معاونت علمی و فناوری تعیین فرسایش مجاز خاک در هر منطقه و توسعه مدلهایی برای اندازهگیری میزان درست فرسایش را در دستور کار خود قرار داده است.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، گرجی دبیر کارگروه فرسایش و حفاظت خاک در ستاد توسعه فناوریهای آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره اقدامات در این حوزه اظهار کرد: ستاد دو برنامه را در حوزه فرسایش و کنترل آن (حفاظت خاک) در سال جاری شروع کرده است. نخست تعیین فرسایش مجاز (قابل تحمل) در هر منطقه است. پس از آن توسعه چند مدل برای اندازه گیری میزان درست فرسایش در هر منطقه است. چرا که هنوز اندازه گیری دقیقی از میزان فرسایش در کشور وجود ندارد. البته فعالیت روی فناوری مالچهای مختلف همچون رسی، زیستی و پلیمری نیز از دیگر اقدامات این حوزه است. در این حوزه قصد داریم با شناسایی موجودات زنده مقاوم و پاشش آنها روی اراضی مستعد فرسایش خاک تثبیت کنیم. البته موضوعات دیگر همچون احداث بادشکن در مناطق خشک و تغییر شیوههای کشت و کار در اراضی شیب دار نیز از اولویتهای ستاد در این حوزه است.
وی ادامه داد: فرسایش یکی از موضوعات مهم خاک است که باید مورد توجه قرار گیرد. چرا که معضل بزرگی در کشور ما و دنیا محسوب میشود. فرسایش آبی باعث آلودگی آب و تولید رسوب میشود به عنوان نمونه نیمی از ظرفیت سد سفید رود توسط رسوب پر شده است. در مناطق خشک نیز علاوه بر رسوب گرد و غبار ایجاد میشود که خود خسارات زیادی را وارد میکند.
گرجی همچنین عنوان کرد: سالانه حدود ۲ میلیارد تن فرسایش خاک در کشور برآورد شده است. در وزرات کشاورزی آمریکا در سال ۲۰۱۱ تحقیقی انجام شد که نشان داد به ازای هر تن فرسایش خاک ۲۸ دلار خسارت وارد میشود. اگر همین عدد را در میزان فرسایش سالانه در کشور تعمیم دهیم رقم ۵۶ میلیارد دلار بدست میآید. این رقم خسارتی است که به کشور وارد میشود. کاهش تولید محصول در اراضی کشاورزی، هدر رفت آب، پر شدن سدها از رسوب، به خطر افتاد سلامتی در میان افراد جامعه و آلودگی آبها تنها برخی از خساراتی است که با فرسایش ایجاد میشود.
وی با اشاره به اینکه راهکارهای مختلفی برای کنترل فرسایش خاک وجود دارد که به کار گیری شیوههای مدیریتی درست نخستین گام برای کنترل این مشکل است گفت: استفاده از شیوههای مدیریتی در این عرصه خود نوعی فناوری نرم محسوب میشود. پس باید ترویج و فرهنگسازی مناسبی در سطح کشور در این حوزه انجام شود. تمام مردم از کشاورز گرفته تا فعالان صنایع باید روش و شیوههای درست را به کار گیرند. به عنوان مثال زمانی که معدنی بهره برداری میشود باید بر اساس آیین نامه و ضوابط خاصی انجام شود تا خاک تخریب نشود و پس از پایان بهره برداری نیز باید بازگشت به حالت اولیه انجام شود.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران وجود فناوریهای مختلفی را در حفاظت از خاک تاثیرگذار دانست و گفت: در این زمینه میتوان به استفاده از ماچها برای تثبیت خاک و کاهش فرسایش و مدیریت اراضی شیبدار اشاره کرد. پس در این حوزه نیاز به انجام یک پایش داریم تا میزان فرسایش در مناطق مختلف مشخص شود. پس از انجام این مقدمات متناسب با منطقه فناوری و شیوههای مدیریتی لازم را به کار میبریم. البته با تثبیت قانون خاک در این حوزه یک گام به جلو برداشته شد. اما نیاز است در کشور شیوههای مدیریتی برای کنترل فرسایش تقویت شود.