به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، فقیر و منزوی کردن همواره از نتایج مورد انتظار تحریمی ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. کاهش درآمدهای کشور و به دنبال آن کاهش رفاه عمومی جامعه به همراه قطع ارتباط با سایر کشورها به ظن آمریکاییها شرایطی را ایجاد خواهد کرد که در نهایت به نارضایتی و آشوبهای عمومی خواهد انجامید. در این یادداشت کوتاه به این موضوع خواهیم پرداخت که چطور آمریکاییها طبق معمول در پیشبینی و کنترل تمام اجزای پروژه تحریمی خود با شکست روبهرو شدهاند و حتی علاوه بر آن می توان گفت که زمینهساز ایجاد ظرفیتهای جدیدی برای جمهوری اسلامی شدهاند.
از ابتدای سال 97 با قطعی شدن خروج آمریکا از برجام و ظهور نشانههای تورم و مشکلات اقتصادی، کشور عراق نقش و جایگاه ویژهای برای ایران پیدا کرده است. اتحاد و نزدیکی دو کشور ایران و عراق همواره خطری بالقوه برای کشورهای غربی به سردمداری آمریکا محسوب میشود. این دو کشور دارای مولفههای مشترک و قدرتمندی همچون داشتن موقعیتی استراتژیک در خاورمیانه، شباهتهای قومی و مذهبی و داشتن مجموع بیشترین ذخایر نفت در دنیا هستند. مولفههایی که در صورت اتحاد و همراهی بین دو کشور، قدرت تاثیرگذاری آنها را در مسائل بینالمللی به صورت چشمگیری افزایش خواهد داد. واضح است که آمریکاییها کاملا بر این مولفهها واقف بوده و همواره برای جلوگیری از نزدیکی این دو کشور درصدد تیرگی روابط در سطوح دولت و ملت دو کشور برآمدهاند.
از ابتدای سال 97 با بازگشت دوباره تحریمها و البته وجود مدیریت ناکارآمد ضد تحریم در داخل کشور، شاهد سقوط ارزش ریال در برابر سایر ارزها بودیم. اتفاقی که باعث قدرت گرفتن محسوس دینار عراق در برابر ریال هم شد. در ادامه شاهد رشد سریع صادرات کالاهای مختلف به عراق و به مرور حضور چند میلیونی گردشگران عراقی برای زیارت، سیاحت و درمان به ایران بودهایم. گردشگرانی که تعداد زیادی از آنان برای بار اول بوده است که توانسته اند به ایران سفر کنند. با احتساب مجموع درآمد حاصل از صادرات و حضور گردشگران عراقی در یک و نیم سال گذشته رقمی بیش از 15 میلیارد دلار از کانال عراق وارد کشور شده است. البته در همین مدت شاهد رشد بالای صادرات چمدانی و سرمایهگذاری عراقیها در دو بخش مسکن و صنعت نیز بودهایم که متاسفانه آماری از آنها وجود ندارد. علاوه بر منافع اقتصادی حاصل از مسافرت انبوه گردشگران عراقی، حضور آنها باعث نزدیکی و آشنائی مردم دو کشور با یکدیگر شده است. حضوری که برای هر دو طرف بسیار مغتنم بوده و لازم است در حفظ و افزایش آن کوشش شود.
تمامی این اتفاقات برای آمریکاییها کاملا ناخوشایند است اما آنها خوب میدانند که علت بخش عمدهای از روابط اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته طی سالهای اخیر، تشدید تحریمها توسط خود آنها بوده است. بنابراین تحریمهای وضع شده زمینه ساز ایجاد شرایطی مناسب برای ارتقای روابط اقتصادی و فرهنگی به خصوص با عراق و حتی با سایر کشورهای همسایه میتواند باشد. شرایطی که استفاده بهینه از آن زمینهساز اتحادهای راهبردی دو طرفه و در دراز مدت ایجاد پیمانهای مستحکم منطقهای در ابعاد سیاسی و اقتصادی خواهد شد. پیمانهایی که خلا آن در منطقه خاورمیانه به شدت احساس میشود.
یادداشتی از مقداد حسینی کارشناس اقتصادی