت کشور است
سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هم در این دیدار با اشاره به این موضوع که موفقیت حوزه فناوری نانو یکی از نَماد‌ها و نشانه‌های نمادین موفقیت کشور است؛ گفت: راه توسعه این رشته با توجه به توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها باز است.

وی افزود: در خصوص حمایت از فناوری نانو شورای عالی انقلاب فرهنگی و ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور وظیفه سیاستگذاری را بر عهده دارند و سعی می‌کنیم در این زمینه نیاز‌ها را برطرف کنیم.

علم، فناوری و فرهنگ دو حوزه درهم تنیده هستند
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به ارتباط «علم و فناوری» و «فرهنگ» ادامه داد: علم، فناوری و فرهنگ دو حوزه درهم تنیده هستند و شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به قابلیت و ظرفیت خود به عنوان «قرارگاه مرکزی فرهنگ و علم کشور» در این دو حوزه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری می‌کند.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با بیان این موضوع که در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی کار‌های زیادی در کشور انجام شده گفت: نیمه‌کاره رها کردن این کار‌ها بزرگ‌ترین آسیب‌ها در کشور است و کار‌ها باید به صورت مداوم و تا به نتیجه و سرانجام رسیدن پیگیری شوند.

وی با اشاره به حمایت‌های مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» از حوزه علم و فناوری افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان قرارگاه اصلی فرماندهی علم و فرهنگ کشور آمادگی دارد تا پیشنهاد‌های ستاد‌های ملی علم و فناوری برای ادامه استمرار و تقویت موفقیت‌های کشور را به سیاست کلان تبدیل کند.

تاکید بر نگاه فرهنگی و اجتماعی به فناوری
عاملی با اشاره به موضوع «پیوست فرهنگی در حوزه فناوری» گفت: هم در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و هم در مصوبات مجلس شورای اسلامی تکیه زیادی بر موضوع «پیوست فرهنگی» شده است.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از به حاشیه رفتن این موضوع افزود: نباید اجازه بدهیم این مفهوم مانند بعضی مفاهیم دیگر به روزمرگی دچار شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: الان هرکسی می‌خواهد مشکل خود را حل بکند چند جمله تحت عنوان "پیوست فرهنگی" می‌نویسد و مدعی می‌شود که عملکرد او «پیوست فرهنگی» دارد.

بخش توسعه فناوری؛ هدف ما تامین و حفظ سلامت جامعه است

عاملی گفت: از منظر حقیقی و واقعی مفهوم «پیوست فرهنگی» این نیست.  به عنوان مثال در بخش توسعه فناوری؛ هدف ما تامین و حفظ سلامت جامعه است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: علم یک تیغ دولبه است و اگر ما در فعالیت علمی به موضوع سلامت جامعه توجه نکنیم این فعالیت علمی می‌تواند خطرناک باشد.

وی افزود: علم می‌تواند طبیعت و انسان را نابود کند همانطور که در «صنعت نسل یک» این اتفاق افتاد. انسان در اثر این فناوری دچار از خودبیگانگی می‌شود و نوعی تنهایی ساختارمند در او شکل می‌گیرد و و اصلا یادش می‌رود که از کجا آمده استو به کجا می‌خواهد می‌رود و اساسا در کجا زندگی می‌کند.

در عصر ابَر فناوری‌ها، نگرانی‌ها در مورد انسان و طبیعت افزایش یافته است
رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور گفت: فناوری‌های جدید از این نظر دارای قدرت بیشتری هستند و به همین دلیل از آن‌ها با عنوان «ابَر فناوری» یاد می‌شود.

وی افزود: در عصر و زمان این «ابَر فناوری» مانند زیست فناوری، فناوری نانو و ... که رویکرد‌هایی مانند غیر مرکزی بودن، آمریکایی بودن، تعاملی بودن، هوشمند بودن، شبکه‌ای بودن و... دارند؛ نگرانی‌ها در مورد انسان و طبیعت افزایش یافته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: البته این فناوری‌ها قابلیت و توانایی بسیاری دارند و زندگی را تسهیل کرده‌اند، اما توجه به خطرات آن‌ها هم لازم است.

تاکید بر توجه به مسئولیت اجتماعی در حوزه پیشرفت‌های فناوری
عاملی گفت: به عنوان مثال حضور یک متخصص علوم اجتماعی و صاحبنظر در حوزه فرهنگ در کنار برنامه ریزی‌های فنآورانه با رویکرد تامین سلامت شناختی، رفتاری و اجتماعی می‌تواند مسیر پیشرفت را اصلاح کند و یک نوع نگاه چند رشته‌ای و همه جانبه نگر را تامین کند.

وی افزود: اگر موضوع "مسئولیت اجتماعی" در فناوری‌ها مورد توجه قرار گیرد، بخشی از نگرانی‌ها برطرف خواهد شد.


دین برای "توسعه موزون" آمده است
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به نگاه دین به موضوع توسعه ادامه داد: دین برای «توسعه موزون» آمده و اگر بتوانیم از دین برای توسعه موزون یک الگو استخراج کنیم، نگرانی‌ها در مورد ابَرفناوری‌ها تا حدود زیادی برطرف خواهد شد.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نظرات رهبر معظم انقلاب «مدظله العالی» در «بیانیه گام دوم انقلاب» گفت: ایشان بر موضوع دانش‌بنیان و فرهنگ مبنا بودن همه فعالیت‌ها تاکید دارند و حتی در ۷ راهبردی که در این بیانیه تعیین کرده‌اند این خصیصه مشاهده می‌شود.

وی ضمن تاکید بر لزوم نگاه همزمان به این دو مفهوم افزود: بعضی‌ها فقط به دانش بنیان بودن فعالیت‌ها نگاه می‌کنند و چندان به فرهنگ مبنا بودن فعالیت‌ها توجه نمی‌کنند.

در جمهوری اسلامی نگاه همزمان به دانش بنیان و فرهنگ مبنا بودن لازم است
عاملی ادامه داد: در زیست فناوری و اکوسیستم، جمهوری اسلامی نگاه همزمان و توامان به این دو خصیصه لازم است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان با اشاره به لزوم نگاه بین المللی در فعالیت‌های فرهنگی و علمی، خاطرنشان کرد: حقیقت این است که در زمینه مباحث نظری در بعضی بخش‌ها، با خلا نظری مواجه هستیم که باید ضمن تعامل با نهاد‌هایی مانند ستاد ملی فناوری نانو این خلا برطرف شود.

وی گفت: جهان اسلام، جمهوری اسلامی را به عنوان پرچمدار علم پذیرفته است و جمهوری اسلامی هم آمادگی دارد تا تجارب خود در این زمینه را با جهان اسلام به اشتراک گذارد.