به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو، «ام. کی. بادراکومار» دیپلمات بازنشسته و سفیر اسبق هند در ترکیه و ازبکستان، در مصاحبهای مشروح درباره ایران، اقدام انگلیس در توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران را سناریویی برای آزمودن پاسخ ایران توصیف کرد و گفت: لندن این اقدام را به نمایندگی از واشنگتن انجام داده و بهای آن را خواهد پرداخت.
بادراکومار که هفته گذشته در برنامه «نیوزکلیک» به مجریگری «پرابیر پورکایاستا» نویسنده و تحلیلگر هندی صحبت میکرد، در پاسخ به این سؤال که آیا توقیف نفتکش «گریس ۱» در نزدیکی «جبل الطارق» توجیه قانونی دارد، گفت: «این اقدام از منظر حقوق بینالملل، به هیچ وجه قابل توجیه نیست.»
وی افزود: «فکر میکنم آنچه در جریان است، اساسا همان چیزی است که "محمد جواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران یک بار به آن اشاره کرد. اینکه یک "تیم ب" مشغول کار است. تیم ب. یعنی [جان]بولتون [مشاور امنیت ملی کاخ سفید]، بیبی [بنیامین]نتانیاهو [نخستوزیر اسرائیل]، و آن دو «بن»، یعنی [محمد]بن سلمان [ولیعهد سعودی]و [محمد]بن زاید [ولیعهد ابوظبی]. او به آنها لقب تیم ب. داده است.»
او با اشاره به ورود یک پهپاد جاسوسی آمریکایی به حریم هوایی ایران، مجموعه اقدامات تحریکآمیز واشنگتن را، تلاشی از جانب تیم ب، برای سوق دادن «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا به سمت درگیری نظامی، دانست. او گفت: «میخواهند ببینند ایران تا چه میزان واکنش نشان میدهد. نمیتوان این مسئله را مستقیما به ترامپ نسبت داد. بیشتر باید آن را به تیم ب. نسبت داد.»
* سرویسهای اطلاعاتی پشت پرده اقدام ضدایرانی
این دیپلمات کهنهکار هندی، سرویس اطلاعاتی انگلیس را عامل اصلی عملیات توقیف کشتی حامل نفت ایران دانست و گفت: دستگاههای اطلاعاتی انگلیس با ساختار اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل روابط نزدیکی دارند.
او افزود: «نمیدانم میشود به دنبال توجیهی برای این مسئله در حقوق بینالملل باشیم یا نه. شما به درستی گفتید تحریمی در ارتباط با دریافت نفت توسط سوریه وجود ندارد و تحریمی هم از سوی بریتانیا علیه ایران وجود ندارد و هیچ تحریمی هم از جانب سازمان ملل علیه ایران وجود ندارد. فقط ترامپ است که تحریمهایی علیه ایران وضع کرده است.»
بادراکومار افزود: «ترامپ صرفا به کشورهای ثالث گفته است که از ایران نفت نخرند، اما هیچوقت [نفتکشها]را متوقف نکرده است. فکر میکنم در این نمونه خاص، آنچه رخ داده این است که [میخواستهاند ببینند]اگر نفت ایران در آبهای آزاد متوقف شود، واکنش ایران چه خواهد بود؟ چراکه... الگوی رفتاری ایران تا به حال آزموده نشده است... ایران چه خواهد کرد؟ ایران پتانسیل پاسخ دادن را دارد، آیا این کار را میکند؟ یا در این مورد سهلگیری میکند؟ این وضعیتی است که الان به نظرم در جریان است و احساس میکنم که این بیشتر مربوط به سرویسهای اطلاعاتی است.»
او این اقدام را بخشی از یک «بازی در سایه» توصیف کرد و گفت: «میخواهند ببینند تا کجا میتوان به ایران فشار آورد، چراکه این آبها در حقیقت آبهای ایران است و ایران بر آن حاکمیت دارد.»
