بیستوسومین قسمت «چرخ» در فصل تابستان به گفتوگویی دربارهی وضعیت پزشکی و آموزش پزشکی در ایران اختصاص داشت.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در «میز علم» برنامهی یکشنبه سوم شهریور، حسین فروتن بهعنوان مجری-کارشناس «چرخ»، میزبان دکتر محمدرضا رزاقی، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران بود. دکتر رزاقی صحبتهایش دربارهی پزشکی را با وضعیت آموزش پزشکی در ایران آغاز کرد: «در ابتدا باید ببینیم چه کسانی پزشک میشوند. اغلب کسانی که رشتهی پزشکی را برای ادامهی تحصیل انتخاب میکنند، بهترین دانشآموزان دورهی دبیرستان هستند، بهترین نمرات را دارند و در کنکور بهترین رتبهها را دارند. یعنی نخبگان کشور و بهترینهای دوران دانشآموزی وارد رشتهی پزشکی میشوند. مسائلی که دربارهی سهمیههای ورود به رشتهی پزشکی گفته میشود هم صحت ندارد. هیچ استاد و اعضای هیات علمیای سهمیهی خاصی ندارد. فقط به اعضای هیات علمی اجازه داده شده که اگر فرزندشان در شهر دیگری قبول شود، بتواند فرزندش را به شهر محل زندگیشان منتقل کند. اکثر دانشجویانی که سر کلاسهای پزشکی مینشینند، از نخبگان هستند، چون ریزش ندارند و با کیفیت تحصیل را ادامه میدهند.
پزشکان ما بهتر از خارجیها هستند
عضو فرهنگستان علوم پزشکی در ادامهی گفتگو دربارهی کیفیت آموزش علوم پزشکی در ایران بیان کرد: «به اعتراف پزشکانی که دورهی پزشکی را در خارج از کشور گذراندهاند، وضعیت پزشکی و آموزش پزشکی و توان علمی و عملی پزشکان ایران بهتر از خارج از کشور است. دلیل عمدهی این اتفاق این است که دانشجویان ما از بدو ورود و مخصوصا از زمانی که وارد دورهی بالینی میشوند، با تعداد بیشتری بیمار از هر نوعی برخورد دارند. در صورتی که در خارج از کشور این شرایط وجود ندارد. یعنی دانشجوی پزشکی که در ایران دورهی کارورزیاش را میگذراند، ممکن است با ۱۰۰ بیمار سرماخورده مواجه شود، اما شاید همین دانشجو در خارج از کشور فقط با ۱۰ بیمار سرخورده مواجه شود. این نقطهی قوت از زمانی ایجاد شد که آموزش پزشکی با درمان ادغام شد. از گذشته هم گفتهاند که کار نیکو کردن از پر کردن است. اگر گفته میشود که پزشکی حاذق است، به دلیل کسب تجربهی بیشتر است.
دانشجوهای پزشکی ۱۱۷ درصد بیشتر شدهاند
دکتر رزاقی دربارهی اقبال کنکوریها برای تحصیل در رشتهی پزشکی گفت: «شاهد مثال کیفیت بالای پزشکی در ایران این اتفاق که از کشورهای همسایه و دورتر برای درمان به ایران میآیند. دلیلش این است که کیفیت پزشکی ایران را پذیرفتهاند و آمارها هم این مساله را اثبات میکند. ما در سال ۸۸، ۲۲ هزار ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی داشتیم، اما امسال، یعنی ده سال پس از ۸۸، ۴۸ هزار نفر ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی داشتهایم. به عبارتی ۱۱۷ درصد افزایش پذیرش دانشجوی پزشکی داشتهایم. ما برای این کار به افق ۱۴۰۴ نگاه میکنیم. با این ظرفیت و افزایش پذیرش، در بعضی از قسمتها به تعادل میرسیم و در بخشی از قسمتها ممکن است مازاد داشته باشیم.»