* انگلیس سابقه اقدامات کثیف را دارد
بادراکومار در بخش دیگری از این مصاحبه، گفت: «فکر میکنم این اقدام بریتانیا در ارتباط با نفتکش، نمیتواند اقدام [خود]بریتانیا بوده باشد. آنها در سطح هستند و آمریکاییها در پشت سر قرار دارند. ایرانیها هم محاسبه میکنند که اگر بیش از حد لازم واکنش نشان دهند، طرف مقابل میتواند از این پاسخ به عنوان یک بهانه استفاده کرده و با شدت عمل وارد شود. وضعیت بسیار خطرناکی است، چراکه دو طرف در حال خطرپذیری هستند.»
وی با بیان اینکه ترامپ شخصا گفته به دنبال جنگ نیست و خواهان مذاکره است، گفت: «مطمئن نیستم که این اقدام محصول ترامپ باشد. افرادی تندرو در اردوگاه آمریکا هستند و با بریتانیا روابطی دارند و بریتانیا به صورت تاریخی چنین اقدامات کثیفی برای آمریکاییها انجام داده است... هدف هم این است که اولا واکنش ایران سنجیده شود و ثانیا به ترامپ فشار بیاید ترامپ تا دیگر جایگزینی جز صدور مجوز نوعی اقدام نظامی برای او باقی نماند.»
در ادامه این برنامه، مجری این سؤال را مطرح کرد که آیا ایران توان پاسخگویی را دارد و اینکه آیا این پاسخ ایران به صورت مستقیم خواهد بود یا متحدان منطقهای ایران از جمله انقلابیون یمن، پاسخی خواهند داد.
بادراکومار گفت: «فکر میکنم در این یک مورد خاص، ایرانیها نمیخواستند موضوع را به ابعاد منطقهای و مسائلی نظیر این سرایت داده و تشدید کنند. بریتانیا اقدامی غیرقانونی انجام داده که هیچ توجیهی ندارد و بهای آن را خواهد پرداخت... این مسئله ناتو نیست، مسئله آلمان نیست. مسئله چین نیست، مسئله بریتانیا است.»
* ایرانیها میدانند چطور با انگلیس تا کنند
وی افزود: «بریتانیا و ایران قرنهاست که با هم سر و کار دارند. ایرانیها میدانند چطور با بریتانیاییها تا کنند و به خوبی میدانند که بریتانیاییها وقتی ببینند که تنها ماندهاند، باید از موضع خود کوتاه بیایند... نیازی نیست سراغ حوثیها یا این مسائل بروند. بریتانیاییها همان نزدیک تنگه هرمز هستند... بیانیه طرف ایرانی عنوان کرد که [این اقدام]، [با اقدام]علیه یک نفکش بریتانیایی تلافی خواهد شد. آن را نشان کردهاند.»
او ادامه داد: «فکر میکنم واکنش آنها این باشد، آنها سراغ جنگ نیابتی نخواهند رفت. این اقدام علیه ایران انجام شده و ایران هم اقدامی علیه همان طرفی خواهد کرد که این کار را علیه ایران انجام داده است. مسئله نیابتی زمانی مطرح میشود که به ایران حمله شود. ایران اعلام کرده است که اگر حملهای علیه ایران صورت گیرد، آن طرفی که آغازگر جنگ بوده، پایانبخش آن نخواهد بود.»
* ایران حق دارد تعهداتش را کاهش دهد
در ادامه مصاحبه، بحث گامهای ایران برای کاهش تعهد به توافق هستهای مطرح شد. ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هستهای و عدم تحقق وعدههای اتحادیه اروپا برای جبران آثار منفی تحریمهای آمریکا، اعلام کرده است که به مرور تعهد خود را به توافق هستهای کاهش میدهد. در گام نخست، تعهد ایران به سقف ذخایر اورانیوم و آب سنگین تعلیق شده و در گام دوم نیز ایران از سطح خلوص اورانیوم مقرر در برجام، فراتر رفته است.
بادراکومار در مورد اقدامات ایران، گفت: «اقدام ایران کاملا قابل توجیه است. اروپاییها [به تعهدات خود]عمل نمیکنند، آمریکاییها [از برجام]خارج شدهاند؛ و حالا این ایران است که باید به صورت یکجانبه این توافق را اجرا کند. اقدام ایران قابل توجیه است. ثانیا، ایران میگوید که به محض آنکه آنها شروع به اجرای تعهداتشان کنند، ایران اقداماتش را به عقب بازگردانده و وضعیت کنونی را احیا میکند.»