۱۲ هزار پزشک عمومی بیکار داریم
رزاقی دربارهی آمار پزشکان بیکار گفت: «آخرین آماری که هم از سازمان نظام پزشکی، هم از مسئولان وزارت بهداشت داریم میگوید بین ۸ تا ۱۲ هزار پزشک عمومی بیکار در کشور وجود دارد. به این دلیل که در مناطق محروم امکانات کم است. یکی از شاخصهای سلامت، نیروی انسانی است، اما برای این پزشک باید امکانات رفاهی فراهم باشد تا انگیزهای داشته باشد که ادامهی خدمت بدهد. دوم اینکه درآمد مکفی داشته باشد. اکثر پزشکها به شهرهای بزرگ میآیند، چون در این شهرها درآمد خوبی دارند. یک جوان از وقتی وارد پزشکی میشود تا وقتی میخواهد پزشکی کند، در دههی چهارم زندگیاش قرار میگیرد. به همین دلیل ما باید به این مساله فکر کنیم که شرایط کاری خوبی برای او فراهم شود. به هر حال دوران تحصیل پزشکی خیلی طولانیتر از سایر رشتهها است. پزشکی یک دورهی هفت ساله دارد، بعد باید سه چهار سال خارج از مرکز دوره بگذارند و بعد چهار پنج سال ادامه تحصیل بدهد و تخصص بگیرد. در واقع حدود ۱۴ سال طول میکشد که یک دانشجوی پزشکی وارد کار شود.»
هیچ پزشکی قصد خیانت به بیمارش را ندارد
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی در پایان صحبتهایش دربارهی افزایش انتقادات به پزشکان گفت: ««ما الان با این تعداد دانشجوی پزشکی نیاز به فضای آموزشی بیشتر داریم. اگر تجهیزات آموزشی و کمکآموزشی نداشته باشیم، اگر از کرسیهای پذیرش اساتید جوان برای آموزش استفاده نکنیم، ممکن است روی کیفیت آموزش پزشکی تاثیر بگذارد. بر اساس قوانین، دریافتهای اعضای هیات علمی جوان خیلی ناچیز است، چون هفت سال اجازهی خدمات دیگری ندارند. باید پرداختهای این پزشکان را بهروز کنیم که انگیزهی بیشتری برای آموزش بهتر داشته باشند. سالهاست که ما پزشکان پیشکسوت نسبت به رسانهها گلایه داریم. گاهی مطالبی را بیان میکنند که در شان پزشکان نیست و متاسفانه پزشکان جایگاه خودشان در جامعه را از دست دادهاند. من قسم میخورم که هیچ پزشکی قصد خیانت و ضرر زدن به بیمار را ندارد. در این مسیر ممکن است اتفاقاتی بیفتد که قطعا ناخواسته است و زاییدهی نوع درمانی است که انجام میشود. اما قبول داریم که اگر پزشکی در مسیر درمانش رعایت نظامات علمی و قانونی و مسیر درمان و پیگیریاش را انجام نداده باشد، باید پاسخگو باشد.»
حشرهشناسها به کمک کشاورزی میروند
در بخش روایت خبری «چرخ» احسان یوسفی، کارشناس نجوم برنامه، دو خبر را بررسی کرد. در بخش دیگری از برنامه هم گزارش مستندی از جزییات کار دکتر محمدرضا بهزادی، حشرهشناس، با کارگردانی جواد خداوردیان روی آنتن رفت. بهزادی دربارهی حشرهشناسی توضیح داد که این علم به سه شاخهی مختلف تقسیم میشود؛ حشرهشناسی پزشکی، حشرهشناسی کشاورزی و حشرهشناسی دامپزشکی که در ایران و سایر کشورهای دنیا حشرهشناسی کشاورزی کاربردهای بیشتری دارد. یکی از مرسومترین کاربردهای حشرهشناسی کشاورزی، شناسایی آفتها در مزارع و باغات کشاورزی ایران است که در موسسات تحقیقاتی و توسط حشرهشناسها انجام میشود.
«چرخ» به تهیه کنندگی الهه بهبودی در تابستان امسال در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سهشنبه، از ساعت ۱۹ بهصورت زنده از شبکهی چهار پخش میشود.