او با اشاره به اینکه وعدههای اتحادیه اروپا برای تسهیل تجارت با ایران عملی نشده، گفت: در عمل، اروپاییها دارند از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی میکنند.
* باید با ایران وارد «تعامل سازنده» شد
وی به سابقه رفتار آمریکا با ایران نیز اشاره کرد و گفت: تأکید واشنگتن به توقف کامل غنیسازی بومی در ایران، موجب شد تا تعداد سانتریفیوژهای ایران از ۴۰۰ دستگاه به ۲۰۰۰۰ دستگاه افزایش یابد. او تأکید کرد که در حال حاضر نیز، اگر ایران پیشنهاد مذاکره را نپذیرد، ترامپ نمیتواند ایران را به مذاکره وادار کند.
این دیپلمات سابق هندی با بیان اینکه تشدید تنش و عدم مذاکره ایران، میتواند برای ترامپ که با شعار پایان دادن به جنگ روی کار آمده بود، دردسرساز باشد، گفت: «بنابراین در دوره رقابتهای انتخاباتی بعدی، اگر این تنش تشدید شود، او با مشکل روبرو خواهد شد. من احساس میکنم که او هم واقعا نگران است.»
بادراکومار ایران را «عملگرا» توصیف کرد و گفت: رفتار ترامپ در قبال کره شمالی و همچنین اصرار او به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نشان میدهد که او خواستار جنگ نیست. وی به همین جهت، این ایده را مطرح کرد که شاید ایران بتواند با ترامپ به توافقی دست یابد.
در واکنش، پورکایاستا با یادآوری شروط مطرحشده از سوی آمریکا برای توافق با ایران، از جمله توقف کامل غنیسازی، از بین بردن برنامه موشکی و توقف فعالیتهای منطقهای، گفت: به نظر میرسد واشنگتن به دنبال «تسلیم» ایران است، نه توافق.
بادراکومار به اینکه «هیچ کشوری نمیپذیرد» که توان دفاعی خود کنار بگذارد، اذعان کرد و گفت: آمریکا باید با ایران وارد «تعامل سازنده» شود. او تأکید کرد زمانی که در وزارت خارجه هند با مقامهای ایرانی سر و کار داشته، دریافته است که میتوان با ایران تعامل سازنده داشت. او گفت: در دهه ۱۹۹۰ در حالی که کشورهای دیگر در کشمیر نقش منفی داشتند، اما دهلی نو «هیچ نشانهای» دال بر نقشآفرینی مخرب ایران در این منطقه نیافت.
وی افزود: «ایران در کشمیر و چچن هیچ نقشی نداشت، وهابیها بودند و ترکیه که در آسیای مرکزی فعال بودند. ما با ایران روابط دولت با دولت، مردم با مردم داشتیم، اما هیچ فعالیت خرابکارانهای وجود نداشت. ما جمعیت شیعهای در هند داریم، اما آنها دردسری درست نمیکنند... میشود با ایرانیها تعامل سازنده داشت.»
در پایان این مصاحبه، از بادراکومار در مورد دلیل فشارهای آمریکا به ایران سؤال شد، که او در پاسخ گفت: «ترامپ تحت نفوذ میلیاردهای بسیار ثروتمند یهودی نظیر شلدون [ادلسون] و دیگران است. آمریکاییها خودشان هم نوشتهاند. به واسطه فشارهای آنهاست که او به این سو سوق پیدا کرده است.»
ادلسون که از مهمترین متحدان «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی است، در جریان انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، بزرگترین حامی مالی ترامپ بود. گفته میشود برخی از تصمیمات ترامپ از جمله انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی و به رسمیت شناختن حاکمیت تلآویو بر جولان اشغالی، تحت تاثیر ادلسون بوده است. ادلسون در سال ۲۰۱۴ گفته بود آمریکا باید برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران، به بمب اتم متوسل شود.